lokalhistoriewiki.no

Kjeldearkiv:Evanger i de sidste hundrede aar (Nils Mugaas 1925): Forskjell mellom sideversjoner

Kjeldearkiv Samtale

Kjeldearkiv:Evanger i de sidste hundrede aar (Nils Mugaas 1925) (vis kilde)

Sideversjonen fra 4. des. 2011 kl. 18:31

25 byte lagt til ,  4. des. 2011
→‎Evanger i de sidste hundrede aar
Linje 29: Linje 29:
Vegen gjenom Eksingedalen er og bygd bolkevis fraa Eidsland i Stamnes og uppyver dalen. For tidi byggjer ein paa bolken Fosse—Nesheim. I 1823 vart det vedteke av fylkestinget, at vegarbeidet i Eksingedalen skal halda fram ubrote, til ein er komen til Gulbraa, øvste garden i dalen. No kann eksingdølerne køyra fraa Eidsland til garden Bergo i Evanger herad. Vegen vert bygd som hovudveg med fylkes- og heradstilskot. Av nye bygdevegar hev heradet 2 anlegg under arbeid: Bolstad—Rørbakken (vanleg kalla Rasdalsvegen) og Rongo—Øvstedal (kalla Øvstedalsvegen).  
Vegen gjenom Eksingedalen er og bygd bolkevis fraa Eidsland i Stamnes og uppyver dalen. For tidi byggjer ein paa bolken Fosse—Nesheim. I 1823 vart det vedteke av fylkestinget, at vegarbeidet i Eksingedalen skal halda fram ubrote, til ein er komen til Gulbraa, øvste garden i dalen. No kann eksingdølerne køyra fraa Eidsland til garden Bergo i Evanger herad. Vegen vert bygd som hovudveg med fylkes- og heradstilskot. Av nye bygdevegar hev heradet 2 anlegg under arbeid: Bolstad—Rørbakken (vanleg kalla Rasdalsvegen) og Rongo—Øvstedal (kalla Øvstedalsvegen).  


Paa heradet sin vegsplan av 1920 hev ein etternemde veganlegg, som ein vonar faa bygt i framtidi: 1. Hovudveg fraa Brekkhus i Teidalen til Nesheim i Eksingedalen. 2. Hovudveg fraa Evanger til Vasenden paa sørseda av Evangervatnet med bru yver elvi til hovudvegen millom Evangervatnet og Bolstadøyri. 3. Byggdevegen Evanger — Elgje — Mugaas — Bjørgaas — Eteine. 4, Saghaug bru—Skjærveggen.  
Paa heradet sin vegsplan av 1920 hev ein etternemde veganlegg, som ein vonar faa bygt i framtidi:  
1. Hovudveg fraa Brekkhus i Teidalen til Nesheim i Eksingedalen.  
2. Hovudveg fraa Evanger til Vasenden paa sørseda av Evangervatnet med bru yver elvi til hovudvegen millom Evangervatnet og Bolstadøyri.  
3. Byggdevegen Evanger — Elgje — Mugaas — Bjørgaas — Eteine.  
4, Saghaug bru—Skjærveggen.  


Naar alle desse vegbygg vert ferdige ein gong i framtidi, vert det tidhøveleg framkomst i Evanger ogso.  
Naar alle desse vegbygg vert ferdige ein gong i framtidi, vert det tidhøveleg framkomst i Evanger ogso.  
Linje 35: Linje 39:
Daa aarhundradet byrja stod Evanger utan ein einaste stubbe køyreveg — berre kløvvegar og gangstigar. Utferdi til Bergen gjekk for seg med baat fraa Bolstadøyri etter Osterfjorden og til byen.  
Daa aarhundradet byrja stod Evanger utan ein einaste stubbe køyreveg — berre kløvvegar og gangstigar. Utferdi til Bergen gjekk for seg med baat fraa Bolstadøyri etter Osterfjorden og til byen.  


I dag er bygdi sine samferdsle- og utferdsmidlar soleis: a) Jernbane fraa Evanger til Bergen og fraa Evanger til Oslo. b) Hovudveg fraa Evanger til Voss (Kann farast). c) Hovudveg fraa Evanger til garden Fadnes (God bilveg). d) Hovudveg fraa vestenden av Evangervatnet til Bolstad jernbanestation (God bilveg). e) Hovudveg fraa Dale fabriker i Bruvik til Hamlegrøvatnet øvst i Bergsdalen (God bilveg). f) Hovudveg fraa heradsgrensa med Modalen herad i Øksendalsbotnen til garden Bergo og um ca. 4 aar til Nesheim i Eksingedalen. g) Bygdeveg fraa garden Fadnes til garden Aarhus i Teidalen. h) Ein nybygd bygdevegsbolk av Rasdalsvegen. i) Ein nybygd bygdevegsbolk av Øvstedals-vegen.  
I dag er bygdi sine samferdsle- og utferdsmidlar soleis:  
a) Jernbane fraa Evanger til Bergen og fraa Evanger til Oslo.  
b) Hovudveg fraa Evanger til Voss (Kann farast).  
c) Hovudveg fraa Evanger til garden Fadnes (God bilveg).  
d) Hovudveg fraa vestenden av Evangervatnet til Bolstad jernbanestation (God bilveg).  
e) Hovudveg fraa Dale fabriker i Bruvik til Hamlegrøvatnet øvst i Bergsdalen (God bilveg).  
f) Hovudveg fraa heradsgrensa med Modalen herad i Øksendalsbotnen til garden Bergo og um ca. 4 aar til Nesheim i Eksingedalen.  
g) Bygdeveg fraa garden Fadnes til garden Aarhus i Teidalen.  
h) Ein nybygd bygdevegsbolk av Rasdalsvegen.  
i) Ein nybygd bygdevegsbolk av Øvstedals-vegen.  


