276 462
redigeringer
m
Robot: Endrer mal: Bokhylla
(Oppgraderer til F2) |
m (Robot: Endrer mal: Bokhylla) |
||
| (6 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 2: | Linje 2: | ||
'''[[Nerskogen]]''' er i dag namnet på ei grend som ligg både i [[Rennebu kommune]] og [[Oppdal kommune]]. Frå Oppdalssida vart området elles kalla [[Skardalen (Oppdal)|Skardalen]], etter som ferdsla frå den sida gjekk opp frå [[Vognild]], forbi Skarvatnet og over Skaret. | '''[[Nerskogen]]''' er i dag namnet på ei grend som ligg både i [[Rennebu kommune]] og [[Oppdal kommune]]. Frå Oppdalssida vart området elles kalla [[Skardalen (Oppdal)|Skardalen]], etter som ferdsla frå den sida gjekk opp frå [[Vognild]], forbi Skarvatnet og over Skaret. | ||
<noinclude>==Markaslåtten==</noinclude> | <noinclude> | ||
==Markaslåtten== | |||
</noinclude> | |||
Nerskogen var inn til etter andre verdskrigen hovudsakleg eit rikt utmarksområde der gardane i Rennebu og Oppdal hadde setrar, dreiv [[markaslått]] og henta ved og tømmer heim til bygdene. Det har òg vore drive [[Tjæremile i myr|tjørebrenning]] i omfattande grad i området. Ein kan framleis sjå rester etter [[tjøremile]]r i myrer over heile Nerskogen, sjølv om den verksemda nok ikkje vart drive her etter 1890-åra.</onlyinclude> | Nerskogen var inn til etter andre verdskrigen hovudsakleg eit rikt utmarksområde der gardane i Rennebu og Oppdal hadde setrar, dreiv [[markaslått]] og henta ved og tømmer heim til bygdene. Det har òg vore drive [[Tjæremile i myr|tjørebrenning]] i omfattande grad i området. Ein kan framleis sjå rester etter [[tjøremile]]r i myrer over heile Nerskogen, sjølv om den verksemda nok ikkje vart drive her etter 1890-åra.</onlyinclude> | ||
| Linje 16: | Linje 19: | ||
==Bureisinga== | ==Bureisinga== | ||
[[Bilde:Elen_Halvard_Engelsjord.jpg|thumb|Minnestein over Elen og Halvard Engelsjord. Foto: A. Kjelland.]] | [[Bilde:Elen_Halvard_Engelsjord.jpg|thumb|Minnestein over Elen og Halvard Engelsjord. Foto: A. Kjelland.]] | ||
I 1927 vart så det første [[ | I 1927 vart så det første [[bureisingsbruk]]et rydda i [[Gregosen]] i Skardalen av Elen og Halvard Engelsjord. Dei var åleine her fram til 1933. Året før hadde [[Selskapet Ny Jord]] vore på synfaring og bestemt seg for å satse på Nerskogen som utbyggingsområde. Frå midten av 1920-åra hadde Staten gjeve alle som tok til med nydyrking og bureising rett til statleg tilskott etter faste reglar, forvalta av kommunane. Våren 1933 fekk Rennebu jordstyre dei første søknadane om å få godkjent bureisingsbruk på Nerskogen, og tre familiar pakka utstyret og drog utover. | ||
Den viktigaste enkeltpersonen bak bureisinga på Nerskogen var nok sokneprest [[Ola Røkke]]. Han tok aktivt del i alt ungdomsarbeid etter han kom til bygda i 1926. I 1932 fekk han oppropet «Ungdomshjelpa. Hjelp til arbeid for norsk ungdom» frå Den norske kyrkja, og det var ei nemnd med Røkke som formann som kontakta Ny Jord og fekk i gang oppkjøp av jord og utparsellering av bureisingsfeltet på Nerskogen. | Den viktigaste enkeltpersonen bak bureisinga på Nerskogen var nok sokneprest [[Ola Røkke]]. Han tok aktivt del i alt ungdomsarbeid etter han kom til bygda i 1926. I 1932 fekk han oppropet «Ungdomshjelpa. Hjelp til arbeid for norsk ungdom» frå Den norske kyrkja, og det var ei nemnd med Røkke som formann som kontakta Ny Jord og fekk i gang oppkjøp av jord og utparsellering av bureisingsfeltet på Nerskogen. | ||
| Linje 25: | Linje 28: | ||
==Bygda== | ==Bygda== | ||
Ny Jord kjøpte opp i alt 16 827 dekar jord til saman på Nerskogen. Dette arealet vart utparsellert til i alt 36 | Ny Jord kjøpte opp i alt 16 827 dekar jord til saman på Nerskogen. Dette arealet vart utparsellert til i alt 36 bureisingsbruk: 31 i Sørøyåsen og 5 på Lauvåsen. I 1999 var det framleis 24 bruk i drift. | ||
Nerskogen fekk etter kvart eiga kyrkje, skule, forsamlingshus, samvirkelag og museumsavdeling. | Nerskogen fekk etter kvart [[Nerskogen kapell|eiga kyrkje]], skule, forsamlingshus, samvirkelag og museumsavdeling. | ||
