Kjeldearkiv:Olav Frøyrak: Forskjell mellom sideversjoner

<onlyinclude>{{thumb|Frøyrak.jpg|  Frøyrak ”der heime”, garden til Olav Frøyrak. Fotografiet er teke frå Sikkom, odden der Skjørings grav var, og der Spelemannssteinen er – Frøyrak var på 1800-talet eit musikalsk senter i Setesdal.}}[[Olav Frøyrak]] (fødd 1918 på [[Frøyrak]] i [[Bygland]], død 2006) var gardbrukar på Frøyrak. Tormod Tveitå har skreve ned nokre soger etter det han kallar "ein sogeforteljar i vår tid":

Eg var aldri innom Olav og systera Berit utan at det vart tala om gamalt. Eg nemnde det ikkje, men straks eg kom heim sette eg meg ned med papir og blyant og skreiv det eg hadde høyrd. Kvar gong hadde eg høyrd noko nytt gamalt. Ei soge høyrde eg to gonger (Bjønnane under Hesteberga), men då eg skulle samanlikne dei to versjonane så var dei ord for ord mest identiske. Dei små forskjellane som var, var nok mi skyld.

Jo Gunnuvson (Grise-Jo) måtte Olav sjølvsagt innom. Jo handla med alt som var, blir det sagt, men tilnamnet fekk han av handel med grisungar: ''Jo handla med ljær og med Eidsborgbryner. Ljærne hadde han frå ein smed oppe i dalen og bar dei i eit knippe under armen. Brynane hadde han i ei skreppe som han bar i ei stong over ryggen. Jo  kjøpte grisungar frå [[Kristiansand kommune|Kristiansand]] – dei kom vel med jernbanen. Så hadde han dei i sekkar og rodde oppover fjorden i ein [[flatpråm]] så langt han kunne ro, han fekk god omsetjing oppover dalen. Men når gris var handla, skulle det gjerne drikkast kjøpskål, og det kunne ta tid. Så ein gong då han kom tilbake til båten, så hadde båten drege inn vatn, og grisungane i sekken hadde drukna.''

[[Bjørguv Myhola]] er kjend frå mange soger. Etter denne må han ha hatt ein god del psykologisk innsikt: ''Bjørguv var eingong på austlandet, i Tovdal. Så skulle han heimatt, men før han tok på heiane, meinte han at han måtte styrke seg med noko kaffi. Så tok han inn på ein gard og ba om å få kjøpe kaffi. Det fekk han, men vart ikkje fornøgd. Så gjekk han over til grannegarden og ba kona der og om kaffi, "for den eg fekk av grannen din var altfor tunn." Det verka, denne gongen fekk han sterk kaffi.''

Omgangsskulen sin pedagogikk var modulbasera, borna fekk arbeide med eit tema til dei kunne det, først deretter fekk dei gå vidare. Om mi grandtante Anne vart det sagt at ho nok var ”noko stutt”. Då vart det fort problem med modulpedagogikken: ''Lisle-Olav på Dale gjekk på skule ilag med Anne Skjølluvsdotter. Katekisma var sjølvsagd viktigaste lærestoffet, men “Anne kom ikkje lenger enn til det andet bud,” sa Lisle-Olav.''

[[Sigurd Apleknodden]] var såvisst ein mann med eit sterkt og godt tilhøve til skog og hei. Men [[hoggorm]]en var han livande redd for heilt frå ungdomen av. Anders Bjørndalen var ein botanikar som heldt seg ein del på Dale i mellomkrigstida. ''Ein gong då Bjørndalen reiste her i dalen kom han forbi Apleknodden. Sigurd var skolaus. Men Bjørndal hadde eit par gode støvlar han ikkje plent trong - dei kunne Sigurd få. Og dei hadde vore gode å ha denne dagen - han hadde kome på orm, men med hjelp av støvlane hadde han fått drepe ormen. Sigurd sa ikkje noko til dette, og tok høfleg mot støvlane. Men då Bjørndal hadde reist vidare, tok han støvlane med ned til fjorden og kasta dei uti.''

{{sitat|Då gome var sekstan år gamal, ha der kome ny kone på Bø. Dette lika ho dårleg. Ho ville bort, og so sende ho tri brev, eitt til gofa og eitt til Knut Dale og so eitt til ein eg ikkje minnest - og skreiv at no ville ho gifte seg. Gofa tok ut til Bø, og dei to vart godt samde. På heimvegen møtte han Knut, som var på veg til Bø i same ærendet, men han kom for seint.'' (Knut Dale var [[Knut Skjølluvson Dale|Knut Skjølluvson]] på bruket ”der oppe”. Gome var [[Mari Skjølluvsdtr Bø]] – ho var frå bruket ”der nede”, men hadde arva ”der nord” som lita jente.)

[[Kategori:Sagn]]