Veiledere, Administratorer
172 712
redigeringer
Sør-Aurdal kommune: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
ingen redigeringsforklaring
(lenke til foreldreløs) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| (14 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 14: | Linje 14: | ||
| annet = | | annet = | ||
}} | }} | ||
<onlyinclude>'''[[Sør-Aurdal kommune|Sør-Aurdal]]''' er | <onlyinclude><includeonly>[[Fil:0540 Sor-Aurdal komm.png|thumb|80px]]</includeonly>'''[[Sør-Aurdal kommune|Sør-Aurdal]]''' er ein [[kommune]] i [[Valdres]] i [[Oppland]]. Kommunen grensar til [[Nord-Aurdal kommune|Nord-Aurdal]], [[Etnedal kommune|Etnedal]], [[Nordre Land kommune|Nordre Land]], [[Søndre Land kommune|Søndre Land]], [[Ringerike kommune|Ringerike]], [[Flå kommune|Flå]], [[Nes kommune i Buskerud|Nes]] og [[Gol kommune|Gol]]. Administrasjonssenteret er [[Bagn]]. | ||
Bagn er einaste [[tettstad]] i kommunen. Av bygder kan nemnast [[Reinli]], [[Begnadalen]], [[Hedalen]] og [[Leirskogen]], som alle er kyrkjestader med eigne sokn. Ein finn óg mindre grender, som [[Liagrende]]. Språkleg går det eit skilje mellom den nordlege og den sørlege delen av kommunen. Sør-Aurdal er nøytral i valet mellom nynorsk og bokmål, og i 2010 var det registrert ein nynorskandel på 49,48 %. I nord, i sokna Bagn og Reinli, snakkar folk [[valdresmål]]. Det ligg nær nynorsk, som vert nytta i kyrkja og skulen . I Hedalen og Begnadalen sør i kommunen snakkar dei ei dialekt som ligg nærare [[ringeriksmål]]et, og ein nyttar der i hovudsak bokmål i skulen og kyrkja. | |||
[[Sør-Aurdals kommunevåpen]] er ''gull [[relikvieskrin]] i blått''. Relikvieskrinet er [[Hedalskrinet]] frå [[Hedalen stavkyrkje]]. | |||
<noinclude>==Administrative einingar== | |||
</noinclude>Frå [[mellomalderen]] tilhøyrde området [[Aurdal prestegjeld]], som i 1805 vart delt i [[Sør-Aurdal prestegjeld|Sør-Aurdal]] og [[Nord-Aurdal prestegjeld]]. Desse vart i 1837 grunnlag for dei to Aurdalskommunane. Prestegjeldet hadde ved avviklinga i 2000-åra fem sokn: [[Bagn sokn|Bagn]] (som var hovudsokn), [[Reinli sokn|Reinli]], [[Hedalen sokn|Hedalen]], [[Leirskogen sokn|Leirskogen]] og [[Begnadalen sokn|Begnadalen]]. Prestegjeldet låg, og dagens [[Sør-Aurdal kyrkjelege fellesråd]] ligg, i [[Valdres prosti]] i [[Hamar bispedøme]]. [[Bruflat sokn]] vart i 1894 skilt ut frå Sør-Aurdal, og vart ein del av [[Etnedal kommune]]. | |||
Kommunen låg tidlegare i [[Valdres fogderi]], og er nå under [[Valdres tingrett]]. Den er einaste kommune i [[Sør-Aurdal lensmannsdistrikt]] i [[Vestoppland politidistrikt]].</onlyinclude> | |||
==Næringsliv== | |||
Sør-Aurdal er ein landbrukskommune. I jordbruket finn ein særleg storfehald og noko sauehald. Skogbruket er viktig for kommunen, som er den fjerde største skogbrukskommunen i Oppland. Det er noko industri, med [[Begna Bruk]] (om lag 50 ansatte i 2010) som største foretak. | |||
[[Bagn kraftverk]] og [[Eid kraftverk (Sør-Aurdal)|Eid kraftverk]] gjer til saman om lag 70 MW. Begge ligg i [[Begna]]. Fleire andre vassdrag i kommunen er verna mot kraftutbygging. | |||
Det er ein del turisme i Sør-Aurdal, særleg til fjellområdane mellom Hedalen og Reinli der det er om lag 3000 hytter. | |||
== Personer frå Sør-Aurdal == | |||
* [[Rolf Andvord (1890-1976)|Rolf Andvord]] (1890-1976), ambassadør. | |||
* [[Helga Bakken (1901–1992)|Helga Bakken]] (1901-1992), forfatter. | |||
* [[Mikkjel Fønhus]] (1894-1973), journalist, skribent og forfatter. | |||
* [[Ruth Lagesen]] (1914-2005), Norges første kvinnelige orkesterdirigent. | |||
* [[Orvar Thorsrud]] (1892-1924), tegner og maler. | |||
* [[Sven Ulsaker]] (1865-1936), prest i Kristiania/Oslo. | |||
== Se også == | == Se også == | ||
* [[Garder i Sør-Aurdal]] | * [[Garder i Sør-Aurdal]] | ||
==Kjelder== | |||
* [http://snl.no/S%C3%B8r-Aurdal Sør-Aurdal] i ''Store norske leksikon'' | |||
* {{WP-lenke|Sør-Aurdal|nb}} | |||
* {{kartverket|500739}} | |||
[[Kategori:Sør-Aurdal kommune| ]] | [[Kategori:Sør-Aurdal kommune| ]] | ||
[[Kategori: | [[Kategori:Valdres]] | ||
{{ | {{artikkelkoord|60.82242|N|9.54831|Ø}} | ||
{{nn}} | |||