Veiledere, Administratorer, Skribenter
10 646
redigeringer
Språkskiftet til nynorsk i Austevoll (vis kilde)
Sideversjonen fra 2. sep. 2013 kl. 05:33
, 2. sep. 2013Foto
(Korr, språkvask) |
(Foto) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>'''[[Språkskiftet til nynorsk i Austevoll|Språkskiftet til nynorsk]]''' i skulen, kyrkja og den kommunale administrasjonen i [[Austevoll]] gjekk offisielt føre seg mellom 1920 og 1980. | <onlyinclude>{{thumb|Hans og Kristoffer Aase.jpeg|Brørne Kristoffer (til venstre) og Hans Aase var aktive i arbeidet med innføringa av nynorsk i skulen og administrasjonen i Austevoll.}} '''[[Språkskiftet til nynorsk i Austevoll|Språkskiftet til nynorsk]]''' i skulen, kyrkja og den kommunale administrasjonen i [[Austevoll]] gjekk offisielt føre seg mellom 1920 og 1980. | ||
I 1920 tok sju skulekrinsar i bruk nynorsk som opplæringsspråk, og åtte gjekk over til nynorsk mellom 1929 og 1939. Austevoll fekk tilført tre nye skulekrinsar frå [[Fitjar kommune]] etter kommuneendringane frå 1964. Den eine av krinsane tok i bruk nynorsk i 1929, dei to andre i 1936. Innanfor dagens kommunegrense var det såleis 18 skulekrinsar, og i denne framstillinga er dei tre tidlegare Fitjar-krinsane førebels så vidt nemnde her. | I 1920 tok sju skulekrinsar i bruk nynorsk som opplæringsspråk, og åtte gjekk over til nynorsk mellom 1929 og 1939. Austevoll fekk tilført tre nye skulekrinsar frå [[Fitjar kommune]] etter kommuneendringane frå 1964. Den eine av krinsane tok i bruk nynorsk i 1929, dei to andre i 1936. Innanfor dagens kommunegrense var det såleis 18 skulekrinsar, og i denne framstillinga er dei tre tidlegare Fitjar-krinsane førebels så vidt nemnde her. | ||
| Linje 72: | Linje 72: | ||
==Lærarane var pådrivarar== | ==Lærarane var pådrivarar== | ||
Lærarar som var nynorskbrukarar, var det tidleg fleire av i kommunen. Ein av dei var lærar og kyrkjesongar [[Ole Strømme]] som tok lærarprøva på [[Stord lærarskule]] i 1877. Han var med i [[Mållaget ved Stord lærarskule|mållaget]] ved lærarskulen, og Hovdan nemner at Strømme «der gjekk saman med norskihuga gutar som t.d. Oddmund Vik», som seinare var statsråd og nynorskforkjempar på nasjonalt plan. Vidare seier Hovdan om Strømme at «han fekk sin dåp i stridstidi 1880 åri, og hev halde på ideali, målmann og norskhuga.» Strømme var lærar i kommunen i 45 år, frå 1878 til 1923, og klokkar i 58 år. Dessutan var han ordførar I Austevoll frå 1886 til 1913, formann og medlem i Møkster sokn skulestyre i fleire periodar og hadde i tillegg fleire ulike tillitsverv. | Lærarar som var nynorskbrukarar, var det tidleg fleire av i kommunen. Ein av dei var lærar og kyrkjesongar [[Ole Strømme]] som tok lærarprøva på [[Stord lærarskule]] i 1877. Han var med i [[Mållaget ved Stord lærarskule|mållaget]] ved lærarskulen, og Hovdan nemner at Strømme «der gjekk saman med norskihuga gutar som t.d. Oddmund Vik», som seinare var statsråd og nynorskforkjempar på nasjonalt plan. Vidare seier Hovdan om Strømme at «han fekk sin dåp i stridstidi 1880 åri, og hev halde på ideali, målmann og norskhuga.» Strømme var lærar i kommunen i 45 år, frå 1878 til 1923, og klokkar i 58 år. Dessutan var han ordførar I Austevoll frå 1886 til 1913, formann og medlem i Møkster sokn skulestyre i fleire periodar og hadde i tillegg fleire ulike tillitsverv. | ||
{{thumb|Ole Strømme 1.jpeg|Ole Strømme var lærar og klokkar og den første ordføraren i Austevoll kommune}} | |||
I desse posisjonane skulle ein tru at Strømme fekk støtte både når det gjaldt innføring av nynorsk opplæringsmål i skulen, Blix-salmane og nynorsk liturgi i kyrkja, men motstanden var sterk begge stader. Først då dei fem lærarane som er nemnde nedanfor kom med i soknestyra, vart det større tyngde i arbeidet med språkspørsmålet. Før skulestyra i begge soknene vedtok folkeavrøysting om nynorsk som opplæringsmål i 1920, hadde soknestyra under sterk motstand berre innført bruk av Nordahl Rolfsens lesebok med landsmålstillegget og Olaus Alvestad si songbok. | I desse posisjonane skulle ein tru at Strømme fekk støtte både når det gjaldt innføring av nynorsk opplæringsmål i skulen, Blix-salmane og nynorsk liturgi i kyrkja, men motstanden var sterk begge stader. Først då dei fem lærarane som er nemnde nedanfor kom med i soknestyra, vart det større tyngde i arbeidet med språkspørsmålet. Før skulestyra i begge soknene vedtok folkeavrøysting om nynorsk som opplæringsmål i 1920, hadde soknestyra under sterk motstand berre innført bruk av Nordahl Rolfsens lesebok med landsmålstillegget og Olaus Alvestad si songbok. | ||