276 671
redigeringer
m
Robot: Endrer mal: Thumb høyre
m (Teksterstatting – «[[kategori:» til «[[Kategori:») |
m (Robot: Endrer mal: Thumb høyre) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{ | <onlyinclude>{{Thumb|Ivar Blekastad 1850-1936.JPG|Ivar Blekastad|Ukjent}}'''[[Ivar Blekastad]]''' (fødd i [[Sel]] [[4. oktober]] [[1850]], død i [[Gausdal]] [[20. januar]] [[1936]]) var [[friskolar|friskolelærar]], bonde og handelsmann. Han vaks opp i Sel, men budde i Gausdal frå 1875 til sin død. Han blir rekna som ein av pionerane innan [[den frilynde ungdomslagsrørsla]], og arbeidde ivrig for målsaka og fråhaldssaka. Hjå han og i hans famile møttest på ein karakteristisk måte kulturelle og politiske straumdrag frå [[haugianisme]]n, bondepolitikken, den frilynte rørsla, folkehøgskoleideologien og generell venstrenasjonalisme frå 1800- og det tidlege 1900-talet. </onlyinclude> | ||
== Familie og slektskrins - eit politisk-kulturelt nettverk == | == Familie og slektskrins - eit politisk-kulturelt nettverk == | ||
<onlyinclude>Blekastad var fødd og oppvaksen på garden [[Blekastad]] rett ved den seinare stasjonsbyen [[Otta (tettsted)|Otta]], på austsida av [[Gudbrandsdalslågen|Lågen]], i nåverande Sel kommune. Foreldra var gardbrukarparet Ivar Olsen frå Nigard Bu og Guro Syversdotter Hyrve frå [[Skjåk]]. Dei hadde kjøpt Blekastad i 1840.</onlyinclude> Ivar hadde tre sysken, Anne f. 1839, Ola f. 1843 og Sigurd f.1848. | <onlyinclude>Blekastad var fødd og oppvaksen på garden [[Blekastad]] rett ved den seinare stasjonsbyen [[Otta (tettsted)|Otta]], på austsida av [[Gudbrandsdalslågen|Lågen]], i nåverande Sel kommune. Foreldra var gardbrukarparet Ivar Olsen frå Nigard Bu og Guro Syversdotter Hyrve frå [[Skjåk]]. Dei hadde kjøpt Blekastad i 1840.</onlyinclude> Ivar hadde tre sysken, Anne f. 1839, Ola f. 1843 og Sigurd f.1848. | ||
{{ | {{Thumb|Ivar og Torø Blekastad 1879.jpg|Ivar og Torø Blekastad i 1879, det året dei gifta seg.|Ukjent}} | ||
I 1879 gifta Ivar Blekastad seg med Torø Hallvorsdotter Ofigsbø frå Lom (1857-1936). Dei fekk åtte born: Ivar f. 1880, [[Hallvard Blekastad|Hallvard]] f. 1883, Sigurd f. 1885, Gudrun f. 1887, Gunnhild f. 1889, Margit f. 1891, Torbjørg f. 1894 og Olav f. 1896. | I 1879 gifta Ivar Blekastad seg med Torø Hallvorsdotter Ofigsbø frå Lom (1857-1936). Dei fekk åtte born: Ivar f. 1880, [[Hallvard Blekastad|Hallvard]] f. 1883, Sigurd f. 1885, Gudrun f. 1887, Gunnhild f. 1889, Margit f. 1891, Torbjørg f. 1894 og Olav f. 1896. | ||
| Linje 16: | Linje 16: | ||
== Allmugeskole og folkehøgskole == | == Allmugeskole og folkehøgskole == | ||
{{ | {{Thumb|Ivar Blekastad 1870.jpg|Ivar Blekastad på veg til Danmark 1870.|Ukjent}} | ||
Ivar Blekastad gjekk første skoleåra sine i omgangsskolen. Så vart det fastskole i bygda med ein lærar som var seminarutdanna, [[J. H. Jordhøi]]. Hjå han fekk Ivar også privatundervisning. Han fekk likeins undervisning hjå presten i bygda over ein toårsperiode. | Ivar Blekastad gjekk første skoleåra sine i omgangsskolen. Så vart det fastskole i bygda med ein lærar som var seminarutdanna, [[J. H. Jordhøi]]. Hjå han fekk Ivar også privatundervisning. Han fekk likeins undervisning hjå presten i bygda over ein toårsperiode. | ||
| Linje 30: | Linje 30: | ||
== Handelsmann, gardbrukar og ysterieigar == | == Handelsmann, gardbrukar og ysterieigar == | ||
{{ | {{Thumb|Blekastad Loshaugen ca 1925.jpg|Frå Loshaugen, heimen til Ivar og Torø Blekastad i Gausdal, i 1920-åra. Frå venstre Gudrun Blekastad Aukrust, Andreas Austlid, Ivar, Torbjørg og Torø Ofigsbø Blekastad.|Ukjent}} | ||
{{ | {{Thumb|Bruvang Gausdal.jpg|Bruvang med ysteriet.|Ukjent}} | ||
Da eldstebroren Ola overtok garden Blekastad, starta dei to yngre brørne Ivar og Sigurd ein landhandel på [[Mostugu]] like ved staden der jernbanestasjonen seinare kom på Otta. Ivar Blekastad heldt fram som handelsmann etter at han hadde flytta til Gausdal. Han og familien kombinerte landhandelen med gardsdrift på eigedomane [[Loshaugen]] og [[Bruvang]], som dei hadde kjøpt og budde på. I 1907 starta også Ivar Blekastad eit ysteri på eigedomen. Sonen Ivar stod for mykje av det tekniske ved dette. Ysteriet vart fyrst drive av ein bensinmotor, seinare vart det dampysteri. Dei produserte raud gudbrandsdalsost, som var eit nokså nytt produkt den gongen. | Da eldstebroren Ola overtok garden Blekastad, starta dei to yngre brørne Ivar og Sigurd ein landhandel på [[Mostugu]] like ved staden der jernbanestasjonen seinare kom på Otta. Ivar Blekastad heldt fram som handelsmann etter at han hadde flytta til Gausdal. Han og familien kombinerte landhandelen med gardsdrift på eigedomane [[Loshaugen]] og [[Bruvang]], som dei hadde kjøpt og budde på. I 1907 starta også Ivar Blekastad eit ysteri på eigedomen. Sonen Ivar stod for mykje av det tekniske ved dette. Ysteriet vart fyrst drive av ein bensinmotor, seinare vart det dampysteri. Dei produserte raud gudbrandsdalsost, som var eit nokså nytt produkt den gongen. | ||