253
redigeringer
m
Endring i rettskriving: verbformer og substantivformer
(Utdrag, F-merking) |
m (Endring i rettskriving: verbformer og substantivformer) |
||
| Linje 8: | Linje 8: | ||
== Andre verdskrig == | == Andre verdskrig == | ||
<onlyinclude>Under [[andre verdenskrig|krigen]] var jarnvarer rasjonerte, og det var ikkje mogleg å skaffe fjørtrå til klyper. Fabrikken byrja då å produsere dreia trebollar, treskeider, | <onlyinclude>Under [[andre verdenskrig|krigen]] var jarnvarer rasjonerte, og det var ikkje mogleg å skaffe fjørtrå til klyper. Fabrikken byrja då å produsere dreia trebollar, treskeider, sleiver, auser og kleshengarar. I tillegg vart det laga ymse slag kostar, med bust av bjørkeris, blåbærlyng og av tauverk. Det vart også produsert skaft av bjørk. <ref name=":0" /></onlyinclude> | ||
== Etterkrigstida == | == Etterkrigstida == | ||
Då krigen var over, kom produksjonen av treklypa Guri i gang igjen. I Noreg var det streng priskontroll med varehandel. Ørsta Klæklypefabrikk byrja difor med eksportsal, hovudsakleg til Skandinavia og middelhavsland, men også til Australia, New Zealand, Iran og Irak.<ref name=":0" /><ref>''Dagbladet 1994.07.03''. Norge;Oslo;;Oslo;;;;. 19940703. {{nb.no|NBN:no-nb_digavis_dagbladet_null_null_19940703_126_174_1}}.</ref> | Då krigen var over, kom produksjonen av treklypa Guri i gang igjen. I Noreg var det streng priskontroll med varehandel. Ørsta Klæklypefabrikk byrja difor med eksportsal, hovudsakleg til Skandinavia og middelhavsland, men også til Australia, New Zealand, Iran og Irak.<ref name=":0" /><ref>''Dagbladet 1994.07.03''. Norge;Oslo;;Oslo;;;;. 19940703. {{nb.no|NBN:no-nb_digavis_dagbladet_null_null_19940703_126_174_1}}.</ref> | ||
I 1948 vart fabrikken utvida, og ein byrja også å produsere klehengarar, | I 1948 vart fabrikken utvida, og ein byrja også å produsere klehengarar, svingtrapper til bustadhus og vevstolar. Vevstolane vart selde av Erling Digernes, nevøen til Johan Digernes, som dreiv Rauma Ullvarefabrikk på Åndalsnes.<ref name=":0" /> | ||
== Brann == | == Brann == | ||
18. april 1950 brann Ørsta Klæklypefabrikk ned til grunnen. Maskiner, varer og råmateriell til ein verdi av ca. 170 000 kroner gjekk tapt. Fabrikken hadde då ca. 20 mann i arbeid.<ref>''Bergens Arbeiderblad 1950.04.20''. Norge;Vestland;;Bergen;;;;. 19500420. {{nb.no|NBN:no-nb_digavis_bergensarbeiderblad_null_null_19500420_24_91_1}}.</ref> Så snart branntaksten var over vart det satt opp ein ny fabrikk. Den nye fabrikken vart | 18. april 1950 brann Ørsta Klæklypefabrikk ned til grunnen. Maskiner, varer og råmateriell til ein verdi av ca. 170 000 kroner gjekk tapt. Fabrikken hadde då ca. 20 mann i arbeid.<ref>''Bergens Arbeiderblad 1950.04.20''. Norge;Vestland;;Bergen;;;;. 19500420. {{nb.no|NBN:no-nb_digavis_bergensarbeiderblad_null_null_19500420_24_91_1}}.</ref> Så snart branntaksten var over vart det satt opp ein ny fabrikk. Den nye fabrikken vart sett opp av dei 6 sønene til Johan Digernes. Det var ikkje nødvendig å leige andre bygningsarbeidarar. <ref name=":0" /> | ||
Den nye fabrikken med moderne maskinar og god kapasitet sto ferdig hausten 1951.<ref name=":0" /> | Den nye fabrikken med moderne maskinar og god kapasitet sto ferdig hausten 1951.<ref name=":0" /> | ||
== Vanskelege tider og nye produkt == | == Vanskelege tider og nye produkt == | ||
