Veiledere, Administratorer
114 951
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring |
|||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
:'''''Fele''' blir omdirigert hit. Sjå òg '''[[hardingfele]]'''.'' | :'''''Fele''' blir omdirigert hit. Sjå òg '''[[hardingfele]]'''.'' | ||
---- | ---- | ||
<onlyinclude>Vanlig '''[[fiolin]]''', òg kalla ''fele'', ''flatfele'' eller ''tyskfele'', er eit strykeinstrument i fiolinfamilien. Fiolinen har fire strenger, som vanligvis er stemt <tt> g d' a' e" </tt>, og i motsetning til [[hardingfele|hardingfela]] har han normalt ikkje understrenger. Tradisjonelt har fiolinen vorte bruka til både [[klassisk]] musikk og [[folkemusikk]]/[[gammaldans]]. I samband med folkemusikk blir han oftast kalla '''fele''' — og gjerne ''flatfele'' eller ''tyskfele'' for å skilje mellom fiolin og hardingfele. </onlyinclude> | <onlyinclude>Vanlig '''[[fiolin]]''', òg kalla ''fele'', ''flatfele'' eller ''tyskfele'', er eit strykeinstrument i fiolinfamilien. Fiolinen har fire strenger, som vanligvis er stemt <tt> g d' a' e" </tt>, og i motsetning til [[hardingfele|hardingfela]] har han normalt ikkje understrenger. Tradisjonelt har fiolinen vorte bruka til både [[klassisk]] musikk og [[folkemusikk]]/[[gammaldans]]. I samband med folkemusikk blir han oftast kalla '''fele''' — og gjerne ''flatfele'' eller ''tyskfele'' for å skilje mellom fiolin og hardingfele. I dag blir fiolinen bruka i dei fleste musikktypane. </onlyinclude> | ||
== Historie == | |||
Fiolinfamilien ser ut til å vera ein nykonstruert instrumentfamilie frå ca. 1520. Han byggjer på dei tidligare strykeinstrumenta, inkludert [[viola da gamba]], som han òg er oppkalla etter. Til å begynna med vart fiolinen utstyrt med tjukke tarmstrenger, og han var eit relativt lydsterkt instrument. Det vart eksperimentert noko med ulike strengesortar, og Heinrich Schütz (1585–1672) uttrykte sin frustrasjon da metallstrengene han likte å rigge opp fiolinar med vart tekne ut av produksjon. Framover mot slutten av 1600-talet var det framleis svært tjukke tarmstrenger som galdt i det solo-dominerte [[Italia]], men i [[Frankrike]] hadde dei begynt å bruke tynnare strenger i det meir tutti-dominerte [[Frankrike]]. Der begynte dei òg med omspunne strenger for å få instrumenta meir lettspela i bassen — deriblant halvomspunnen tarmstreng til d-strengen som framleis er i bruk for [[hardingfele|hardingfela]] i dag. | |||
== ''Scordatura'' eller ''felestille'' == | == ''Scordatura'' eller ''felestille'' == | ||