I skulevegen hev det vore mange umskifte framyver i aarhundradet. I fyrstningen var heradet deilda i 4 umgangsskulekrinsar. Kvart barn hadde 6 vikor skule ura aaret.  
I skulevegen hev det vore mange umskifte framyver i aarhundradet. I fyrstningen var heradet deilda i 4 umgangsskulekrinsar. Kvart barn hadde 6 vikor skule ura aaret.  


No er heradet deilda i desse krinsane: 1. Tysso krins med skulehus paa Tysso, udeilda skule med 18 vikor aarleg. 2. Mælands krins med skulehus paa Mæland, udeilda skule med 19 vikor aarleg. 3. Bjørgo krins med leigt skulerom paa Bjørgo, udeilda skule med 18 vikor aarleg. 5. Brekkhus krins med skulehus paa Brekkhus, tvodeilda skule med 18 vikor storskule og 12 vikor smaaskule aarleg. 6. Fagerbø (Bergo) krins med skulehus paa Fagerbø, udeil da skule med 18 vikor aarleg. 7. Brakestad krins med leigt skulerom paa Ekse, udeilda skule med 19 vikor aarleg. 8. Evanger krins med skulehus paa Evanger, 4 deilda skule med 18 vikor for dei tvo storskuleklassone og 12 vikor for dei tvo smaaskuleklassone aarleg. 9. Kvilekval krins med skulehus paa Kvilekval, tvodeilda skule med 18 vikor for [[storskule]]klassa og 12 vikor for smaa skuleklassa aarleg. 10. Rongo krins med skulehus paa Rongo, trideilda skule med 18 vikor for dei tvo storskuleklassone og 12 vikor for smaa skuleklassa. 11. Rasdal krins med leigt skulerom paa garden Rasdal (nedre); udeilda skule med 18 vikor aarleg. 12. [[Hattestad]] krins med skulehus paa Hattestad, udeilda skule med 18 skulevekor aarleg. 13. Øye krins med skulehus paa Øie, udeilda skule med 18 vikor aarleg.  
No er heradet deilda i desse krinsane:  
1. Tysso krins med skulehus paa Tysso, udeilda skule med 18 vikor aarleg.  
2. Mælands krins med skulehus paa Mæland, udeilda skule med 19 vikor aarleg.  
3. Bjørgo krins med leigt skulerom paa Bjørgo, udeilda skule med 18 vikor aarleg.  
5. Brekkhus krins med skulehus paa Brekkhus, tvodeilda skule med 18 vikor storskule og 12 vikor smaaskule aarleg.  
6. Fagerbø (Bergo) krins med skulehus paa Fagerbø, udeil da skule med 18 vikor aarleg.  
7. Brakestad krins med leigt skulerom paa Ekse, udeilda skule med 19 vikor aarleg.  
8. Evanger krins med skulehus paa Evanger, 4 deilda skule med 18 vikor for dei tvo storskuleklassone og 12 vikor for dei tvo smaaskuleklassone aarleg.  
9. Kvilekval krins med skulehus paa Kvilekval, tvodeilda skule med 18 vikor for [[storskule]]klassa og 12 vikor for smaa skuleklassa aarleg.  
10. Rongo krins med skulehus paa Rongo, trideilda skule med 18 vikor for dei tvo storskuleklassone og 12 vikor for smaa skuleklassa.  
11. Rasdal krins med leigt skulerom paa garden Rasdal (nedre); udeilda skule med 18 vikor aarleg.  
12. [[Hattestad]] krins med skulehus paa Hattestad, udeilda skule med 18 skulevekor aarleg.  
13. Øye krins med skulehus paa Øie, udeilda skule med 18 vikor aarleg.  


Evanger er diverre av natur deilda upp i mange mindre grender langt fraa ein annan. Difør lyt ein hava so mange udeilda skular. Av di barnetalet oftast er lite i dei udeilda skulane, kann ein der naa Ukelangt fram i kunnskapsvegen som i dei klassedeilda skulane. Men det er dyrt for heradet aa halda so mange skulekrinsar. Evanger skulebudgett vart no sist uppgjort med kr. 34,185.00 brutto. Heile heradsbudgettet utgjer kr. 113,000.00, derav kr. 85,000.00 til utlikning.  
Evanger er diverre av natur deilda upp i mange mindre grender langt fraa ein annan. Difør lyt ein hava so mange udeilda skular. Av di barnetalet oftast er lite i dei udeilda skulane, kann ein der naa Ukelangt fram i kunnskapsvegen som i dei klassedeilda skulane. Men det er dyrt for heradet aa halda so mange skulekrinsar. Evanger skulebudgett vart no sist uppgjort med kr. 34,185.00 brutto. Heile heradsbudgettet utgjer kr. 113,000.00, derav kr. 85,000.00 til utlikning.  
Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/wiki/Spesial:Mobildiff/237563»