Tungenes fyrstasjon

Tungenes fyr ligg på garden Tunge i Randaberg kommune. Det var fjerde fyret som blei bygt i Rogaland. Privatpersonar i Stavanger stod bak opprettinga i 1828. Det dreidde seg om talglys som var plasserte i eit hus i tunet på Tunge. Etableringa av eit fyr på nordspissen av Jæren må sjaåast i samanheng med det rike sildefisket på denne tida. Fisket og sildehandelen auka behovet for ei sikrare innsegling til Stavanger.

Fyrvesenet overtok ansvar for drifta i 1862. Fyret blei då flytta til sin noverande plass på Tungeneset. I 1898 skjedde ei utbygging av fyret, mellom anna med nytt tårn. Elektrisk lys kom på plass i 1932, noko som medførte at sjølve fyret kunne forsterkast. Det fekk også nautofon (tåkelur), som framleis er inntakt. Ein ny fyrvaktarbustad blei reist i 1937.

Samanlikna med mange andre fyr langs norskekysten, var nok Tungenes ein relativt behageleg plass å vera stasjonert. Køyreveg fram til fyret frå slutten av 1930-åra og kort avstand til Stavanger, bidrog til det.

På skjeret Brakjen utanfor Tungeneset kom ei lykt i 1932. Då Tungenes fyr vart nedlagt i 1984, var det ei fyrlykt på Brakjen som erstatta fyret. "Nye Tungenes fyr" opna som eit kultursenter i 1989. I 1994 kjøpte Randaberg kommune fyret av Fiskeridepartementet. Tungenes fyr er i dag eit fyrhistorisk museum. I 2008 fekk Jærmuseet ansvar for drifta i 20 år.

Litteratur

Ersland, Bjørn Arild Hansen: Fyrene rundt Norges sydspiss. Kulturhistorisk veiviser til fyrene i Rogaland og Vest-Agder. Høyskoleforlaget, 1999.

Fyrhistorisk årbok. Utgitt av Randaberg kommune. 1995-

Lindanger, Birger: Randaberg. Kultursoga til 1945. Randaberg kommune, 1988.