Vis kilden til Handspikvegen

'''[[Handspikvegen]]''' er eit vegprosjekt som aldri har vorte realisert. Planen har vore å byggje veg frå [[Jostedalen]] i [[Sogn og Fjordane]] til [[Skjåk]] i [[Oppland]] over [[Handspiki]], som vil vere det høgste punktet på vegen (ca 1400 m.o.h.). Eit anna alternativ har vore tunnel under Handspiki.

==1850-1960-åra: Veg- og jarnbanestrase==
Det har vore kontakt mellom Jostedalen og Skjåk så lenge det har budd folk i bygdene, og ferdslevegen over Handspiki var den mest brukte. Det har såleis lenge vore planar om ein veg. Ein vegtrase vart stukken fyrste gong i 1852.  

Seinare er det stukke jarnbanetrase over Handspiki to gonger, mellom anna i samband med den store jarnbaneplanen for Sogn og Fjordane kring 1920. I diskusjonane om trasevala for heilårsvegen over Strynefjellet i 1950- og 60-åra, var eitt alternativ å leggje vegen om Øy framanfor [[Fåbergstølen]] i [[Jostedalen]] og i tunnel under Handspiki til [[Bråtådalen]] i Skjåk. 

==1950-åra: Sommarveg==
Eit alternativ har vore ein sommarveg på bakken over Handspiki. Selskapet [[Brevegen|A/L Brevegen]] tok i 1960-åra initiativet til ein bompengefinansiert veg, og [[Kristen Bakken]] fekk til ei synfaring sommaren 1966. Overslaget lydde på anleggskostnader på 3,5 mill kr for den 24 km lange vegen frå Fåbergstølen til Mysubytta i Skjåk. Interimstyret i det planlagde selskapet ''A/L Handspikvegen'' fekk inn nær 1,6 mill kr i aksjekapital og lånetilsegn frå private og kommunar, men selskapet fekk avslag på søknaden til [[Distriktenes utbyggingsfond]] om eit lån på 2 mill kr. 

==Breheimenutbygginga==
I 1970- og 80-åra var spørsmålet om Handspikvegen særleg knytt til planane for [[Breheimenutbygginga|kraftutbygginga i Breheimen]]. Det enda sist i 80-åra med [[Jostedal kraftverk]], som var ei redusert utbygging i høve til dei mest omfattande planane. I diskusjonen om utbygginga vart det hevda at det største utbyggingsalternativet ville sikra bygging av Handspikvegen. Med anleggsvegen opp til [[Styggevatnet]] står det att ein veglaus strekning på kring 10 km i luftline.

==2000-åra: Nytt initiativ - nasjonalpark==
Etter år 2000 kom det eit nytt initiativ frå reiselivsinteresser i Sogn for å få realisert vegen. Skepsis på [[Skjåk]]-sida gjorde at [[Luster kommune]] ikkje gjekk vidare med planane. Siste kapittel om Handspikvegen vart truleg skrive med opprettinga av [[Breheimen nasjonalpark]] (2009) som også dekkjer Handspiki-området. I verneprosessen var det knapt nokon som tok til orde for å gjere det mogleg å byggje Handspikvegen i framtida. 

==Kjelder==
*Fosnes, Magne. (1987). ''Heilårsvegen over Strynefjellet: beslutningsprosessen gjennom 30 år 1937/1967.'' Uprenta hovudoppgåve i historie. Bergen: Universitetet i Bergen.
*Haugland, Gerhard. (1983). ''A/L Brevegen gjennom 25 år.'' Gaupne: Luster reiselivslag.
*Kastet, Håvard. (2011). Jostedalslina. Planar om ei jernbanelinje mellom Sogndal og Otta. ''Kjelda'' (nr. 3), 14-18.
*[http://www.sognavis.no/lokale_nyhende/article733572.ece Luster skrinlegg Handspikvegen] (Sogn Avis, 28.8.2003)

[[Kategori:Veger]]
[[Kategori:Jostedalen]]
[[Kategori:Luster kommune]]
[[Kategori:Innlandet fylke]]
[[Kategori:Oppland]]
[[Kategori:Turisme]]
{{nn}}