Veiledere, Administratorer
172 712
redigeringer
Vamberg (Jostedalen): Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
Fylkesreforma
Ingen redigeringsforklaring |
(Fylkesreforma) |
||
| (14 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{Infoboks gard | {{Infoboks gard | ||
| målform = nn | |||
| bgfarge = | | bgfarge = | ||
| navn = Vamberg | | navn = Vamberg | ||
| bilde = | | bilde = Vamberg.JPG | ||
| bildestr = | | bildestr = | ||
| bildetekst = | | bildetekst = | ||
| altnavn = | | altnavn = Vadberrig (1600) | ||
| førstnevnt = | | førstnevnt = 1600 | ||
| ryddet = | | ryddet = | ||
| sted = Jostedalen | | sted = [[Jostedalen]] | ||
| kommune = Luster | | sokn = [[Jostedalen sokn|Jostedalen]] | ||
| fylke = | | kommune = [[Luster kommune|Luster]] | ||
| fylke = [[Vestland fylke|Vestland]] | |||
| gnr = 196 | | gnr = 196 | ||
| bnr = | | bnr = | ||
| Linje 20: | Linje 22: | ||
}} | }} | ||
'''Vamberg''' (Luster, gnr. 196) er ein [[matrikkelgard]] i [[Jostedal|Jostedalen]], [[Luster kommune]]. Garden ligg i [[Krekagrendi (Jostedalen)|Krekagrendi]] på austsida av Jostedøla og grensar i sør mot [[Bjørk (Jostedalen)|Bjørk]] og i nord mot [[Ytri (Jostedalen)|Ytri]]. | '''[[Vamberg (Jostedalen)|Vamberg]]''' (Luster, gnr. 196) er ein [[matrikkelgard]] i [[Jostedal|Jostedalen]], [[Luster kommune]]. Garden ligg i [[Krekagrendi (Jostedalen)|Krekagrendi]] på austsida av Jostedøla og grensar i sør mot [[Bjørk (Jostedalen)|Bjørk]] og i nord mot [[Ytri (Jostedalen)|Ytri]]. Tunet ligg rett opp for [[Jostedal skule]]. | ||
==Utskiljinga frå Bjørk== | |||
Vamberg var opphavleg ein del av [[Bjørk (Jostedalen)|Bjørk]]. Ein ''Stenner Vadberrig'' er nemnd i tillegg til ein brukar på ''Birk'' i skattelista frå 1600, men elles er Bjørk oftast nytta om båe bruka til opp på 1700-talet. Øyane meiner Bjørk vart delt i to bruk kring 1622, med Vamberg som det eine, men då under namnet ''Smalasete''. Bruket gjekk inn att i Bjørk kring 1626, og samanhangande busetjing ser det ikkje ut til å ha vorte på garden før tidleg på 1700-talet. Fyrst med 1838-matrikkelen fekk Vamberg eige matrikkelnummer. | |||
Den fyrste sjølveigaren var [[Otto Larsson Vamberg]] som kjøpte garden av [[Jens Munthe]] 28. juli 1778 for 90 rdl (sjå [[Eigedomstilhøve i Jostedalen før 1800]]). | |||
==Viktig i bygdestyringa== | |||
I 1808 kjøpte klokkaren og kyrkjeeigaren [[Johannes Asbjørnson Hus]] Vamberg. Han vart sjølv buande på grannegarden Bjørk og pakta bort garden til han i 1815 selde Vamberg til svigersonen [[Halvor Olson Vamberg]] som var gift med dottera hans Eli. Eldstesonen [[Johannes Halvorson Vamberg]] fekk skøyte på bruket i 1842 og var frå 1850 kyrkjesongar og skulehaldar slik morfaren [[Johannes Asbjørnson Hus]] hadde vore. Han overtok då ombodet etter farbror sin [[Ole Olson Aasestølen]]. I åra 1854-1856 var Vamberg nær ved å bli klokkargard då [[Johannes Halvorson Vamberg]] var i tingingar med kommunen om dette. Men han døydde i mars 1857 før det vart noko av handelen. Enkja Gjertrud vart buande på Vamberg med dei fem små borna deira til ho og alle borna utvandra til Amerika 1866-69. | |||
Vamberg fekk på nytt ein plass i bygdestyringa då [[Nils Hermundson Bruheim]] og kona Anna Christiansdotter Espe kjøpte garden i 1899. Nils var i mange år kasserar i [[Jostedal sparebank]]. Sonen [[Hermund Nilsson Bruheim]] tok over både heimebruket og kasseraryrket i sparebanken. Hermund var dessutan likningssjef i kommunen i ei årrekkje og ordførar det meste av perioden 1923–1937. | |||
Stova på Vamberg vart ein periode òg nytta som skule. | |||
==Bruk og plassar== | |||
Vamberg har aldri vore delt bortsett frå fråskiljinga av tre bustadtomter i nyare tid. | |||
Det har berre vore ein husmannsplass under Vamberg, '''Smieteigen''' som var i bruk ca 1847-1863. | |||
==Personar frå Vamberg== | ==Personar frå Vamberg== | ||
*[[Halvor Olson Vamberg]] (1783-1861), gardbrukar | |||
*[[Johannes Halvorson Vamberg]] (1816-1857), klokkar og ordførar | *[[Johannes Halvorson Vamberg]] (1816-1857), klokkar og ordførar | ||
*[[Nils Hermundson Bruheim]] (1859-1935), bankkasserar | *[[Nils Hermundson Bruheim]] (1859-1935), bankkasserar | ||
*[[Hermund Nilsson Bruheim]] (1888-1962), bankkasserar og ordførar | *[[Hermund Nilsson Bruheim]] (1888-1962), bankkasserar og ordførar | ||
*[[Per Hermundson Bruheim]] (1918-1974), handelsmann og bankkasserar | |||
== Kjelder og litteratur== | == Kjelder og litteratur== | ||
* | *{{folketelling|bf01058399000053|Vamberg|1801|Jostedal prestegjeld}} | ||
*{{folketelling|bf01036726000510|Vamberg|1910|Jostedal herred}} | |||
*Laberg, Jon. (1944). Jostedal. Ei stutt utgreiding um bygdi og folket der. ''Tidsskrift utgitt av Historielaget for Sogn'' (nr. 11), 5-85. ([http://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=300 Digital utgåve, Jostedal historielag]) | *Laberg, Jon. (1944). Jostedal. Ei stutt utgreiding um bygdi og folket der. ''Tidsskrift utgitt av Historielaget for Sogn'' (nr. 11), 5-85. ([http://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=300 Digital utgåve, Jostedal historielag]) | ||
*Øyane, Lars E. (1994). ''Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune.'' (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune, s. | *Øyane, Lars E. (1994). ''Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune.'' (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune, s. 458-470. ([http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2008020701034 Digital utgåve, NBdigital]) | ||
*[http://www.sffarkiv.no/sffbasar/default.asp?p=result&db=dbcrawler&sql=Key+%3D+%271426196%27&orderby=orderby&appinfogard=Vamberg «Vamberg»], Gardsleksikon, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane | *[http://www.sffarkiv.no/sffbasar/default.asp?p=result&db=dbcrawler&sql=Key+%3D+%271426196%27&orderby=orderby&appinfogard=Vamberg «Vamberg»], Gardsleksikon, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane | ||
[[Kategori:Jostedalen]] | [[Kategori:Jostedalen]] | ||
[[Kategori:Garder | [[Kategori:Garder]] | ||
[[Kategori:Luster kommune]] | |||
{{ | {{nn}} | ||
}} | |||