Fastskular i Haram
Fastskular i Haram er ei liste over skular i tidlegare Haram kommune, som i 2020 vart innlemma i Ålesund kommune. Kommunen omfatta øyane Fjørtofta, Flemsøya, Haramsøya, Lepsøya og delar av fastlandet og gamle Vatne kommune i aust.
Fram til 1890 var også Vigra ein del av Haram kommune, men skulane der blir skildra under Fastskular i Giske. I 1965 vart gamle Vatne kommune samanslegen med Haram til ein kommune.
Flemsøya
Flem skule
Flem skule ligg på Flemsøya som også blir kalla Skuløya etter namnet på høgaste fjellet Skulen. Denne skulen vert teken vare på av ei eiga gruppe og er blitt ein kulturberar i bygda. Huset blir drive som museum og grendahus, og dei har ei eiga nettside med mange bilete og informasjon om drifta:
Haramsøya
På Haramsøy har det vore tre gamle skular, ein på Austnes og ein på Åkre. Begge er rivne. Men Ulla skule, bygd i 1886, står enno, Det er truleg det beste eksempelet på god bevaring av et skulehus i denne kommunen. Skulen ligg til høgre i bildet, ikkje langt frå den kulturhistorisk svært verdfulle naustrekka (til venstre i bildet). Skulen er til og med presentert med eigne nettsider
Lepsøya
På Lepsøya, eller «Løfsøya» som folk kallar ho, har det vore to skular, ein på Kjerstad og ein på Farstad. Begge er rivne, men historielaget har hjelpt oss med bilde av skulane frå det store bygdearkivet.
Farstad skule
Farstad skule hadde fyrst bare 1 klasserom + gang og loft. Skulen vart ombygd og mykje påbygd ikring 1920.
Kjerstad skule
Fastlandet
Brattvåg skule
Brattvågen er kommunesenteret i Haram kommune og er relativt nytt, bygd opp etter 1911. Det ligg på austsida av Samfjorden som skjer seg inn i fastlandet frå nord. Brattvåg skule vart bygd i 1924-25 og ligg difor nokre få år etter den grensa vi har sett for undersøkjinga vår som er 1920. Men skulen er den eldste i kommunesenteret Brattvåg og eit viktig kulturminne på staden sidan Brattvåg er ein så ung tettstad. Det vart ikkje busetnad her før i 1912. I byrjinga måtte skuleelevane frå Brattvåg gå til Alvestad skule nord for Samfjorden. Ein skuleveg på ei halv mil.
Slik står det om Brattvåg skule i kyrkje- og skulesoga for Haram:
«Det var to vanlege klasserom, kvart på 50 m2 i 2. høgda. I kjellerhøgda var det forsamlingsrom, delt i ein storsal go ein småsal. Storsalen var lenge nytta til møte og festar i Brattvåg. Midtveggen mellom desse to salane var laga av dører som ein kunne slå opp så det vart ein stor sal. Når det var mykje folk samla, nytta ein denne utvida salen. Det var og eit lite kjøken i sama høgda. Dette kunne ein nytta når det vart basarar eller festlege tilstellingar i salen. Etter kvart som klassetalet ved skulen auka, fekk ein meir og meir bruk for kjellaren til klasserom. Delingsveggen mellom dei to salane vart flytt nærmare mot midten. Ein fekk då to rom på 53 og 44 m2. Det største av desse romma vart seinare innreidd til naturfagundervisning i realskulen. Haram realskule kom til å bruka alle romma i "gamleskulen" frå 1952 til realskulen vart avvikla 1972 - 73. » Brattvåg fekk ny skule i 1957 på same staden rett bak gamleskulen. I dag vert gamleskulen brukt til undervisning for frammandspråklege, som det er mange av i Haram
Vatne
Skulane i gamle Vatne kommune ligg alle på fastlandet, delvis langs Grytafjorden og delvis langs Vatnefjorden, men er likevel samla her i ei gruppe.
Ertresvåg skule
Ertresvåg skule ligg på vestsida av Vatnefjorden i gamle Vatne kommune, i ei djup vik midt i fjorden
Hellandshamn gamle skule
Hellandshamn gamle skule ligg på austsida av Samfjorden, i gamle Vatne kommune, med utsikt nordover, og skulen er heilt til det siste blitt brukt som forsamlingshus for bygda. No er skulen seld til private til bruk som fritidsbustad
Hellestranda skule
Hellestranda skule ligg på austsida av Vatnefjorden lengst mot nord i gamle Vatne kommune.
Samfjord skule
Samfjord skule ligg litt sør for kommunesenteret Brattvåg, på austsida av fjorden. Skulen vart vedteken bygd i 1891, og stod ferdig i 1895.. Han var i drift som skule fram til 1965 då elevane vart overført til den nye skulen i Brattvågen. Grendalaget i Samfjord kjøpte skulen i 1977 og nå er huset i bruk som forsamlingslokale og produksjonslokale for ei gruppe kvinner som har vevstoge i hovudetasjen (den gamle skulestoga). Møteromet ligg i kjellarhøgda. Grendelaget er aktivt og held huset ved like og har sikra seg tilskot til reparasjon av taket.
Skår skule
Slyngstad skule
Denne skulen ligg på nordsida av Grytafjorden, sør for Slyngstadvatnet i tidlegare Vatne kommune. Skulen på Slyngstad vart teken i bruk i 1896 og vart nedlagt i 1966. For nokre år sidan overlet bygda skulen til grunneigar, så no er skulen i privat eige.
Tennfjord gamle skule
Tennfjord gamle skule ligg fint i terrenget inst i Grytafjorden i gamle Vatne kommune. Skulen er nå i privat eige.