Utover 50-talet vart det lite å tene på eksportsal av kleklyper, og marknaden i Noreg var pressa, og enkelte store kundar truga med å starte eigen import av klyper. Ørsta Klæklypefabrikk utvida derfor sortimentet og tok til å produsera rundpinnar til kjærleik på pinne. Pinnane vart | Utover 50-talet vart det lite å tene på eksportsal av kleklyper, og marknaden i Noreg var pressa, og enkelte store kundar truga med å starte eigen import av klyper. Ørsta Klæklypefabrikk utvida derfor sortimentet og tok til å produsera rundpinnar til kjærleik på pinne. Pinnane vart selde til Brynhildsens fabrikkar i Fredrikstad og eksportert til Sør-Afrika. Ein forsøkte seg og på ferdighusproduksjon utan at dette vart vellukka.<ref name=":0" /> | ||
På 1960-talet tok eksporten seg opp att. I 1960 hadde Ørsta Klæklypefabrikk A/S | På 1960-talet tok eksporten seg opp att. I 1960 hadde Ørsta Klæklypefabrikk A/S ein produksjon på 100.000 gross (1 gross = 12 dusin = 144 klyper). 2/3 av produksjonen gjekk til eksport. Ein eksporterte treklyper til bl.a. Australia, New Zealand og USA.<ref>''Adresseavisen 1961.01.18''. Norge;Trøndelag;;Trondheim;;;;. 19610118. {{nb.no|NBN:no-nb_digavis_adresseavisen_null_null_19610118_195_15_1}}.</ref> | ||
Plastklypa, Solveig vart lansert i 1963,<ref>''Sunnmørsposten 1963.03.28''. Norge;Møre og Romsdal;;Ålesund;;;;. 19630328. {{nb.no|NBN:no-nb_digavis_sunnmorsposten_null_null_19630328_81_74_1}}.</ref> og vart ein umiddelbar suksess da ho var svært haldbar. Dette vart eit vendepunkt i historia til Ørsta Klæklypefabrikk. Salet av treklyper minka då plastklypene kom på marknaden. | Plastklypa, Solveig vart lansert i 1963,<ref>''Sunnmørsposten 1963.03.28''. Norge;Møre og Romsdal;;Ålesund;;;;. 19630328. {{nb.no|NBN:no-nb_digavis_sunnmorsposten_null_null_19630328_81_74_1}}.</ref> og vart ein umiddelbar suksess da ho var svært haldbar. Dette vart eit vendepunkt i historia til Ørsta Klæklypefabrikk. Salet av treklyper minka då plastklypene kom på marknaden. | ||
== Ny brann == | == Ny brann == | ||
1968 tok det fyr i fabrikken igjen, men brannen vart raskt sløkt. «Ca. 10 000 klæklemmer og eit parti dropspinnar var | 1968 tok det fyr i fabrikken igjen, men brannen vart raskt sløkt. «Ca. 10 000 klæklemmer og eit parti dropspinnar var skadde av eld og røyk.»<ref>''Møre 1968.08.08''. Norge;Møre og Romsdal;;Volda;;;;. 19680808. {{nb.no|NBN:no-nb_digavis_more_null_null_19680808_66_86_1}}.</ref> | ||
== 1980-talet == | == 1980-talet == | ||
| Linje 44: | Linje 43: | ||
* Kleshengarar | * Kleshengarar | ||
* Vevstolar | * Vevstolar | ||
* | * Svingtrapper til bustadhus | ||
* Byggeklossar av tre for born | * Byggeklossar av tre for born | ||
* Ferdighus | * Ferdighus | ||
| Linje 50: | Linje 49: | ||
* Dreia trebollar | * Dreia trebollar | ||
* Treskeider | * Treskeider | ||
* | * Sleiver | ||
* Auser | * Auser | ||
* Kostar | * Kostar | ||
*[[Fil:Ørsta kleklypefabrikk solveig pakking.jpg|miniatyr|Pakking av Solveig klyper på 80-tallet. Foto: Siv Digernes]]Rundpinnar til kjærleik på pinne | *[[Fil:Ørsta kleklypefabrikk solveig pakking.jpg|miniatyr|Pakking av Solveig klyper på 80-tallet. Foto: Siv Digernes]]Rundpinnar til kjærleik på pinne | ||
* Dommarflagg | * Dommarflagg | ||
== | == Kjelder == | ||
<references /> | <references /> | ||