lokalhistoriewiki.no

Tomas Tandstad: Forskjell mellom sideversjoner

Side Samtale

Tomas Tandstad (vis kilde)

Sideversjonen fra 4. mar. 2024 kl. 15:03

461 byte lagt til ,  4 mars
m
Robot: Endrer mal: Thumb høyre
Ingen redigeringsforklaring
m (Robot: Endrer mal: Thumb høyre)
 
(19 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
'''Tomas Tandstad''' var fødd i 1912 i [[Straumgjerde]] der han seinare har budd. Han har arbeidd som møbelarbeidar og småbrukar, og er ein av Sykkylven sine fremste tradisjonsberarar.
<onlyinclude>{{Thumb|Tomas Tandstad.jpg|Tomas Tandstad i 2008.|Asgeir Tandstad}}
'''[[Tomas Tandstad]]''' (fødd 12. september 1912 i [[Straumgjerde]], der han seinare budde, død 16. september 2013) arbeidde som møbelarbeidar og småbrukar, og var ein av [[Sykkylven]] sine fremste tradisjonsberarar.


Han måtte tidleg ta eit tak på garden heime på Tandstad, då faren, Petter, var sterkt redusert fysisk etter ein skade han fekk på [[Polson-campane]] i USA. Tomas var også med på forskjellig dagarbeid for andre, han var handlangar ved murarbeid og han var med på fiske i [[Borgundfjorden]] i to vintrar.
Han måtte tidleg ta eit tak på garden heime på [[Tandstad]], då faren, Petter, var sterkt redusert fysisk etter ein skade han fekk på [[Polson-campane]] i USA. Tomas var også med på forskjellig dagarbeid for andre, han var handlangar ved murarbeid og han var med på fiske i [[Borgundfjordfisket|Borgundfjorden]] i to vintrar. </onlyinclude>


Hausten 1930 byrja han ved [[AS Sykkylven kurvvarefabrikk]] som kom i gang året før. Dei første tre månadane var introduksjonstid og då måtte han arbeide gratis. I 1930 hadde verksemda nettopp byrja å tilverke overstoppa stolar. Tomas si oppgåve var å stoppe korgstolsete. Dei la stoppinga oppå ei finerplate. Ikkje lenge etterpå gjekk bedrifta over til å lage overstoppa og polerte lenestolar.
== Møbelproduksjon ==
<onlyinclude>Hausten 1930 byrja han ved [[Vestlandske Møbler|AS Sykkylven kurvvarefabrikk]], som kom i gang året før. Dei første tre månadane var introduksjonstid, og då måtte han arbeide gratis. I 1930 hadde verksemda nettopp byrja å tilverke overstoppa stolar. Tomas si oppgåve var å stoppe korgstolsete. Dei la stoppinga oppå ei finerplate. Ikkje lenge etterpå gjekk bedrifta over til å lage overstoppa og polerte lenestolar.</onlyinclude>


