Austevoll kommune

Fra lokalhistoriewiki.no
Sideversjon per 20. jan. 2014 kl. 06:10 av Nils Steinar Våge (samtale | bidrag) (Tillegg)
Hopp til navigering Hopp til søk
Austevoll
1244 Austevoll komm.png
Basisdata
Kommunenummer 1244
Fylke Hordaland
Kommunesenter Storebø
Areal 2.95  km²
Areal land 0  km²
Areal vann 2.95  km²
Folketall ukjent kode (2023)
Målform Nynorsk
Nettside Nettside

Koordinater: 60°2′16″ N 5°16′6″ Ø


Austevoll kommune er ein øykommune vest i Hordaland fylke. Kommunen ligg i Midthordland, ut mot Nordsjøen, og er elles omgjeve av kommunane Sund i nord, Os i nordaust, Tysnes i aust, og Fitjar og Bømlo i sør. Kommunen består av 667 store og små øyar, og har ei strandline på 337 km.

I generasjonar har fiskeri vore den største næringa i kommunen. Sidan 1980-talet har det vore stor vekst innanfor havbruksnæringa, og kommunen vert i dag rekna for landets største innan oppdrett av laks.

Administrasjonssenteret i kommunen er Storebø, som også er den største bygda. Kommunen har vidaregåande skule, Fiskarfagskulen i Austevoll. Havforskningsinstituttet har ei avdeling i Austevoll. To børsnoterte selskap har hovudkontora sine på Storebø i Austevoll, desse er reiarlaget DOF ASA, som er det største offshorereiarlaget i Noreg målt etter verdi[1], og havbruksselskapet Austevoll Seafood ASA.

I sør har kommunen ferjesamband frå Husavik til Sandvikvåg i Fitjar. Frå Hufthamar går det ferje nordover til Krokeide i Bergen kommune. Flaggruta mellom Bergen og Stavanger har stopp på Hufthamar, det same har snøggbåten mellom Bergen og Sunnhordland.

Historie

Eldre historie

Austevoll var blant dei første stadane i Hordaland som vart isfritt mot slutten av istida. Det er funne spor av busetnad tilbake til den eldre steinalderen, for 10 000 år sidan. Næringsvegane har til alle tider vore fiske, fangst og jakt, i tillegg til enkelt jordbruk.

Nyare historie

Frå innføringa av Formannskapslova av 14. januar 1837 var Austevoll og Sund éin kommune. I 1886 blei Austevoll eigen kommune. 1. januar 1964 blei delar Fitjar kommune, søre Selbjørn og søre Huftarøy, overdregne til Austevoll. Fram til 1957 var kommunen delt i to soknekommunar, Austevoll og Møkster. Soknene hadde eigne soknestyre, men hadde felles møte om saker som gjaldt begge soknene. I 1910 vart Austevoll utskilt frå Sund som eige prestegjeld med dei to soknene Austevoll hovudsokn og Møkster annekssokn. 17. april 1964 vart Austevoll eige lensmannsdistrikt.

Geografi

Austevoll består av 667 småkuperte øyar og holmar. Kommunen har ei strandline på 337 kilometer og eit areal på 114 km². Dei største øyene dannar ein halvsirkel med opning vestover. Frå nordvest, rekna med klokka, ligg Storekalsøy, så Hundvåkøy, lengst aust ligg Huftarøy, sørvest for Huftarøy ligg Selbjørn og vest for Selbjørn ligg Stolmen. Heilt vest i kommunen, mellom Storekalsøy i nord og Stolmen i sør, ligg øyene (frå nord og sørover) Horgo, Møgster og Litlakalsøy. Innimellom dei sørlegaste øyane ligg Lunnøy.

I vest grensar kommunen til Nordsjøen, i nord ligg Korsfjorden, Bjørnafjorden i nordaust, Langenuen i aust og Selbjørnsfjorden i sør. Den høgaste toppen i Austevoll er Loddo på 244 meter.

Bygder

Bygd Innb.tal (2005) [2] Innb.tal krins (2001) [3]
1. Storebø 1,032 1,341
2. Bekkjarvik 355 489
3. Kolbeinsvik 481
4. Vinnes 378
5. Haukanes 235

Øyer med heilårs busetnad

Øy Innb.tal [4]
1. Huftarøy 2,435
2. Selbjørn 956
3. Hundvåkøy 554
4. Stolmen 206
5. Storekalsøy 167
6. Møkster 65
7. Litlekalsøy 26
8. Lunnøy 10

Politikk

Samstundes med at dei store strukturendringane i næringslivet begynte i 1970-åra, skjedde det ei politisk endring i kommunen. Senterpartiet braut tradisjonen med bygdelister og stilte 
eiga liste ved valet i 1971. Bygdelistene blei etter kvart erstatta av partilister, og dermed vart og mykje av den gamle politiske drakampen mellom øyane borte.

Austevoll kommune vert styrt etter formannskapsmodellen. Kommunestyret består 27 representantar, samansett av Framstegspartiet (9), Høgre (7), Arbeidarpartiet (4), Senterpartiet (3), Kristeleg Folkeparti (3) og Venstre (1).

Etter valet i 2003 vart Helge André Njåstad vald til ordførar i kommunen. Kommunen blir styrt av eit fleirtal i kommunestyret utgått av Framstegspartiet, Senterpartiet, Kristeleg Folkeparti og Venstre.

Austevoll kommune er ein av dei mest gjeldstynga kommunane i Hordaland, og kommuneøkonomi og betringa av denne er den viktigaste politiske saka. Austevollsbrua var det siste store bruprosjektet i Autevoll. Brua vart opna i november 2007, og knyter saman Huftarøy og Hundvåkøy[5].

Ordførarar i Austevoll

Austevoll vart skild frå Sund kommune i 1886. Frå dette tidspunktet har kommunen hatt desse ordførarane:

Yrke Namn Periode Parti
Lærar og kyrkjesongar Ole Strømme 1886-1901
Fiskar Peder Olai Kleppe 1902-1919
Bonde Olai Naustheller 1920-1925
Bonde Mikkel Nilsen Birkeland 1926-1935
Lærar Magnus Larsen 1935-1937
Fiskar Salomon O. Fagerbakke 1938-1945
Fiskar Salomon V. Kalvenes 1946-1959
Trygdesjef Rikard Storebø 1960-1969 V
Statslos Peder Kalve 1970-1975 H
Rektor Magnus Stangeland 1976-1981 Sp
Kjøpmann Knut K. Kalvenes 1982-1985 H
Skipper Hallvard Møgster 1986-1989 Krf
Bankfilialsjef Inge Bjarne Storebø 1990-2001 H
Skipper Olav P. Årland 2001-2003 Krf
Helge Andre Njåstad 2003-2013 Frp
Lærar Renate Møkster Klepsvik 2013- Frp

Bakgrunnsstoff

References

  1. ↑ Bergens Tidende: Satset millioner, høster milliarder [1]
  2. ↑ Statistisk Sentralbyrå: Urban settlements. Population and area, by municipality. 1 January 2006 [2]
  3. ↑ Statistisk Sentralbyrå: Folke- og bustadteljing 2001 [3]
  4. ↑ Mal:Cite paper
  5. ↑ Statens vegvesen, Rv. 546 Huftarøy-Hundvåkøy i Austevoll kommune [4]
Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/index.php?title=Austevoll_kommune&oldid=427813»