Vis kilden til Natzweiler-Struthof

{{thumb|Natzweiler-Struthof.jpg|Natzweiler-Struthof fotografert i 2001, med minnesmerket over dei som omkom der i bakgrunnen.|Medy Sejai}}
'''[[Natzweiler-Struthof]]''', oftest kalla berre Natzweiler, var ein tysk [[konsentrasjonsleir]] under [[andre verdskrigen]]. Han låg i Alsace, og var den einaste konsentrasjonsleiren på fransk territorium. Drygt 500 nordmenn var fangar i Natzweiler, og av dei omkom kring halvparten.

Leiren vart opna den 21. mai 1941, og var i drift fram til september 1944. Kring 40&nbsp;000 fangar frå ei rekke land vart plassert der. Det var ein leir for [[Nacht und Nebel]]-fangar, altså dei som skulle forsvinne i natt og tåke. Planen var at dei skulle arbeide til dei døydde, og at dei pårørande ikkje skulle få vite noko om skjebna deira. Det var ikkje ein dødsleir som [[Auschwitz]], men ein kombinasjon av hardt arbeid, dårleg kosthald og hygiene og mishandling førte til at kring 25&nbsp;000 fangar omkom i leiren.

Då allierte styrkar nærma seg området hausten 1944 vart leiren evakuert av [[SS]]. Dei første amerikanske styrkane kom til leiren den 23. november 1944.

I rettsoppgjøret etter krigen vart tre av dei tiltalte frå Natzweiler-Struthof dømt til døden. To av dei vart avretta ved hengning, medan kommandanten Fritz Hartjenstein døydde i fengsel. Berre seks personar var tiltalt. To av dei andre fekk ti års fengsel, og den siste fekk 15 års fengsel. Nordmannen [[Nils Onsrud (1909–1975)|Nils Onsrud]] var ein av dei som vitna i saka.

==Norske fangar==

Som nemnd var meir enn 500 nordmenn fangar i Natzweiler. Bland dei mest kjende var:

* [[Trygve Bratteli]].
* [[Torvald Fiskå]].
* [[Trygve Holst]].
* [[Nils Onsrud (1909–1975)|Nils Onsrud]].
* [[Kristian Ottosen]] fra [[Theta-gruppen]]
* [[Jacob Landsvik]] fra [[Theta-gruppen]]
* [[Frank Olsen]] fra [[Theta-gruppen]]
* [[Asbjørn Halvorsen]].

Trygve Bratteli gav i 1980 ut boka ''Fange i natt og tåke'', og Kristian Ottosen gav i 1995 ut ''Natt og tåke : historien om Natzweiler-fangene''.

==Litteratur og kjelder==

* {{WP-lenke|Natzweiler-Struthof|nb}}.
* Ottosen, Kristian: ''Historien om nordmenn i tysk fangenskap 1940-45 : Natt og tåke : historien om Natzweiler-fangene''. Utg. Aschehoug. Oslo. 1995. {{Nb.no|NBN:no-nb_digibok_2008030504066}}

[[Kategori:Andre verdenskrig]]
[[Kategori:Fangeleire under andre verdenskrig]]
[[Kategori:Frankrike]]
[[Kategori:Etableringer i 1941]]
[[Kategori:Opphør i 1944]]
{{nn}}