Dialekt: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
(Ny side: Ein '''dialekt''' (av gresk ''διάλεκτος'') er ein geografisk definert språkvariant som av språklege, politiske eller andre grunnar blir rekna inn under same språk og...) |
({{nn}}) |
||
| (9 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
Ein '''[[dialekt]]''' (av [[gresk]] ''διάλεκτος'') er ein geografisk definert språkvariant som av språklege, politiske eller andre grunnar | <onlyinclude>{{thumb|H. Ross Norske Bygdemaal 1 Kaart Ia-Ib.jpg|Kart over norske dialektar ved [[Hans Ross]].}} | ||
Ein '''[[dialekt]]''' (av [[gresk]] ''διάλεκτος'') er ein geografisk definert språkvariant innaføre eit [[dialektkontinuum]], og som av språklege, politiske eller andre grunnar kan bli rekna inn under same [[språk]] eller ikkje — jfr. ''[[sosiolekt]]'' (sosialt definert språkvariant) og ''[[idiolekt]]'' (personleg språkvariant). Dei aller fleste språka som blir tala over eit språkområde som inkluderer meir enn eitt lokalsamfunn vil ha dialektforskjellar. </onlyinclude> | |||
I samband med norsk lokalhistorie er det først og fremst desse dialektgruppene som er aktuelle: | I samband med norsk lokalhistorie er det først og fremst desse dialektgruppene som er aktuelle: | ||
* [[skandinaviske dialektar]] | * '''[[skandinaviske dialektar]]''' ''(med skriftspråka [[dansk]], [[bokmål]], [[nynorsk]] og [[svensk]])'' | ||
* [[samiske dialektar]] | ** [[austnorske dialektar]] | ||
* [[finske dialektar]] ( | *** ''[[østlandsk|austlandsk]]'' (Oslo, Akershus, Østfold, Romerike, Ringerike, Hedmark) | ||
*** ''[[trønder|trøndsk]]'' (Trøndelag, Nordmøre, [[Bindal kommune|Bindal]], [[Kvikne (Tynset)|Kvikne]], [[Elgå]]) | |||
*** ''[[midlandsmål|midlandsk]]'' (Gudbrandsdalen, Hallingdal, Valdres, Numedal, Indre Telemark) | |||
** [[vestnorske dialektar]] | |||
*** ''[[vestlandske dialektar]]'' (Sørlandet, Vestlandet opp til Romsdal) | |||
*** ''[[nordnorske dialektar]]'' (Nordland, Troms, Finnmark) | |||
* '''[[samiske språk|samiske dialektar]]''' ''(med mange skriftspråk, inkludert [[sørsamisk]], [[lulesamisk]], [[nordsamisk]], [[enaresamisk]] og [[skoltesamisk]])'' | |||
** ''[[sørsamiske språk]]'' (inkl. skriftspråka [[sørsamisk]] og [[umesamisk]]) | |||
*** ''[[rørossamisk]]'' | |||
*** ''[[vefsnsamisk]]'' | |||
*** ''[[umesamisk]]'' | |||
** ''[[sentralsamiske språk]]'' (inkl. skriftspråka [[pitesamisk]], [[lulesamisk]], [[nordsamisk]] og [[enaresamisk]]) | |||
*** ''[[pitesamisk]]'' | |||
*** ''[[lulesamisk]]'' | |||
*** ''[[tornesamisk]]'' | |||
*** ''[[finnmarksamisk]]'' | |||
*** ''[[enaresamisk]]'' (ligg mellom sentral- og austsamisk) | |||
** ''[[austsamiske språk]]'' (inkl. skriftspråka [[skoltesamisk]] og [[kildinsamisk]]) | |||
*** ''[[skoltesamisk]]'' | |||
*** ''[[akkalasamisk]]'' | |||
*** ''[[kildinsamisk]]'' | |||
*** ''[[tersamisk]]'' | |||
* '''[[finske dialektar]]''' ''(med skriftspråka [[finsk]] og [[kvensk]])'' | |||
[[kategori:dialekter|*]] | [[kategori:dialekter|*]] | ||
{{nn}} | |||
Sideversjonen fra 25. jan. 2016 kl. 09:34
Kart over norske dialektar ved Hans Ross.
Ein dialekt (av gresk διάλεκτος) er ein geografisk definert språkvariant innaføre eit dialektkontinuum, og som av språklege, politiske eller andre grunnar kan bli rekna inn under same språk eller ikkje — jfr. sosiolekt (sosialt definert språkvariant) og idiolekt (personleg språkvariant). Dei aller fleste språka som blir tala over eit språkområde som inkluderer meir enn eitt lokalsamfunn vil ha dialektforskjellar.
I samband med norsk lokalhistorie er det først og fremst desse dialektgruppene som er aktuelle:
- skandinaviske dialektar (med skriftspråka dansk, bokmål, nynorsk og svensk)
- austnorske dialektar
- vestnorske dialektar
- vestlandske dialektar (Sørlandet, Vestlandet opp til Romsdal)
- nordnorske dialektar (Nordland, Troms, Finnmark)
- samiske dialektar (med mange skriftspråk, inkludert sørsamisk, lulesamisk, nordsamisk, enaresamisk og skoltesamisk)
- sørsamiske språk (inkl. skriftspråka sørsamisk og umesamisk)
- sentralsamiske språk (inkl. skriftspråka pitesamisk, lulesamisk, nordsamisk og enaresamisk)
- pitesamisk
- lulesamisk
- tornesamisk
- finnmarksamisk
- enaresamisk (ligg mellom sentral- og austsamisk)
- austsamiske språk (inkl. skriftspråka skoltesamisk og kildinsamisk)
- finske dialektar (med skriftspråka finsk og kvensk)