29 014
redigeringer
Støylsdrift og støylsliv i Nordfjord (vis kilde)
Sideversjonen fra 31. mar. 2021 kl. 11:34
, 31. mar. 2021ingen redigeringsforklaring
m (Teksterstatting – «Kategori:Selje kommune» til «Kategori:Stad kommune Kategori:Selje») |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 18: | Linje 18: | ||
==Støylane gull verd== | ==Støylane gull verd== | ||
Då støylsbruket var på høgda, var det avgjerande viktig for jordbruket. Nokre tal frå statistikk kring år 1900 viser dette tydeleg. I dei sju Nordfjord-kommunane Davik, Eid, Hornindal, Gloppen, Breim, Innvik og Stryn var det på den tida kvart år kring 11.000 mjølkekyr på støylen. I støylstida, som i gjennomsnitt var på 2,5 månader, frå jonsok (23. juni) til eit stykke ut i september, produserte desse kyrne 3,5 millionar liter mjølk. Det var over ein tredel av samla mjølkeproduksjon i desse kommunane.<ref> Tala som her er nemnde, er henta frå Amund Helland: Nordre Bergenhus amt i serien Norges land og folk topografisk-statistisk beskrevet (1885–1921). Når kommunane Selje og Bremanger står oppførte med null støylar i denne kjelda, kjem nok det av at det i desse kommunane på denne tida var få eller ingen støylshus. Derimot var fjell og utmark i stor grad brukt som beite i heile kystområdet. Inn på 1900-talet vart det også i dette området bygde mange støylar. (Jf. Tvinnereim, 1997.)</ref> | Då støylsbruket var på høgda, var det avgjerande viktig for jordbruket. Nokre tal frå statistikk kring år 1900 viser dette tydeleg. I dei sju Nordfjord-kommunane Davik, Eid, Hornindal, Gloppen, Breim, Innvik og Stryn var det på den tida kvart år kring 11.000 mjølkekyr på støylen. I støylstida, som i gjennomsnitt var på 2,5 månader, frå jonsok (23. juni) til eit stykke ut i september, produserte desse kyrne 3,5 millionar liter mjølk. Det var over ein tredel av samla mjølkeproduksjon i desse kommunane.<ref> Tala som her er nemnde, er henta frå [[Amund Helland]]: ''Nordre Bergenhus amt'' i serien ''[[Norges land og folk|Norges land og folk topografisk-statistisk beskrevet]]'' (1885–1921). Når kommunane Selje og Bremanger står oppførte med null støylar i denne kjelda, kjem nok det av at det i desse kommunane på denne tida var få eller ingen støylshus. Derimot var fjell og utmark i stor grad brukt som beite i heile kystområdet. Inn på 1900-talet vart det også i dette området bygde mange støylar. (Jf. Tvinnereim, 1997.)</ref> | ||
Mjølkeproduksjonen var den viktigaste materielle verdien av støylsdrifta, men ikkje den einaste. Mange tusen såkalla tørrekrøter i dei nemnde kommunane, var også på støylen og nytta fjellbeita. I ei tid utan nemnande heimebeite og utan tilførsel av fór utanfrå, ville det vore heilt uråd å drive med husdyrbruk slik det vart gjort i tida fram til midten av 1900-åra, utan støylane og fjellbeita. | Mjølkeproduksjonen var den viktigaste materielle verdien av støylsdrifta, men ikkje den einaste. Mange tusen såkalla tørrekrøter i dei nemnde kommunane, var også på støylen og nytta fjellbeita. I ei tid utan nemnande heimebeite og utan tilførsel av fór utanfrå, ville det vore heilt uråd å drive med husdyrbruk slik det vart gjort i tida fram til midten av 1900-åra, utan støylane og fjellbeita. | ||