60
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
(fikser lenke) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 2: | Linje 2: | ||
==Geografi== | ==Geografi== | ||
I Søndeled ligg det tre fjordar: [[Sandnesfjorden]], [[Sørfjorden i Søndeled|Sørfjorden]] og [[Nordfjorden i Søndeled|Nordfjorden]]. I Søndeled ligg det gamle Rygjarbit. | Gamle Søndeled herad låg heilt aust i Aust-Agder fylke. I Søndeled ligg det tre fjordar: [[Sandnesfjorden]], [[Sørfjorden i Søndeled|Sørfjorden]] og [[Nordfjorden i Søndeled|Nordfjorden]]. I Søndeled ligg det gamle Rygjarbit. | ||
==Bygdesoga== | ==Bygdesoga== | ||
Namnet Søndeled meiner professer Oluf Rygh hadde skrivemåten Sundaleid, Sundaleidr, Sundaleidi, kor første ledd er fleirtal av sund og det andre leddet har meir eller mindre forbindelse med leid, led, veg. Namnet skal først, ifylgje professor Rygh, ha vore namnet på fjorden (Søndeledfjorden) og så etter kvart komme på kyrkja og garden. | |||
Søndeled herad blei oppretta som eiga heradskommune i 1834 og det skjedde berre små forandringar i heradet til 1. januar 1964 då Søndeled blei slengt saman med Risør bykommune og blei til nye Risør kommune. Dei endringane som skjedde var: i 1864 blei Lyngør, Gjeving og Risøya, som då høyrte til Søndeled, lagt over til Dypvåg herad, pga at Lyngør, Gjeving og Risøya sokna til Dypvåg kyrkje og ikkje til Søndeled kyrkje. I 1901 blei Buvika, Korstveit (no Krana) og Urheia innlemma Risør bykommune. | |||
Søndeled har lange tradisjonar med båtbyggerier, og dei einaste som er igjen no er Moen trebåtbyggeri på Moen og Risør trebåtbyggeri i Buvika. Søndeled hadde au eiga sparebank: Søndeled sparebank. Den låg ved Nyvei rett ved grensa til Risør by. | |||
==Kyrkjer i Søndeled== | |||
* '''Søndeled kirke''' (tidelgare Indre Søndeled kirke). Kyrkja liggar på Søndeled og er ein steinkyrkje frå 1150 - 1200-talet. Albert Martin Valla er sokneprest i Søndeled kirke. | |||
* '''Frydendal kirke''' (tidelegare Ytre Søndeled kirke). Kyrkja liggar på Frydendal og er ein langkyrkje frp 1879. Albert Martin Valla og Per Oscar Berg er sokneprestar i Frydendal kirke. | |||
==Menigheter i Søndeled== | |||
* '''Søndeled menighet''' (tidelegare Indre Søndeled menighet) er menigheten til Søndeled kirke på Søndeled. Den omfattar heile Indre Søndeled. | |||
* '''Risør menighet''' (tidlegare Ytre Søndeled menighet og Risør menighet). Er menigheten til Frydendal kirke og Risør menighet. Ytre Søndeled menighet og Risør menighet blei sleng saman til ein menighet i 2005. Namnet blei Risør menighet og besår av Frydendal og Risør kirker. | |||
==Skular i Søndeled== | ==Skular i Søndeled== | ||