Christen Henriksen Pram: Forskjell mellom sideversjoner

'''[[Christen Henriksen Pram]]''' fødd [[4. september]] [[1756]] i [[Lesja]], død [[28. november]] [[1821]] på [[Saint Thomas, Virgin Islands]] var ein særs produktiv faglitteraær og skjønnlitteraær norsk forfattar. Foreldra var Henrik Frederik Christenssen Pram (1726-1800) og Olava Marie Nielsdtr. Stockfleth (1738-?), begge med sterke slektsnettverk i Gudbrandsdalen. Henrik var kapellan i Lesja frå 1751 til han fekk eit sokneprestkall på Slagslunde og Gandløse på Sjælland i 1765 og flytte dit med familien.

Christen var altså berre åtte år da han flytta frå Lesja og Noreg, men foreldra heldt kontakt med nordmenn og Christen vart m.a. kjent med [[Edvard Storm]] som voks opp i nabobygda [[Vågå]]. Christen rekna seg derfor heile livet for å vere nordmann, og særleg gudbrandsdøl.<ref>Bull s. 33</ref>. I 1772 reiste han til København for å studere, men han spesialiserte seg ikkje i eitt fag. Han leste klassiske litteratur og lærte språk, statistikk og økonomi, og var eit ivrig medlem av [[Det Norske Selskab]]. I 1781 fekk han stilling i [[Kommersekollegiet]], som [[justisråd]] frå 1802 og [[etatsråd]] frå 1812.</onlyinclude>

I perioden frå sommaren 1804 til våren 1806 gjennomførte Pram to lange studiereiser i Sør-Noreg. Den første gjekk nordover Hedemarken, Gudbrandsdalen via Trondheim til Mørekysten og attende. Den andre gjekk gjennom det indre av Buskerud, Telemar og Agder, ned Setesdalen til langs kysten til Etne i Sunnhordland, med retur langs Sørlandskysten.>ref>Jf. kart i Valen-Sendstad s. VIII</ref> På desse reisene samla han ein "vrimmel av detaljopplysninger om hverdags-Norge i bygd og by [...] Han noterte og skisserte. Han laget tegninger av maskiner og mekaniske innretninger eller gjorde kartskisser."<ref>Valen-Sendstad s. V</ref>. Resultatet av reisen vart 10 store manuskriptband til ei økonomisk-statistisk reiseskildring over landet. Mindre delar av desse er trykte, men det meste ligg visstnok framleis utrykt i Det Kongelige Bibliotek i København. Utanom desse manuskripta er det teke vare på to [[Leksikon:Kopibok|kopibøker]] med brev Pram sendte  undervegs på reisene til oppdragsgjevaren (kollegiet) og andre han hadde kontakt med. Denne korrespondansen er trykt (Valen-Sendstad 1964), og sjølv om den er mykje mindre omfattande enn sjølve manuskripta, gir den eit bilde av reisene og kva Pram var særskilt interessert i. På nokre punkt supplerer òg breva hovudmanuskripta.<ref>Valen-Sendstad s. VI</ref>