==Nerskogen skule== | ==Nerskogen skule== | ||
| Linje 34: | Linje 37: | ||
Etter kvar kom det mange unge familiar som bureisarar til Nerskogen, og dei fleste hadde barn. Dei første åra gjekk ungane på [[Voll skule]] nede i Rennebu eller [[Vognild skule]] framme i Oppdal. Det var sjølvsagt alt for langt å gå eller køyre kvar dag med dei vegane som var, så barne måtte innlosjerast hos slekt og kjentfolk. | Etter kvar kom det mange unge familiar som bureisarar til Nerskogen, og dei fleste hadde barn. Dei første åra gjekk ungane på [[Voll skule]] nede i Rennebu eller [[Vognild skule]] framme i Oppdal. Det var sjølvsagt alt for langt å gå eller køyre kvar dag med dei vegane som var, så barne måtte innlosjerast hos slekt og kjentfolk. | ||
Bureisingspresten Røkke hadde planar for forsamlingshus, og det arbeidet kom i gang da Erik Nesje i 1938 gav kr 3000. Det låg i korta at huset skulle leigast ut til skulehus. Om vinteren vart Rennebu og Oppdal kommunar samde om å etablere skule og akseptere eit tilbod om kr 500 i årleg leige. Forsamlingshuset Fjellheim stod ferdig sommaren 1939 og skulen vart starta opp her same hausten, 21. september. | Bureisingspresten Røkke hadde planar for forsamlingshus, og det arbeidet kom i gang da Erik Nesje i 1938 gav kr 3000. Det låg i korta at huset skulle leigast ut til skulehus. Om vinteren vart Rennebu og Oppdal kommunar samde om å etablere skule og akseptere eit tilbod om kr 500 i årleg leige. [[Fjellheim sanitetshus|Forsamlingshuset Fjellheim]] stod ferdig sommaren 1939 og skulen vart starta opp her same hausten, 21. september. | ||
Skuletida vart utvida i 1956 og 1964, og da vart Fjellheim for lite. Skulen leigde derfor rom på kapellet, til den nye skulen vart bygd og teke i bruk i starten på skuleåret 1966/67. Skulen hadde årskulla 1-7 fram til 1970 da 7-9 vart ført over til ungdomsskulen og 1-6 vart att. Opplæringsmålet var nynorsk frå starten til 1986 da det vart bokmål. | Skuletida vart utvida i 1956 og 1964, og da vart Fjellheim for lite. Skulen leigde derfor rom på kapellet, til den nye skulen vart bygd og teke i bruk i starten på skuleåret 1966/67. Skulen hadde årskulla 1-7 fram til 1970 da 7-9 vart ført over til ungdomsskulen og 1-6 vart att. Opplæringsmålet var nynorsk frå starten til 1986 da det vart bokmål. | ||
| Linje 49: | Linje 52: | ||
*[[Bruker:Arnfinn_Kjelland|Kjelland, Arnfinn]] 1979: ''[http://tilsett.hivolda.no/ak/Kjelland1979Nerskogen.pdf Nerskogen - Midtbygdas forrådskammer?]'' Utkast til kapittel i rapport frå kulturhistorisk undersøking av det området som skulle neddemmast på Nerskogen i Rennebu kommune som del av Orkla-Grana-utbygginga. Oppdragsgjevar Sør-Trøndelag fylke ved fylkeskulturkontoret. | *[[Bruker:Arnfinn_Kjelland|Kjelland, Arnfinn]] 1979: ''[http://tilsett.hivolda.no/ak/Kjelland1979Nerskogen.pdf Nerskogen - Midtbygdas forrådskammer?]'' Utkast til kapittel i rapport frå kulturhistorisk undersøking av det området som skulle neddemmast på Nerskogen i Rennebu kommune som del av Orkla-Grana-utbygginga. Oppdragsgjevar Sør-Trøndelag fylke ved fylkeskulturkontoret. | ||
*Lund, Sylvi Grandaunet 1989: Nerskogen skule. ''[[Rennebu historielag. Årsskrift]]'' s. 48-51. | *Lund, Sylvi Grandaunet 1989: Nerskogen skule. ''[[Rennebu historielag. Årsskrift]]'' s. 48-51. | ||
* | *Kosbergløkk, Jenny og Halvorsen, Helge 1989: ''Rennebuboka. Bind 4. Gard og ætt'' {{Nb.no|NBN:no-nb_digibok_2015101329003}} s. 713ff. | ||
*[[Foss, Birgit]] (red.) 2000: ''Grender innved Trollheimen. Skardalen, Nerskogen, Lauvåsen''. Snøfugl forlag. | *[[Foss, Birgit]] (red.) 2000: ''Grender innved Trollheimen. Skardalen, Nerskogen, Lauvåsen''. Snøfugl forlag. | ||
[[ | |||
[[Kategori:Nerskogen| ]] | |||
[[Kategori:Grender og bygdelag]] | [[Kategori:Grender og bygdelag]] | ||
[[Kategori:Seterbruk]] | [[Kategori:Seterbruk]] | ||