Nedre Fåberg (Jostedalen): Forskjell mellom sideversjoner

Fra lokalhistoriewiki.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring
 
(36 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
'''Nedre Fåberg''' (Luster, gnr. 204) er ein [[matrikkelgard]] i grenda [[Fåberg (Jostedalen)|Fåberg]] i [[Jostedal|Jostedalen]], [[Luster kommune]].
{{Infoboks gard
| målform      = nn
| bgfarge      =
| navn          = Nedre Fåberg
| bilde        = Nedre Fåberg.JPG
| bildestr      =
| bildetekst    = Nedre Fåberg med steinstova
| altnavn      =
| førstnevnt    = 1596
| ryddet        =
| sted          = [[Jostedalen]]
| sokn          = [[Jostedalen sokn|Jostedalen]]
| kommune      = [[Luster kommune|Luster]]
| fylke        = [[Vestland fylke|Vestland]]
| gnr          = 204
| bnr          =
| areal        =
| bruk          =
| type          =
| gateadr      =
| postnr        =
}}


Garden vart truleg rydda på 1500-talet i samband med koloniseringa av Jostedalen etter øydetida (sjå namnegarden [[Fåberg (Jostedalen)|Fåberg]]). Garden var i periodar på 16- og 1700-talet delt i to bruk, samla til eitt bruk att i 1755.
'''Nedre Fåberg''' (Luster, gnr. 204) er ein [[matrikkelgard]] i grenda [[Fåberg (Jostedalen)|Fåberg]] i [[Jostedal|Jostedalen]], [[Luster kommune]]. Heimane under garden sokna til [[Mjølverdalen skule]] fram til krinsen vart nedlagd i 1968.


Husmannsplassen Berget vart rydda i 1790-åra, og i 1829 vart Berget skilt ut som eige bruk. Husmannsplassen Horpen vart rydda kring 1795 og skilt ut som eige bruk i 1901. Husmannsplassen Torstad vart utskilde og matrikulerte i 1901 og 1929.
==Nyryddinga==
Garden vart truleg rydda på 1500-talet i samband med koloniseringa av Jostedalen etter øydetida (sjå namnegarden [[Fåberg (Jostedalen)|Fåberg]]). Garden var i periodar på 16- og 1700-talet delt i to bruk og vart siste gongen samla til eitt bruk att i 1755. Det har ikkje vore mogleg å identifisere kvar den andre brukarfamilien heldt til, så dei har kanskje delt på husa.


==Steinstova==
Det eldste stovehuset på Nedre Fåberg i dag er steinstova, som skal ha vorte oppsett mellom 1803 og 1809. Etter ein lokal tradisjon vedda brukaren [[Rasmus Larsson Fåberg]] (1777-1825) med bror sin [[Tøger Larsson Kruna]] på [[Kruna (Jostedalen)|Kruna]] om kven som kunne byggja tyngste huset. Rasmus vann klart med steinstova.<ref>Øyane 1994, s. 690</ref>
==Bruk==
Nedre Fåberg har følgjande bruk:
Nedre Fåberg har følgjande bruk:
*Bnr. 1, Berget (rydda som husmannsplass tidleg i 1790-åra, utskilt som eige bruk i 1829)
*Bnr. 1, [[Berget (Jostedalen)|Berget]] - rydda som husmannsplass kring 1790, fråskild bnr. 2 den 25.10.1829
*Bnr. 2, Fåberg nedre  
*Bnr. 2, Fåberg nedre - det opphavlege bruket
*Bnr. 3, Horpen (rydda som husmannsplass kring 1795, utskilt i 1901)
*Bnr. 3, Horpen - rydda som husmannsplass kring 1795, fråskild bnr. 2 den 5.10.1901
*Bnr. 4, Torstad (utskilt som eige bruk i 1929)
*Bnr. 4, Torstad - fråskild bnr. 2 den 11.7.1929
*Bnr. 5, Åreteigen (utskilt som eige bruk i 1929)
*Bnr. 5, Åreteigen - fråskild bnr. 2 den 11.7.1929
*Bnr. 7, Brun
*Bnr. 7, Brun - rydda som husmannsplass kring 1893, fråskild bnr. 2 den 11.10.1944
*Bnr. 25, Vidsyn
*Bnr. 25, Vidsyn - tomt, teken i bruk 1944, fråskild bnr. 4 den 22.6.1992


Det eldste stovehuset på Nedre Fåberg er steinstova, som skal ha vorte oppsett mellom 1803 og 1809. Etter ein lokal tradisjon vedda brukaren Rasmus Larson (1777-1825) med bror sin på Kruna om kven som kunne byggja tyngste huset, og Rasmus vann med steinstova.<ref>Øyane 1994, s. 690</ref>
==Husmannsplassar==
Det har vore fem husmannsplassar under Nedre Fåberg:
*[[Berget (Jostedalen)|Berget]] - rydda kring 1790 (festesetel 1793), plass under bnr. 2, fråskild 25.10.1829 som bnr. 1
*Horpen 1 (''Borgund'') - rydda kring 1779, plass under bnr. 2, nedlagd før 1865
*Horpen 2 - i bruk frå kring 1843, plass under bnr. 2, fråskild 5.10.1901 som bnr. 3
*Grisbakken - rydda kring 1842, plass under bnr. 2, nedlagd kring 1853
*Brun - rydda kring 1893, plass under bnr. 2, fråskild 11.10.1944 som bnr. 7


