Gjesdal krins

Gjesdal krins var ein skulekrins i Jølster kommune i Sogn og Fjordane. Det første ein høyrer om undervisning i Gjesdal, er frå 1833. Borna blei underviste på garden i privat husstand, og høyrde til rode 1 som omfatta gardane: Gjesdal, Leigrovsbakken, Kjelsnes, Espehaug, Hammar, Vassenden og Strand.

På 1860-tallet blei truleg Gjesdal ein eigen skulekrins og omfatta dei nærliggande gardane: Leigrovbakken, Gjesdal, Kjelsnes og Strand. I 1891 blei Gjesdal slått samen med Fluge krins, og omfatta gardane: Flugekvam, Hjelbrekke, Stortre, Fluge, Årset, Løiset, Vassenden, Leigrovbakke, Espehaug og Gjesdal. Denne ordninga blei avvikla i 1897 under den nye krinsreguleringa. Fluge blei nedlagt og borna frå Fluge krins blei fordelt mellom krinsane Gjesdal og Eikås.

Gjesdal krins var fram til 1902 to-delt. Det same året var den tre-delt for imøtekomme det store elevtalet. Det var eksempelvis mellom 1904-1936 i gjennomsnitt heile 45 elevar i skulen kvart år.

Krinsa blei nedlagt i 1968 som følgje av krinsreguleringa, som bestemte at krisane Eikås, Gjesdal, Sandal og Ålhus skulle samlast til sentralskulen på Vassenden. Forslaget hadde allereie blitt vedtatt på byrja av 1960-tallet.

Skulehus

Gjesdal fekk sitt fyrste skulehus omkring 1898. Det var også innreia sløydslokale på loftet av skulen. Skulehuset har sidan vore nytta til ein del spesielle skuletimar i historie.

På 40- og 50-talet så ein at det var behov ei utvidig av skulen, då krinsen hadde fleire born enn skulen hadde plass til. Problemet var at planane om ei sentralskule på Vassenden allereie var lagt fram, og tilsynsutvalet ved Gjesdal skule oppmoda ved fleire anledningar skulestyret om å få klarheit i planane for krinsen, for å vite om dei kunne sette i gang med dei naudsynte utbetringane av skulehuset eller skulle vente på at ei sentralskule vart bygd.

Lærarar

Namn	Fødd	Skule	Tilsett år	Slutta år	Utdanning frå	Merknad
O.J. Møkelbust		Gjesdal	1836	1840?
Ole Christensen		Gjesdal	1855	1858?
Daniel Olsen		Gjesdal	1859	1860?
S. Skaar		Gjesdal	1875	1876
K. Myklebust		Gjesdal	1878	1880
Ludvig Fugle	1860	Gjesdal	1880	1920	Balestrand 1877
Andreas Hamar	1892	Gjesdal	1920	1962	Volda 1914
Eivind Fossheim	1892	Gjesdal	1962	1962	Volda 1913	Vikar
Bård Hamar		Gjesdal	1962, 1966	1963, 1967		Var lærar for 3. klasse i to perioder: 1962-1963 pg 1966-1967
Arnhild Sårheim		Gjesdal	1965	1966
Jorun Hamar		Gjesdal	1966	1968

Kjelder og litteratur

Prenta kjelder

• Espeland, Arne: Norske skulefolk. Stavanger, Dreyer (1934)
• Bakke, Karl: Norske skulefolk 1. Stavanger, Dreyer (1952)
• Bakke, Karl: Norske skulefolk 2. Stavanger, Dreyer (1952)
• Femårsmeldingar frå 1891-1895, 1896-1900 og 1901-1905, Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane
• Møtebok for tilsynsutvalet i Gjesdal skulekrins, 1920-1970. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Protokoll over undervisningspliktige born for Gjesdal skulekrins, 1894-1907. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Ekstraprotokoll (Gjesdal krins, Sandal krins og Myklebust krins), 1833-1860. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Skuleprotokoll for Gjesdal skule og Svidal skule, 1866-1877. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Skuleprotokoll for Gjesdal skule, Hammer skule og Svidal skule, 1878-1903. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Skuleprotokoll for Gjesdal skule, 1905-1968. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Dagbok for Gjesdal skule, Hammer skule og Svidal skule, 1878-1904. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Dagbok for Eikås skule og Fluge skule (Gjesdal skule), 1877-1898. Digital versjon på Digitalarkivet.no.
• Dagbok for Gjesdal skule, 1904-1936. Digital versjon på Digialarkivet.no.
• Dagbok for Gjesdal skule, 1936-1968. Digital versjon på Digitalarkivet.no.

Digitale kjelder

• Allkunne - Skular i Jølster