Dagsgard: Forskjell mellom sideversjoner

<onlyinclude>{{Infoboks gard

'''[[Dagsgard (Skjåk)|Dagsgard]]''' er ein [[matrikkelgard]] i [[Skjåk kommune]] ([[gardsnummer]] 19). Matrikkelgarden består av to bruk, [[bruksnummer]] 1 [[Dagsgard, Nigard (Skjåk)|Nigard Dagsgard]] og bruksnummer 2 [[Dagsgard, Uppigard (Skjåk)|Uppigard Dagsgard]]. Dagsgard ligg på [[Skjåkstrond]], rett i nærleiken av [[Skjåk kyrkje]].</onlyinclude> Grannegardane er [[Prestgarden, søre (Skjåk)|Søre Prestgarden]] i vest og [[Ånstad, nordistun (Skjåk)|Nordistun Ånstad]] i aust. Utmarka går opp til snaufjellet ([[Skjåk Almenning]]) i sør, og den dyrka jorda går ned til [[Ottaelva]] i nord.

<onlyinclude>Namnet har den nokså opplagde tydinga «garden til Dag», og har venteleg fått namn etter den fyrste, eller ein av dei fyrste brukarane på garden.

I skriftlege kjelder er garden nemnd så tidleg som i [[1343]]<ref>[http://www.dokpro.uio.no/perl/navnegransking/rygh_ng/rygh_visetekst.prl?s=n&Vise=Vise&KRYSS57351@13062=on Dagsgaard] i ''[[Norske Gaardnavne]]''</ref>, da Håkon i Dagsgard er med i ein delegasjon frå bygda til biskopen på Hamar (sjå [[Skjåks historie i mellomalderen (1000-1500)]]). Garden er nok monaleg eldre enn 1300-talet, men historia går neppe lenger attende enn år 1000. Gardsnamn med endinga -gard var mykje brukt i tidleg- og høgmellomalderen (1000-1350).</onlyinclude>

Garden oppstod høgst sannsynleg som resultat av ei deling av ein tidlegare gard med ukjent namn, der nabogarden Prestgarden (eventuelt med eit anna namn før det vart til «prestegard») var den andre delen. At Dagsgard og Prestgarden ein gong har vore ei brukseining, er sannsynleggjort mellom anna ved at desse nabogardane låg i [[teigblanding]] med kvarandre til 1907.

{{thumb høyre|Dagsgardstabburet.jpg|Stabbur frå Uppigard Dagsgard i Skjåk. Det er ein bygning frå 1700-talet, nå på [[Maihaugen]]}}

Det er uvisst når Dagsgard vart delt i to bruk. I lensrekneskapa frå 1560 figurerer to mann med etternamnet Dagsgard (Tor og Halvor) som betaler [[Leksikon:holding|holding]], og som vi derfor må rekne med er husbondar på kvar sine bruk. Ein generasjon tidlegare er berre ein mann frå Dagsgard oppført i skattelista for [[Leksikon:Gjerd|gjengjerden 1528]], nemleg Tosten. Iallfall frå midten av 1600-talet er det openbert at Dagsgard utgjer to gardsbruk. I landkommisjonens jordebok 1661 og i matrikkelen 1668 er Arne og Guttorm brukarar på Dagsgard. Men garden er oppførd som ei matrikkeleining med felles landskyld, skattar og avgifter. Iallfall frå og med matrikkelutkastet 1723 kan vi derimot følgje historia til dei to særskilt skyldsette gardsbruka kvar for seg.