Personar frå Nedre Fåberg:
==Personar frå Nedre Fåberg==
*[[Lars Rasmusson Faaberg]], ordførar
*[[Rasmus Larsson Fåberg]] (1777-1825), gardbrukar
*[[Halvor Larson Faaberg]], klokkar
*[[Lars Rasmusson Faaberg]] (1803-1883), ordførar, lensmann og gardbrukar
*[[Tøger Larsson Kilen]] (1834-1936), husmann
*[[Rasmus Larsson Faaberg]] (1843-1922), ordførar og gardbrukar
*[[Lars Rasmusson Faaberg (1866-1957)]], ordførar og gardbrukar


==Notar==
==Notar==
Linje 24: Linje 59:


==Litteratur==
==Litteratur==
*Øyane, Lars E. (1994). ''Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune.'' (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune, s. 686-716.([http://www.nb.no/utlevering/nb/3e0d6828c2b4d539b4d38892e2274895#&struct=DIV718 digital utgåve, NBdigital])
*Laberg, Jon. (1944). Jostedal. Ei stutt utgreiding om bygdi og folket der. ''Tidsskrift utgjeve av Historielaget for Sogn'' (nr. 11), 5-85. ([http://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=300 Digital utgåve, Jostedal historielag])
*{{Øyane 1994}} S. 686-716.
 
==Eksterne ressursar==
*{{folketelling|bf01058399000139|Faaberg Nedre|1801|Jostedal prestegjeld|nn}}.
*{{folketelling|bf01038262000863|Faaberg nedre|1865|Jostedal prestegjeld|nn}}.
*{{folketelling|bf01037352000090|Faaberg nedre|1900|Jostedal herred|nn}}.
*{{folketelling|bf01036726000867|Faaberg nedre|1910|Jostedal herred|nn}}.
*[http://www.sffarkiv.no/sffbasar/default.asp?p=result&db=dbcrawler&sql=Key+%3D+%271426204%27&orderby=orderby&appinfogard=F%E5berg «Fåberg» (nedre)] (gnr 204) i Gardsleksikon, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane
*[http://fylkesatlas.no/default.aspx?gui=1&lang=3&minX=93223.40625&minY=6861076.7285156&maxX=95550.59375&maxY=6862047.2714844&layers=&baselayer=2&visibleOLOverlays= Kart over Nedre Fåberg], Fylkesatlas Sogn og Fjordane


[[Kategori:Jostedalen]]
[[Kategori:Jostedalen]]
[[Kategori:Garder]]
[[Kategori:Luster kommune]]
{{nn}}

Nåværende revisjon fra 21. jan. 2020 kl. 08:45

Nedre Fåberg
Nedre Fåberg.JPG
Nedre Fåberg med steinstova
Fyrst nemnd: 1596
Stad: Jostedalen
Sokn: Jostedalen
Fylke: Vestland
Kommune: Luster
Gnr.: 204

Nedre Fåberg (Luster, gnr. 204) er ein matrikkelgard i grenda Fåberg i Jostedalen, Luster kommune. Heimane under garden sokna til Mjølverdalen skule fram til krinsen vart nedlagd i 1968.

Nyryddinga

Garden vart truleg rydda på 1500-talet i samband med koloniseringa av Jostedalen etter øydetida (sjå namnegarden Fåberg). Garden var i periodar på 16- og 1700-talet delt i to bruk og vart siste gongen samla til eitt bruk att i 1755. Det har ikkje vore mogleg å identifisere kvar den andre brukarfamilien heldt til, så dei har kanskje delt på husa.

Steinstova

Det eldste stovehuset på Nedre Fåberg i dag er steinstova, som skal ha vorte oppsett mellom 1803 og 1809. Etter ein lokal tradisjon vedda brukaren Rasmus Larsson Fåberg (1777-1825) med bror sin Tøger Larsson Kruna på Kruna om kven som kunne byggja tyngste huset. Rasmus vann klart med steinstova.[1]

Bruk

Nedre Fåberg har følgjande bruk:

  • Bnr. 1, Berget - rydda som husmannsplass kring 1790, fråskild bnr. 2 den 25.10.1829
  • Bnr. 2, Fåberg nedre - det opphavlege bruket
  • Bnr. 3, Horpen - rydda som husmannsplass kring 1795, fråskild bnr. 2 den 5.10.1901
  • Bnr. 4, Torstad - fråskild bnr. 2 den 11.7.1929
  • Bnr. 5, Åreteigen - fråskild bnr. 2 den 11.7.1929
  • Bnr. 7, Brun - rydda som husmannsplass kring 1893, fråskild bnr. 2 den 11.10.1944
  • Bnr. 25, Vidsyn - tomt, teken i bruk 1944, fråskild bnr. 4 den 22.6.1992

Husmannsplassar

Det har vore fem husmannsplassar under Nedre Fåberg:

  • Berget - rydda kring 1790 (festesetel 1793), plass under bnr. 2, fråskild 25.10.1829 som bnr. 1
  • Horpen 1 (Borgund) - rydda kring 1779, plass under bnr. 2, nedlagd før 1865
  • Horpen 2 - i bruk frå kring 1843, plass under bnr. 2, fråskild 5.10.1901 som bnr. 3
  • Grisbakken - rydda kring 1842, plass under bnr. 2, nedlagd kring 1853
  • Brun - rydda kring 1893, plass under bnr. 2, fråskild 11.10.1944 som bnr. 7

Personar frå Nedre Fåberg

Notar

  1. ↑ Øyane 1994, s. 690

Litteratur

  • Laberg, Jon. (1944). Jostedal. Ei stutt utgreiding om bygdi og folket der. Tidsskrift utgjeve av Historielaget for Sogn (nr. 11), 5-85. (Digital utgåve, Jostedal historielag)
  • Øyane, Lars E. (1994). Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune. (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune. Digital versjon på Nettbiblioteket. S. 686-716.

Eksterne ressursar

Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/index.php?title=Nedre_Fåberg_(Jostedalen)&oldid=1371880»