Lise Stauri

Lise Karine Stauri (fødd i Stavanger 6. januar 1882, død i Sør-Fron 14. februar 1949) var lærar, folkehøgskulestyrar og organisasjonsmenneske. Namnet hennar er sterkt knytta til Gudbrandsdalens folkehøgskule på Hundorp i Sør-Fron. Ho dreiv fyrst saman med mannen sin, Rasmus Stauri, som var grunnleggjar og styrar av skulen. Da han gjekk bort i 1932, tok ho over som styrar og var det i mange år etter det, nesten heilt fram til ho døydde. Lise Stauri var den fyrste, og i si tid den einaste, kvinnelege folkhøgskulestyraren i landet. Ho var internasjonalt orientert, noko som gav seg konkrete utslag i verksemda ved skulen på Hundorp.

Familie og oppvekst

Lise Stauri, fødd Høie, var dotter av Rasmus Høie (1833-1909) og Lise Karine Tronsdotter Tjøstheim (1846-1891). Faren var styrar for St. Petri folkeskule i Stavanger, og han var også unitarprest. Mora døydde da Lise var ni år gammal, og småjenta vart da teken inn i familien til den eldre systera si, Dorothea, som var gift med avisredaktør, venstrepolitikar og seinare amtmann og statsråd Oddmund Vik i Stavanger. I folketeljinga 1900 bur Lise igjen hjå faren og hans nye familie. Ho var på det tidspunktet seminarelev, dvs. lærarstudent.

Lise Høie gifta seg i Øystese Kvam, Hordaland) 3. august 1907 med folkehøgskulestyrar Rasmus Eirikson Stauri (1867-1932). Dei fekk desse borna:

• Sigrid (1908-1992), gift med sokneprest Ingvald Skaare.
• Liv (1909-), gift med Herman Solås.
• Eli (1911-1998), gift med Einar A. Almehagen.
• Are 1912-1972), gift med Dagny Vedum.
• Synnøve (1918-2012), gift med Kaare Hernæs.

Utdanning og yrkesgjerning før folkehøgskuletida

Etter førebuingskurs på farens skule i Stavanger, byrja Lise Høie på Stavanger seminar, etter opptaksprøve ved Stord seminar. Lærarskulen i Stavanger vart nedlagd i 1901, og Lise tok i staden til som elev ved Viggo Ullmanns folkehøgskule og lærarutdanning i Seljord. Der var Rasmus Stauri lærar. Stauri tilbaud henne lærarpost ved folkehøgskulen som han starta i Kvam i Gudbrandsdalen året etter (1902). Etter ei tid der drog ho til Danmark og tok gymnastikkutdanning. I 1904 fulleførte ho lærarutdanninga si med avlagt lærarprøve ved Elverum lærarskule.

Ho var lærar i folkeskulen i Vats og Buøy, båe stader i Ryfylke, frå 1905 til 1906. I 1906 hadde ho post ved den gamle skulen sin, St. Petri i Stavanger. Året etter gjekk ho eit tre månaders kurs ved Statens kvinnelige Industriskole i Kristiania, og gifta seg sommaren same året. Ekteparet hadde frå da av si gjerning saman ved Gudbrandsdalens folkehøgskule.