Veiledere, Administratorer
114 951
redigeringer
Samiske dyrenamn: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
kategori:samisk historie og kultur
(Ny side: {{under arbeid}} <onlyinclude>{{thumb|Iceland reindeer 1.jpg|Villrein på Island. Samiske språk har eit eige ord for villrein. På sørsamisk er det ''gedtie'' — eit fellessamisk ...) |
|||
| (10 mellomliggende revisjoner av samme bruker vises ikke) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|Iceland reindeer 1.jpg|Villrein på Island. Samiske språk har eit eige ord for villrein. På sørsamisk er det '''gedtie''' — eit fellessamisk ord med slektningar i Mongolia og Sibir. Tamrein heiter derimot '''bovtse''', som er eit lånord frå [[indoiransk]] og i slekt med latinsk ''pecu'' og norsk ''fe''.}} | |||
<onlyinclude>{{thumb|Iceland reindeer 1.jpg|Villrein på Island. Samiske språk har eit eige ord for villrein. På sørsamisk er det ''gedtie'' — eit fellessamisk ord med slektningar i Mongolia og Sibir. Tamrein heiter derimot ''bovtse'', som er eit lånord frå [[indoiransk]] og i slekt med latinsk ''pecu'' og norsk ''fe''.}} | |||
'''[[Samiske dyrenamn]]''' har, som [[samiske språk]] generelt, hovudsaklig grunnlag i det [[uralske språk|uralske]] grunnspråket. Det har òg vorte lånt ord frå [[germanske språk]], og enkelte ord har vorte lånt frå samisk til germansk. Ein del ord har fått tydingsforskyving. </onlyinclude> | '''[[Samiske dyrenamn]]''' har, som [[samiske språk]] generelt, hovudsaklig grunnlag i det [[uralske språk|uralske]] grunnspråket. Det har òg vorte lånt ord frå [[germanske språk]], og enkelte ord har vorte lånt frå samisk til germansk. Ein del ord har fått tydingsforskyving. </onlyinclude> | ||
== Samiske grunnord == | == Samiske grunnord == | ||
=== Miesie === | |||
=== Tjïermehke === | |||
=== Aaltoe === | |||
=== Gedtie === | |||
Sørsamisk ''gedtie'' tyder 'villrein, forvilla rein'. På [[umesamisk]] er det ''gåddie''; på [[pitesamisk]] og [[lulesamisk]] ''gådde''; på [[nordsamisk]] ''goddi''; på [[akkalasamisk]] ''kont''; på vestmansi ''khunnä''; og på rekonstruert proto-uralsk ''*kunta''. Ordet heng trulig saman med mongolsk ''kanda-'' og evensk ''kõndõ''. | |||
=== Sarva === | === Sarva === | ||
På [[sørsamisk]] tyder ''sarva'' (''servies-'') 'reinokse, grarein' og ''sarve'' tyder 'elg'. Finsk ''hirvi'' tyder òg 'elg', medan ''hirvas'' tyder 'reinokse'. Ordet er trulig lånt frå [[baltiske språk]], jf. [[gammalprøyssisk]] ''sirwis'', som i sin tur har same opphavet som norsk ''horn''. På finsk | På [[sørsamisk]] tyder ''sarva'' (''servies-'') 'reinokse, grarein' og ''sarve'' tyder 'elg'. Finsk ''hirvi'' tyder òg 'elg', medan ''hirvas'' tyder 'reinokse'. Ordet er trulig lånt frå [[baltiske språk]], jf. [[gammalprøyssisk]] ''sirwis'', som i sin tur har same opphavet som norsk ''horn''. På finsk tyder ''saksanhirvi'' (eig. 'tysk elg') hjort, og det avleidde ordet ''hirvieläimet'' blir bruka i tydinga ''hjortedyr''. På sørsamisk har ordet vorte overført vidare, og sørsamisk ''sïrve'' tyder 'sau'. | ||
=== Hierkie === | === Hierkie === | ||
| Linje 13: | Linje 21: | ||
[[kategori:samiske språk]] | [[kategori:samiske språk]] | ||
[[kategori: | [[kategori:samisk historie og kultur]] | ||
[[kategori:dyr]] | [[kategori:dyr]] | ||
{{nn}} | |||