Veiledere, Administratorer
172 805
redigeringer
flytter avsnitt til ingressen
(→Kjelder og litteratur: lenke og oppgradering til F2) |
(flytter avsnitt til ingressen) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb høyre|Helgheim 1914.jpg|Sogndal folkehøgskule på Nes i Sogndal (ca 1910). Til høgre Helgheimsstova, no på De Heibergske Samlinger - Sogn folkemuseum. Til venstre Hauge-huset som framleis står på skuleområdet.}} | <onlyinclude>{{thumb høyre|Helgheim 1914.jpg|Sogndal folkehøgskule på Nes i Sogndal (ca 1910). Til høgre Helgheimsstova, no på De Heibergske Samlinger - Sogn folkemuseum. Til venstre Hauge-huset som framleis står på skuleområdet.}} | ||
'''[[Sogndal folkehøgskule]]''' (''Sogndals folkehøiskole'') vart skipa i 1871 av presten [[Jakob Liv Rosted Sverdrup]] i [[Sogndal]] i [[Sogn og Fjordane]]. Dette var ein av dei fyrste folkehøgskulane i Noreg og kan reknast som den eldste som framleis er i drift. Skulen, som vart skipa på pietistisk grunnlag, har òg vore eit sentrum for målreisinga i Sogn og Fjordane.</onlyinclude> | '''[[Sogndal folkehøgskule]]''' (''Sogndals folkehøiskole'') vart skipa i 1871 av presten [[Jakob Liv Rosted Sverdrup]] i [[Sogndal]] i [[Sogn og Fjordane]]. Dette var ein av dei fyrste folkehøgskulane i Noreg og kan reknast som den eldste som framleis er i drift. | ||
Folkehøgskulen vart raskt etter starten etablert som eit danningssentrum og eit kulturelt og politisk sentrum i Sogn. Skulestyrarane og lærarane hadde gjerne framståande posisjonar i samfunnet, somme òg som stortingsrepresentantar, og ei lang rekkje ungdom frå sognebygdene fekk si viktigaste utdanning og kulturelle fostring her. Skulen, som vart skipa på pietistisk grunnlag, har òg vore eit sentrum for målreisinga i Sogn og Fjordane.</onlyinclude> | |||
==Pietistisk grunnlag== | ==Pietistisk grunnlag== | ||
| Linje 23: | Linje 25: | ||
Jakob Sverdrup kom inn på Stortinget i 1876 og overtok prestekallet i Leikanger i 1878. Frå det året vart Dahl formelt styrar etter å ha fått eit stadig større ansvar for drifta sidan han byrja. Dahl var skulestyrar til 1896. Etterfølgjaren til Dahl, [[Olav Hauge]], kunne i 1905 oppsummera at "for sogningarne stend det so, at Sogndals folkehøgskule, det er H. M. Dahl sin skule". Dahl var ugift og hadde stor hjelp av den ugifte systera si, [[Metta Dahl]], i den daglege drifta. | Jakob Sverdrup kom inn på Stortinget i 1876 og overtok prestekallet i Leikanger i 1878. Frå det året vart Dahl formelt styrar etter å ha fått eit stadig større ansvar for drifta sidan han byrja. Dahl var skulestyrar til 1896. Etterfølgjaren til Dahl, [[Olav Hauge]], kunne i 1905 oppsummera at "for sogningarne stend det so, at Sogndals folkehøgskule, det er H. M. Dahl sin skule". Dahl var ugift og hadde stor hjelp av den ugifte systera si, [[Metta Dahl]], i den daglege drifta. | ||
I 1908 vart medlemsorganisasjonen [[Sogn Høgskulelag]] skipa som støtteorganisasjon for skulen. Styrarane hadde til då vore eigarar av folkehøgskulen, men i kring 1920 vart dette | I 1908 vart medlemsorganisasjonen [[Sogn Høgskulelag]] skipa som støtteorganisasjon for skulen. Styrarane hadde til då vore eigarar av folkehøgskulen, men i kring 1920 vart dette økonomiske ansvaret så tyngande at Sogn Høgskulelag finansierte eit kjøp av skulen for 125 000 kr med 38 medlemer som garantistar. Sogn Høgskulelag har sidan vore eigar av skulen. | ||
==Sentrum for målreisinga== | ==Sentrum for målreisinga== | ||