323 355
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
mIngen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| (8 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{thumb|Anders Lauritssen signatur 1616.JPG|Signatur i futerekneskapen 1615-16.}}'''[[Anders Lauritssen]]''' (''Lauritzsøn'') (fødd ca 1570, død ca 1630) var [[Futar i Sogn|fut i Luster i Sogn]]. Anders og broren Søren Lauritssen vert rekna som stamfedrane til Heiberg-slekta. | <onlyinclude>{{thumb|Anders Lauritssen signatur 1616.JPG|Signatur i futerekneskapen 1615-16.}} | ||
'''[[Anders Lauritssen]]''' (''Lauritßen, Lauritzsøn'') (fødd ca 1570, død ca 1630) var [[Futar i Sogn|fut i Luster i Sogn]]. Anders og broren [[Søren Lauritssen]] vert rekna som stamfedrane til [[Heiberg|Heiberg-slekta]]. </onlyinclude> | |||
==Uvisst opphav== | ==Uvisst opphav== | ||
| Linje 9: | Linje 10: | ||
I skattelista for Luster 1603 er ikkje Anders sjølv oppført som skattytar, men ein "Erik som thiener Anders Lauritzsøn". Heiberg meiner det tyder på at Anders enno ikkje budde i Luster medan Kvitrud meiner det tyder på at han alt var fut frå kring 1600 og friteken for skatt. | I skattelista for Luster 1603 er ikkje Anders sjølv oppført som skattytar, men ein "Erik som thiener Anders Lauritzsøn". Heiberg meiner det tyder på at Anders enno ikkje budde i Luster medan Kvitrud meiner det tyder på at han alt var fut frå kring 1600 og friteken for skatt. | ||
Den fyrste kjende futerekneskapen etter Anders Lauritssen er jordeboka for Dale prestegjeld (Luster) for 1615-1616. [[Dale len]] vart i 1614 lagd under Bergenhus etter å ha vore eit eige len sidan 1565, og lensherren på Bergenhus fekk ordre om å avleggje rekneskap. Det var Anders Lauritssen som sette opp den fyrste jordeboka, og det tyder på at han hadde vore fut for Luster også før lenet vart rekneskapslen. | <onlyinclude>Den fyrste kjende futerekneskapen etter Anders Lauritssen er jordeboka for Dale prestegjeld (Luster) for 1615-1616. [[Dale len]] vart i 1614 lagd under Bergenhus etter å ha vore eit eige len sidan 1565, og lensherren på Bergenhus fekk ordre om å avleggje rekneskap. Det var Anders Lauritssen som sette opp den fyrste jordeboka, og det tyder på at han hadde vore fut for Luster også før lenet vart rekneskapslen. </onlyinclude> | ||
Anders Lauritssen har signert rekneskapane for Dale prestegjeld fram til rekneskapsåret 1625-1626. Frå 1619-20 til 1625-26 avla han òg rekneskap for godset etter den avsette futen Gjøde Pedersen (1611), ei oppgåve som tidlegare låg til futen for Sogn. | Anders Lauritssen har signert rekneskapane for Dale prestegjeld fram til rekneskapsåret 1625-1626. Frå 1619-20 til 1625-26 avla han òg rekneskap for godset etter den avsette futen Gjøde Pedersen (1611), ei oppgåve som tidlegare låg til futen for Sogn. | ||
| Linje 16: | Linje 17: | ||
Sjølv budde Anders Lauritssen og huslyden på garden [[Fuhr (Dale)|Fuhr]] i Dale sokn i Luster. | Sjølv budde Anders Lauritssen og huslyden på garden [[Fuhr (Dale)|Fuhr]] i Dale sokn i Luster. | ||
Han bygde seg opp eit stort jordegods i Sogn. I 1612 hadde han gardar og gardpartar på drygt ein halv laup smør, i 1612 12 laupar, i 1623 80 laupar og då han døydde kring 1630 oppunder 120 laupar. Han har såleis vore mellom dei rikaste mennene i Sogn på denne tida. Det finst ingen opplysningar eller tradisjonar om at han har tileigna seg jordegods urettmessig slik det finst for fleire andre futar. | <onlyinclude>Han bygde seg opp eit stort jordegods i Sogn. I 1612 hadde han gardar og gardpartar på drygt ein halv laup smør, i 1612 12 laupar, i 1623 80 laupar og då han døydde kring 1630 oppunder 120 laupar. Han har såleis vore mellom dei rikaste mennene i Sogn på denne tida. Det finst ingen opplysningar eller tradisjonar om at han har tileigna seg jordegods urettmessig slik det finst for fleire andre futar.</onlyinclude> | ||
==Giftarmål== | ==Giftarmål== | ||
| Linje 49: | Linje 50: | ||
*Kvitrud, Arne. (1999). ''Luster. Fra pest til hungersnød. 1600 tallet.'' Stavanger, s. 7, 20, 24 og 34. ([http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2013061408191 Digital utgåve]) | *Kvitrud, Arne. (1999). ''Luster. Fra pest til hungersnød. 1600 tallet.'' Stavanger, s. 7, 20, 24 og 34. ([http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2013061408191 Digital utgåve]) | ||
{{DEFAULTSORT:Lauritssen, Anders}} | |||
[[Kategori:Personer]] | [[Kategori:Personer]] | ||
[[ | [[Kategori:Futer]] | ||
[[Kategori:Luster kommune]] | [[Kategori:Luster kommune]] | ||
{{F2}} | |||
{{nn}} | |||