Veiledere, Administratorer
114 951
redigeringer
→Geita klatrar
| Linje 15: | Linje 15: | ||
=== Geita klatrar === | === Geita klatrar === | ||
Eit ofte omtala syn er at det viser til korleis dei [[lårsegl]]rigga båtane frå Nordmøre kan segle tettare [[bidevind|opp mot vinden]] enn dei [[råsegl]]rigga [[åfjordsbåt]]ane. Mannskapet ombord på åfjordsbåtar skal ha mekra og ropa over til nordmørsbåtane: ''“Sjå geita kor hó klív!”'' Nordmøringane skal stundom ha ropa tilbake: ''“Grísbåt!”''<ref>{{Færøyvik 1987}} S. 137.</ref> Dette kan nok vera grovt sett dekkjande for situasjonen på bankane utanfor Nordmøre og [[Fosen]] på [[1800-talet]], men det er likevel nokre problem med denne forklåringa: Eit relativt lite problem er at aurgjeldsgeita i alle fall opp mot nyare tid ikkje har hatt lårsegl, men vanleg råsegl slik som båtane nordanfor. Eit anna og større problem er at denne forklåringa ikkje passar så godt med bruken av ''geit-'' i båtkarakteristikkar elles i [[Noreg]]. | Eit ofte omtala syn er at det viser til korleis dei [[lårsegl]]rigga båtane frå Nordmøre kan segle tettare [[bidevind|opp mot vinden]] enn dei [[råsegl]]rigga [[åfjordsbåt]]ane. Mannskapet ombord på åfjordsbåtar skal ha mekra og ropa over til nordmørsbåtane: ''“Sjå geita kor hó klív!”'' Nordmøringane skal stundom ha ropa tilbake: ''“Grísbåt!”''<ref>{{Færøyvik 1987}} S. 137.</ref> Dette kan nok vera grovt sett dekkjande for situasjonen på bankane utanfor Nordmøre og [[Fosen]] på [[1800-talet]], men det er likevel nokre problem med denne forklåringa: Eit relativt lite problem er at aurgjeldsgeita i alle fall når vi kjem opp mot nyare tid ikkje har hatt lårsegl, men vanleg råsegl slik som båtane nordanfor. Eit anna og større problem er at denne forklåringa ikkje passar så godt med bruken av ''geit-'' i båtkarakteristikkar elles i [[Noreg]]. | ||
Eitt spesifikt problem her er elles at [[åfjordsbåt]]en gjerne har vorte kalla geitbåt av [[nordlendingar]]. Åfjordsbåten som vi kjenner han i dag og [[nordlandsbåt]]en som vi kjenner han i dag har sterke fellesdrag både i skrog, rigg og segl, og krysseeigenskapane er ikkje vesentleg ulike mellom dei. Det er usikkert om denne nemninga opprinneleg har noko med den noverande åfjordsbåten å gjera. Historisk sett ser nemleg geitbåten som vi kjenner han (og da helst av aurgjeldstypen) ut til å ha vore utbreidd i det noverande åfjordsbåtområdet fram til [[1700-talet]].<ref name="Heide">[[Eldar Heide|Heide, Eldar]]: «Stamnkarakteriserande skips- og båtnemningar : knǫrr og geitbåt», i ''Norsk Sjøfartsmuseum : årbok 2002,'' s. 57–72.</ref> | Eitt spesifikt problem her er elles at [[åfjordsbåt]]en gjerne har vorte kalla geitbåt av [[nordlendingar]]. Åfjordsbåten som vi kjenner han i dag og [[nordlandsbåt]]en som vi kjenner han i dag har sterke fellesdrag både i skrog, rigg og segl, og krysseeigenskapane er ikkje vesentleg ulike mellom dei. Det er usikkert om denne nemninga opprinneleg har noko med den noverande åfjordsbåten å gjera. Historisk sett ser nemleg geitbåten som vi kjenner han (og da helst av aurgjeldstypen) ut til å ha vore utbreidd i det noverande åfjordsbåtområdet fram til [[1700-talet]].<ref name="Heide">[[Eldar Heide|Heide, Eldar]]: «Stamnkarakteriserande skips- og båtnemningar : knǫrr og geitbåt», i ''Norsk Sjøfartsmuseum : årbok 2002,'' s. 57–72.</ref> | ||