Christopher Bruun: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 87: | Linje 87: | ||
=== Politikken === | === Politikken === | ||
Bruun var altså ein ihuga forsvarsven, og væpna trygd mot «faren frå aust» - det russiske trykket mot vest som vart oppfatta som eit trugsmål mot Skandinavia - var ei viktig drivkraft i hans politiske engasjement. | |||
Noregs atterføding som nasjon | Djupast sett var Noregs atterføding som nasjon det fremste målet for Bruuns politiske verksemd. Det gjorde at han naturleg sokna til venstresida og ikkje til det embetsstandsbaserte og urbant eliteorienterte høgre. Viktigaste føresetnaden for nasjonens nyvakning var å trekkje bøndene inn i styre og stell, for bondestanden var den fremste beraren av den genuine folkeånd. Om det nye, folkelege danningsprogrammet vart realisert, kunne bøndene godt trå inn i stillingar som dommarar, prestar osv., utan at dei hadde den konvensjonelle, «unorske» embetsutdanninga bak seg. | ||
Allereie i Folkelige Grundtanker gav Bruun bod om at det ville vere ønskjeleg med eit parti som korkje skulle dele høgres «bureaukratiske-» eller «vort venstres parlamentariske tilbøieligheder», men som kunne arbeide for bondestandens utvikling. Det skulle vere eit mellomparti som støtta venstre i å innskrenke embetsstandens makt, og høgre i å oppretthalde kongedømet. | Allereie i Folkelige Grundtanker gav Bruun bod om at det ville vere ønskjeleg med eit parti som korkje skulle dele høgres «bureaukratiske-» eller «vort venstres parlamentariske tilbøieligheder», men som kunne arbeide for bondestandens utvikling. Det skulle vere eit mellomparti som støtta venstre i å innskrenke embetsstandens makt, og høgre i å oppretthalde kongedømet.<ref>Folkelige Grundtanker side 166</ref> | ||
Det partiet som Bruun stifta i 1893, Centrum, realiserte denne tanken. Det er blitt karakterisert som eit parti for større gardbrukarar på [[Austlandet]] og i [[Trøndelag]]. Partiet var proteksjonistisk (for korntoll) og uttrykte skepsis til urbanisering og den aukande kulturelle og politiske innverknaden frå industrien og industriarbeidarklassen. Men Bruuns nære kontakt med arbeidarklassen i hans eigen kyrkjelyd fekk han personleg etter kvart til å søkje eit visst samarbeid med arbeidarrørsla. Han deltok på sosialistiske møte, der særleg likskapstanken appellerte til han. | Det partiet som Bruun stifta i 1893, Centrum, realiserte denne tanken. Det er blitt karakterisert som eit parti for større gardbrukarar på [[Austlandet]] og i [[Trøndelag]]. Partiet var proteksjonistisk (for korntoll) og uttrykte skepsis til urbanisering og den aukande kulturelle og politiske innverknaden frå industrien og industriarbeidarklassen. Men Bruuns nære kontakt med arbeidarklassen i hans eigen kyrkjelyd fekk han personleg etter kvart til å søkje eit visst samarbeid med arbeidarrørsla. Han deltok på sosialistiske møte, der særleg likskapstanken appellerte til han. | ||
Bruuns motstand mot republikanisme og parlamentarisme kan ein seie toppa seg i hans protest mot unionsoppløysinga. Elles var eit hovudargument for han at brotet | Bruuns motstand mot republikanisme og parlamentarisme kan ein seie toppa seg i hans protest mot unionsoppløysinga. Elles var eit hovudargument for han at brotet med Sverige ville auke faren frå aust. Hans skandinavistiske haldning var intakt frå den gongen han stilte som frivillig i den dansk-tyske krigen i 1864. | ||
== Det mannlege og det kvinnelege == | |||
... | |||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||