Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
Fjerna "arbeid pågår". Språkvask
(Tilleggsopplysningar) |
(Fjerna "arbeid pågår". Språkvask) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
I andre halvparten av 1600-talet hadde talet på gardar og menneske på nytt nådd nivået frå høgmellomalderen. Bygda var prega av etter måten jamstore bondegardar. Om lag 60% av dette var sjølveigd jord. Leiglendingsjorda var i hovudsak i offentleg eige (krone og kyrkje). Etter 1660 vart mykje av det offentlege godset avhendt, og i løpet av nokre tiår var 9 av 10 gardbrukarar i Skjåk vortne sjølveigarar. | I andre halvparten av 1600-talet hadde talet på gardar og menneske på nytt nådd nivået frå høgmellomalderen. Bygda var prega av etter måten jamstore bondegardar. Om lag 60% av dette var sjølveigd jord. Leiglendingsjorda var i hovudsak i offentleg eige (krone og kyrkje). Etter 1660 vart mykje av det offentlege godset avhendt, og i løpet av nokre tiår var 9 av 10 gardbrukarar i Skjåk vortne sjølveigarar. | ||
| Linje 6: | Linje 6: | ||
Om det var sjølveigde og etter måten jamstore gardar, var det likevel openbert at det fanst eit bondearistokratisk sjikt med tette slektsband til tilsvarande sosiale grupper utover i [[Gudbrandsdalen]] og nedover [[Austlandet]]. Denne bygdeeliten heva seg markant over dei mindre ættestore og mindre bemidla familiar mellom anna på dei gjenrydda bruka i øydegrendene frå seinmellomalderen. Det fanst også eit proletarsjikt av «betlersker og løsgjængere». Ei kvinne frå dette sjiktet, Marit Trulsdotter, vart i [[1621]] dømd som heks og brend på bål. | Om det var sjølveigde og etter måten jamstore gardar, var det likevel openbert at det fanst eit bondearistokratisk sjikt med tette slektsband til tilsvarande sosiale grupper utover i [[Gudbrandsdalen]] og nedover [[Austlandet]]. Denne bygdeeliten heva seg markant over dei mindre ættestore og mindre bemidla familiar mellom anna på dei gjenrydda bruka i øydegrendene frå seinmellomalderen. Det fanst også eit proletarsjikt av «betlersker og løsgjængere». Ei kvinne frå dette sjiktet, Marit Trulsdotter, vart i [[1621]] dømd som heks og brend på bål. | ||
Bergverksdrift rundt [[Dovre-platået]], kommersiell skogsdrift langt innover i landet og utbygging av statsapparatet på 1600-talet gav avsetnadsutvegar også for bøndene i Skjåk. Dei byrja å avhende husdyravdrått og hestar på dei tradisjonelle marknadsplassane, særleg i [[ | Bergverksdrift rundt [[Dovre-platået]], kommersiell skogsdrift langt innover i landet og utbygging av statsapparatet på 1600-talet gav avsetnadsutvegar også for bøndene i Skjåk. Dei byrja å avhende husdyravdrått og hestar på dei tradisjonelle marknadsplassane, særleg i [[Romsdal|Romsdalen]] og i [[Kristiania]]. Og dei tok så smått til å selja korn ut av bygda, noko som kom til å bli svært viktig i bygdeøkonomien på 1700- og 1800-talet. | ||
Frå ca. 1730 byrja ein å utnytte den store ålmenningsskogen vest i bygda kommersielt. Tømmer vart fløytt nedover [[Ottaelva|Otta]] og [[Gudbrandsdalslågen|Lågen]]. | Frå ca. 1730 byrja ein å utnytte den store ålmenningsskogen vest i bygda kommersielt. Tømmer vart fløytt nedover [[Ottaelva|Otta]] og [[Gudbrandsdalslågen|Lågen]]. | ||