Bror til Tomas, [[Erling Tandstad]], byrja med trevarefabrikk i 1930. Han var underleverandør av treverk, mellom anna til Vestlandske som vart det nye namnet til Sykkylven kurvvarefabrikk då verksemda byrja å lage lenestolar. I tillegg laga Erling Tandstad glasrammer og dører. Tomas byrja å arbeide for han.  
Bror til Tomas, [[Erling Tandstad]], byrja med trevarefabrikk i 1930. Han var underleverandør av treverk, mellom anna til Vestlandske som vart det nye namnet til Sykkylven kurvvarefabrikk då verksemda byrja å lage lenestolar. I tillegg laga Erling Tandstad glasrammer og dører. Tomas byrja å arbeide for han.  
Linje 9: Linje 11:
I 1934 etablerte Tomas, saman med brørne Karl og Erling, og grannen [[Karl Tandstad]], (synske-Karl) [[Tandstad Lenestolfabrikk AS]]. Verksemda laga berre lenestolar og stolgrindane tok lenestolfabrikken frå trevareverkstaden til Erling. Trevareverkstaden vart etter kort tid overteken av det nye aksjeselskapet. Tandstad Lenestolfabrikk hadde ei tid tilhald i ungdomshuset [[Vaarvon]] i Straumgjerde, men allereie i jula 1934 flytta dei inn i kjellarlokala til [[Martin Straumsheim]] på Nymarka på [[Straumsheim]]. Tandstad Lenestolfabrikk gjekk konkurs i 1937. Eit par store tap etter møbelforretningar som gjekk overende vart for tunge å bere. Då tok Karl P. Tandstad over trevarefabrikken og dreiv han vidare, medan Tomas og Erling tok over ein del av konkursbuet etter Tandstad Lenestolfabrikk og skipa [[Tandstad Stol- og Møbelfabrikk AS]] i 1937. Dei heldt fram i kjellaren på Nymarka fram til 1947 då dei bygde fabrikk inst i Sykkylvsfjorden på parsellen Strandheim under Straume- og Gjerdegarden. Her laga dei heile salongar, med ein-, to og tresetarar. Tidleg i 1950-åra byrja bedrifta å slite tungt økonomisk. I 1955 søkte innehavarane akkord, og to år seinare vart fabrikken selt til [[K. Emdal & Co AS]].  
I 1934 etablerte Tomas, saman med brørne Karl og Erling, og grannen [[Karl Tandstad]], (synske-Karl) [[Tandstad Lenestolfabrikk AS]]. Verksemda laga berre lenestolar og stolgrindane tok lenestolfabrikken frå trevareverkstaden til Erling. Trevareverkstaden vart etter kort tid overteken av det nye aksjeselskapet. Tandstad Lenestolfabrikk hadde ei tid tilhald i ungdomshuset [[Vaarvon]] i Straumgjerde, men allereie i jula 1934 flytta dei inn i kjellarlokala til [[Martin Straumsheim]] på Nymarka på [[Straumsheim]]. Tandstad Lenestolfabrikk gjekk konkurs i 1937. Eit par store tap etter møbelforretningar som gjekk overende vart for tunge å bere. Då tok Karl P. Tandstad over trevarefabrikken og dreiv han vidare, medan Tomas og Erling tok over ein del av konkursbuet etter Tandstad Lenestolfabrikk og skipa [[Tandstad Stol- og Møbelfabrikk AS]] i 1937. Dei heldt fram i kjellaren på Nymarka fram til 1947 då dei bygde fabrikk inst i Sykkylvsfjorden på parsellen Strandheim under Straume- og Gjerdegarden. Her laga dei heile salongar, med ein-, to og tresetarar. Tidleg i 1950-åra byrja bedrifta å slite tungt økonomisk. I 1955 søkte innehavarane akkord, og to år seinare vart fabrikken selt til [[K. Emdal & Co AS]].  


Tomas fekk etter dette arbeid ved [[L.P. Riksheim Trevarefabrikk]] på [[Riksheim]]. Her var han nokre år til han avslutta yrkeskarriera si ved [[Vestlandske Møbler]] der han han også starta.  
Tomas fekk etter dette arbeid ved [[L.P. Riksheim Trevarefabrikk]] på [[Riksheim]]. Her var han nokre år til han avslutta yrkeskarriera si ved [[Vestlandske Møbler]] der han også starta.  


Tomas bygde hus på ei tomt i Straumgjerde som han bygsla av Velledalen allmenning i 1948. Huset brann ned i 1958, og vart bygt opp att same året. Kona, Ingrid f. Dalhaug, dreiv forretning i huset. Dei fekk borna: Eli Mette f. 1946, Asbjørg Petra f. 1948 g.m. Asbjørn Hatlehol, Gjertrud Katrine f. 1952, Terje f. 1953, omkom ved skulebuss-ulykke i Tjønesstranda 1966 og Asgeir f. 1958.
== Familie ==


Tomas Tandstad var med på mykje av det som skjedde i det friviljuge lagsarbeidet i heimkrinsen, mellom anna engasjerte han seg i [[Ungdomslaget Samhald]] som fekk sitt lagshus same året som Tomas vart fødd. Han var elles ein ihuga idretts- og friluftsmann. I ei årrekkje var han aktiv i [[Ringen Idrottslag]] med friidrett om somrane og skisport om vintrane. Tomas Tandstad har vore velsigna med ei sterk helse og han har halde seg fysisk aktiv opp i høg alder. Åtti år gammal var han til topps på [[Pyttegga]], 92 år gammal debuterte han i det 4 kilometer lange Konradløpet og 98 år gammal, i 2010, var han med i Ramstaddalløpet, ein stafett Sykkylven rundt. Same året var han omtala i media då han investerte i ein lite brukt Subaru med firehjulstrekk. "Eg måtte ha firehjulstrekk, for eg er så mykje oppe på hytta i Straumsdalen," forklarte han. Han hadde elles dagleg turar med bil til Sykkylven bu- og aktivitetssenter for å besøke kona, Ingrid, som han gifta seg med i 1945. Då han runda 100-årsmilepælen i september 2012 var han enno rask og rørig og Sykkylven sin eldste sjåfør.
Tomas bygde hus på ei tomt i Straumgjerde som han bygsla av [[Velledalen allmenning]] i 1948. Huset brann ned i 1958, og vart bygt opp att same året. Kona, Ingrid f. Dalhaug, dreiv forretning i huset. Dei fekk borna: Eli Mette f. 1946, Asbjørg Petra f. 1948 g.m. Asbjørn Hatlehol, Gjertrud Katrine f. 1952, Terje f. 1953, omkom ved skulebuss-ulykke i Tjønesstranda 1966 og Asgeir f. 1958.


