Akkalasamisk

Akkalasamisk (akkalasam. ču´kksuâlis), òg kalla babinsk-samisk, er eit samisk språk som har vorte snakka ved innsjøen Imandra lengst sørvest på Kolahalvøya i Russland. Språket hørte med til dei austsamiske språka og låg språklig sett mellom kildinsamisk (som det tidligare gjerne vart sett på som ein dialekt av) og sin nærmaste slektning i nordvest, skoltesamisk. Akkalasamisk blir rekna som utdøydd, og den siste som hadde akkalasamisk som morsmål døydde i 2003 — men det finst framleis nokre få personar som kan språket i varierande grad så vel som éin aktiv språkbrukar. Det finst ikkje noko normert skriftspråk for akkalasamisk.

Grammatikk

Formlære

Kasus, personar og tal

Akkalasamisk har 8 kasus og skil mellom eintal og fleirtal. I likheit med nordsamisk har akkusativ og genitiv falle saman, og inessiv og elativ har falle saman til lokativ. Kasusa er:

• nominativ
• akkusativ/genitiv
• partitiv (berre i eintal)
• illativ (/dativ)
• lokaltiv
• essiv
• komitativ
• abessiv

Verb

Akkalasamisk bøyer verba i to tal og tre personar; i presens og preteritum; og i indikativ, imperativ og kondisjonalis. Eit par enkle eksempel er va͕n̄ˑće ‘å gå’ og korrɛ ‘å strikke’:

	presens	preteritum	presens	preteritum
1. p.sg.	vā͕nʒam	va͕n̄ˑcim	kōram	korri͔m
2. p.sg.	va͕nʒak	vā͕nˑcik	kōrak	korri͔k
3. p.sg.	va͕n̄ˑc	vānˑʒi	korr	kōri͔
1. p.pl.	va͕n̄ˑćepˑ	vānˑʒim	korrɛpˑ	kōri͔m
2. p.pl.	va͕nˑćepˑpˑe	vānˑʒitˑ	korrɛpˑpˑe	kōri͔tˑ
3. p.pl.	vā͕nˑʒatˑ	van̄ˑciš	kōratˑ	korri͔š

Pronomen

Personlige pronomen:

Kasus	Eintal			Fleirtal
	1. person	2. person	3. person	1. person	2. person	3. person
Nominativ	monn	tonn	sonn	mij	tij	sij
Akkusativ/genitiv	mū	tū	sū	mii̭ji	tii̭ji	sii̭ji
Illativ	munˑnˑa͔	tunˑnˑa͔	sunˑnˑa͔	mii̭ji	tii̭ji	sii̭ji
lokativ	muśtˑ	tuśtˑ	suśtˑ	miśtˑ	tiśtˑ	siśtˑ
Komitativ	muinˑ	tuinˑ	suinˑ	mii̭jivuim	tii̭jivuim	sii̭jivuim
Essiv	munˑ	tunˑ	sunˑ	–	–	–
Abessiv	muta	tuta	suta	mii̭ta	tii̭ta	sii̭ta

Bibliografi

• Зайков, П.М.: Бабинский диалект саамского языка : фонолого-морфологическое исследование. Петрозаводск : Карелия, 1987.

Kjelder

• «Akkalasamisk» på Nynorsk Wikipedia
• «Akkalasamisk» på Bokmålswikipedia
• «Akkala Sami language» på English Wikipedia