Veiledere, Administratorer
172 712
redigeringer
litt lenkjing
(→Litteratur: lenkje til Bokhylla) |
(litt lenkjing) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{Leksikon|Historisk demografi}} | {{Leksikon|Historisk demografi}} | ||
{{thumb|Demografiske hendingar Lesja.jpg|Døypte, vigde og gravlagde Lesja 1725-1855}} | {{thumb|Demografiske hendingar Lesja.jpg|Døypte, vigde og gravlagde [[Lesja kommune|Lesja]] 1725-1855}} | ||
{{thumb|Lesja1801.jpg|Befolkningspyramide Lesja 1801}} | {{thumb|Lesja1801.jpg|Befolkningspyramide Lesja 1801}} | ||
{{thumb|Lesja1865.jpg|Befolkningspyramide Lesja 1865}} | {{thumb|Lesja1865.jpg|Befolkningspyramide Lesja 1865}} | ||
| Linje 11: | Linje 11: | ||
Sjølv om dette fagområdet skjuler mange spennande sider for lokalhistorikarar, kan dessverre faglitteraturen skremme mange bort. [[Ståle Dyrvik]] skriv t.d. i innleiinga til den einaste norske læreboka i faget om den konklusjonen ein kan kome til å trekkje viss ein blar i nokre kapittel i boka: «At historisk demografi må vera ein nær slektning av abstrakt statistikk, og at førelekken ’historisk’ inneber at statistikken på toppen av det heile er støvet og livsfjern». (Dyrvik argumenterer sjølvsagt deretter i mot ein slik konklusjon). | Sjølv om dette fagområdet skjuler mange spennande sider for lokalhistorikarar, kan dessverre faglitteraturen skremme mange bort. [[Ståle Dyrvik]] skriv t.d. i innleiinga til den einaste norske læreboka i faget om den konklusjonen ein kan kome til å trekkje viss ein blar i nokre kapittel i boka: «At historisk demografi må vera ein nær slektning av abstrakt statistikk, og at førelekken ’historisk’ inneber at statistikken på toppen av det heile er støvet og livsfjern». (Dyrvik argumenterer sjølvsagt deretter i mot ein slik konklusjon). | ||
Historisk demografi arbeider altså med befolkningar i fortida, for mindre område (typisk prestegjeld eller mindre område) og meir direkte mot primærkjeldene. Og ein kan sjølv raskt gjere seg bevisste eller ubevisste historisk-demografiske refleksjonar: viss ein blar i kyrkjeboka for eit prestegjeld på Austlandet for åra kring 1740–45, vil ein som oftast få ei overrasking kring året 1743. Medan talet på gravlagde elles kanskje varierer mellom 30 og 60 personar pr år, kan det for dette spesielle året vere tre gonger så mange. Kanskje så mykje som 10 – 15 % av befolkninga i austlandsbygdene døydde. Ikkje så gale som Svartedauden, men likevel særs mange. Kva skjedde, og kvifor? – er spørsmål ein lokalhistorikar da automatisk vil stille seg. | Historisk demografi arbeider altså med befolkningar i fortida, for mindre område (typisk prestegjeld eller mindre område) og meir direkte mot primærkjeldene. Og ein kan sjølv raskt gjere seg bevisste eller ubevisste historisk-demografiske refleksjonar: viss ein blar i kyrkjeboka for eit prestegjeld på [[Austlandet]] for åra kring 1740–45, vil ein som oftast få ei overrasking kring året 1743. Medan talet på gravlagde elles kanskje varierer mellom 30 og 60 personar pr år, kan det for dette spesielle året vere tre gonger så mange. Kanskje så mykje som 10 – 15 % av befolkninga i austlandsbygdene døydde. Ikkje så gale som Svartedauden, men likevel særs mange. Kva skjedde, og kvifor? – er spørsmål ein lokalhistorikar da automatisk vil stille seg. | ||
På same måte: ser ein litt nøyare på befolkninga i ei bygd eller ein region slik ho såg ut i 1801 samanlikna med hundre år seinare, eller ei bygd / ein region ved kysten samanlikna med ei fjellbygd eller ein region i innlandet, kan ein vanlegvis sjå nokre klare forskjellar. Men ein må vete kva ein skal sjå etter, og korleis ein skal arbeide. | På same måte: ser ein litt nøyare på befolkninga i ei bygd eller ein region slik ho såg ut i 1801 samanlikna med hundre år seinare, eller ei bygd / ein region ved kysten samanlikna med ei fjellbygd eller ein region i innlandet, kan ein vanlegvis sjå nokre klare forskjellar. Men ein må vete kva ein skal sjå etter, og korleis ein skal arbeide. | ||