Tomas Tandstad har hatt eit uvanleg godt minne og han er kjent som ein framifrå historieforteljar. Han vert gjerne samlingspunktet i godt lag, mange vil ha del i dei store kunnskapane hans om lokale tilhøve, og ikkje minst det gode humøret og den smittande latteren hans.
== Aktiv fritid ==


Det vart lagt merke til då han i sitt 100. år var med i ein lokal møbelquiz i regi av Norsk Møbelfaglig Senter i Sykkylven. Tomas var den naturlege ankermannen i sitt lag, og skreiv ned svara på spørsmåla utan bruk av briller. Det høyrer med til historia at Tomas sitt lag vart klar vinnar av quiz-tevlinga.  
Tomas Tandstad var med på mykje av det som skjedde i det friviljuge lagsarbeidet i heimkrinsen, mellom anna engasjerte han seg i [[Ungdomslaget Samhald]] som fekk sitt lagshus same året som Tomas vart fødd. Han var elles ein ihuga idretts- og friluftsmann. I ei årrekkje var han aktiv i [[Ringen Idrottslag]] med friidrett om somrane og skisport om vintrane. Tomas Tandstad var velsigna med ei sterk helse og han heldt seg fysisk aktiv opp i høg alder. Åtti år gammal var han til topps på [[Pyttegga]], 92 år gammal debuterte han i det 4 kilometer lange [[Konradløpet]] og 98 år gammal, i 2010, var han med i [[Ramstaddalsløpet]], ein stafett Sykkylven rundt. Same året var han omtala i media då han investerte i ein lite brukt Subaru med firehjulstrekk. "Eg måtte ha firehjulstrekk, for eg er så mykje oppe på hytta i [[Straumsdalen]]," forklarte han. Han hadde elles dagleg turar med bil til [[Sykkylven bu- og aktivitetssenter]] for å besøke kona, Ingrid, som han gifta seg med i 1945. Då han runda 100-årsmilepælen i september 2012 var han enno rask og rørig og Sykkylven sin eldste sjåfør.


Tomas Tandstad er æresmedlem av UL Samhald. I samband med at han vart 100 år vart det gjeve ut bok om han. Boka var ført i pennen av nevøen [[Per Svein Tandstad]].
Tomas Tandstad hadde eit uvanleg godt minne og han var kjent som ein framifrå historieforteljar. Han vart gjerne samlingspunktet i godt lag, mange ville ha del i dei store kunnskapane hans om lokale tilhøve, og ikkje minst det gode humøret og den smittande latteren hans.  


Det vart lagt merke til då han i sitt 100. år var med i ein lokal møbelquiz i regi av [[Norsk Møbelfaglig Senter]] i Sykkylven. Tomas var den naturlege ankermannen i sitt lag, og skreiv ned svara på spørsmåla utan bruk av briller. Det høyrer med til historia at Tomas sitt lag vart klar vinnar av quiz-tevlinga.


===Kjelder:===
Tomas Tandstad var æresmedlem av UL Samhald. I samband med at han vart 100 år, vart det gjeve ut bok om han. Boka var ført i pennen av nevøen [[Per Svein Tandstad]].
* Eldar Høidal: Industrisoge for Sykkylven. Sykkylven 1990.
 
* Eldar Høidal, intervju med Tomas Tandstad, 23.8.1989. E.H. privatarkiv.
==Kjelder==
* Kjetil Tandstad: Artikkel om Tomas Tandstad i Sunnmørsposten 12.9.2002.
*{{Høidal 1990}}
* Høidal, Eldar: intervju med Tomas Tandstad, 23.8.1989. E.H. privatarkiv.
* Sunnmørsposten 2.7.2010.
* Sunnmørsposten 2.7.2010.
* Tandstad, Kjetil: Artikkel om Tomas Tandstad i Sunnmørsposten 12.9.2002.
* Tandstad, Per Svein: Tomas i 100. Sykkylven 2012.
*{{hbr1-1|pc00000003689469|Tomas Albert Tandstad}}


{{DEFAULTSORT:Tandstad, Tomas}}
{{DEFAULTSORT:Tandstad, Tomas}}
[[Kategori:Sykkylven leksikon]]
[[Kategori:Sykkylven leksikon]]
[[Kategori:Personer fra Sykkylven kommune]]
[[Kategori:Personer]]
[[Kategori:Møbelindustri]]
[[Kategori:Sykkylven kommune]]
[[Kategori:Fødsler i 1912]]
[[Kategori:Dødsfall i 2013]]
{{F2}}
{{Hundreåringer}}
{{nn}}
Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/wiki/Spesial:Mobildiff/288081...2100832»