276 673
redigeringer
m
Robot: Endrer mal: Thumb høyre
(FT-lenke) |
m (Robot: Endrer mal: Thumb høyre) |
||
| (3 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{ | <onlyinclude>{{Thumb|Klungset Nes.jpg|Garden Klungset i [[Nordbygda (Nes på Hedmarken)|Nordbygda]] på Nes.|Ukjent (Digitalt Museum)}}'''[[Ole Wernsen Klungseth]]''' (fødd på [[Nes på Hedmarken|Nes]] i [[Hedmark]] [[1782]], død same stad [[1836]]) var gardbrukar og politisk aktivist. Han var saman med [[Halvor Hoel]] og andre sambygdingar aktiv under [[Bondeaksjonene 1818|bondeaksjonane]] mot [[Sølvskatt og formuesskatt 1816|sølvskatten]] i [[1818]]. </onlyinclude> | ||
== Familien == | == Familien == | ||
Foreldra var Wern (Werner) Olsen (ca. 1752-1813) og hustru Anne Olsdotter frå Østre Sterud (1753-1833). Dei var gardbrukarar på Klungset (gml. gnr. 144 i Nes, nytt gnr. 675 i [[Ringsaker]]). Ole var den eldste av fire brør. Den eine døydde som barn. Dei to andre vart handverkarar, høvesvis glasmeister og smed. | Foreldra var Wern (Werner) Olsen (ca. 1752-1813) og hustru Anne Olsdotter frå Østre Sterud (1753-1833). Dei var gardbrukarar på Klungset (gml. gnr. 144 i Nes, nytt gnr. 675 i [[Ringsaker]]). Ole var den eldste av fire brør. Den eine døydde som barn. Dei to andre vart handverkarar, høvesvis glasmeister og smed. | ||
| Linje 9: | Linje 8: | ||
== Garden == | == Garden == | ||
Faren til Ole hadde bygsla Klungset av [[Ringsaker kyrkje]] frå 1780. I 1806 fekk familien kjøpt garden til sjølveige for 1200 riksdalar. Same året overdrog foreldra garden til Ole. | Faren til Ole hadde bygsla Klungset av [[Ringsaker kyrkje]] frå 1780. I 1806 fekk familien kjøpt garden til sjølveige for 1200 riksdalar. Same året overdrog foreldra garden til Ole. | ||
| Linje 15: | Linje 13: | ||
[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/52594/4/?size=medium&mode=0 Sølvskatten 1816 for Nes]</ref> | [http://arkivverket.no/URN:db_read/db/52594/4/?size=medium&mode=0 Sølvskatten 1816 for Nes]</ref> | ||
I 1801 budde det 14 menneske på Klungset.<ref>{{folketelling | I 1801 budde det 14 menneske på Klungset.<ref>{{folketelling|pf01058233001938|Ole Wernsen|1801|Nes prestegjeld}}.</ref> Brukarfamilien bestod av Wern Olsen med kone, ein vaksen son (Ole) og to mindreårige. Dei hadde to tenstefolk. Dertil kom ein husmannsfamilie og ein føderådsfamilie (dei førre brukarane). | ||
Ole Wernsen og Marie dreiv garden frå 1806 til 1827, men hadde skøytt han over på sonen Ole (fødd 1809) i 1824. I 1827 vart garden seld på tvangsauksjon, da Ole Wernsen ikkje klarte sine forpliktingar. Mykje av årsaka til dette låg venteleg i dei høge sakskostnadene han var ilagd i samband med rettsoppgjeret etter bondeaksjonane i 1818, i alt 697 spesidalar og 99 skilling. Kjøpesummen da Ole Wernsen overdrog garden til sonen i 1824 var sett til 500 spesidalar. Kjøpesummen på auksjonsskøytet frå 1827 var 700 spesidalar. | Ole Wernsen og Marie dreiv garden frå 1806 til 1827, men hadde skøytt han over på sonen Ole (fødd 1809) i 1824. I 1827 vart garden seld på tvangsauksjon, da Ole Wernsen ikkje klarte sine forpliktingar. Mykje av årsaka til dette låg venteleg i dei høge sakskostnadene han var ilagd i samband med rettsoppgjeret etter bondeaksjonane i 1818, i alt 697 spesidalar og 99 skilling. Kjøpesummen da Ole Wernsen overdrog garden til sonen i 1824 var sett til 500 spesidalar. Kjøpesummen på auksjonsskøytet frå 1827 var 700 spesidalar. | ||
| Linje 22: | Linje 20: | ||
== Politisk aktivitet == | == Politisk aktivitet == | ||
<onlyinclude>Som aktivist under bondeaksjonane i 1818 vart Ole Klungset dømd to års straffarbeid i 1826 pluss sakskostnader. Fengselsstraffa vart ved kongeleg benådning nedsett til to månader. | <onlyinclude>Som aktivist under bondeaksjonane i 1818 vart Ole Klungset dømd to års straffarbeid i 1826 pluss sakskostnader. Fengselsstraffa vart ved kongeleg benådning nedsett til to månader. | ||
| Linje 34: | Linje 31: | ||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||
*Kolstad, Gunhild: ''Nes Bygdebok, andre bind 4. del''. Nes Historielag 2004. | *Kolstad, Gunhild: ''Nes Bygdebok, andre bind 4. del''. Nes Historielag 2004. | ||
*''Riksforsamlingens forhandlinger, 1. del.'' Kristiania 1914. | *''Riksforsamlingens forhandlinger, 1. del.'' Kristiania 1914. | ||
* {{hbr1-1|pf01058233001938|Ole Wernsen Klungseth}}. | |||
{{DEFAULTSORT:KLUNGSETH, OLE}} | {{DEFAULTSORT:KLUNGSETH, OLE}} | ||
| Linje 46: | Linje 43: | ||
[[Kategori:Gardbrukere]] | [[Kategori:Gardbrukere]] | ||
{{F1}} | {{F1}} | ||
{{nn}} | |||