Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
Presiseringar, lenker og smårusk
(Sett inn bilete) |
(Presiseringar, lenker og smårusk) |
||
| Linje 8: | Linje 8: | ||
| førstnevnt = [[1661]] | | førstnevnt = [[1661]] | ||
| ryddet = Førkristen tid? | | ryddet = Førkristen tid? | ||
| sted = [[Øygardane i Nordberg]] | | sted = [[Øygardane i Nordberg sokn]] | ||
| kommune = [[Skjåk kommune|Skjåk]] | | kommune = [[Skjåk kommune|Skjåk]] | ||
| fylke = [[Oppland]] | | fylke = [[Oppland]] | ||
| Linje 17: | Linje 17: | ||
| postnr = | | postnr = | ||
}} | }} | ||
'''[[Dagsgardsøygarden (Skjåk)|Dagsgardsøygarden]]''' (gnr. 93) er ein [[matrikkelgard]] i [[Skjåk]], i grenda [[Øygardane]] i [[Nordberg (Skjåk)|Nordberg]] sokn. I matrikkelen heiter garden Hov engeland. Det namnet dukkar opp i kjeldene på 1600-talet, og ''kan'' vere ein indikasjon på at staden har ei busetjingshistorie som går attende til | '''[[Dagsgardsøygarden (Skjåk)|Dagsgardsøygarden]]''' (gnr. 93) er ein [[matrikkelgard]] i [[Skjåk]], i grenda [[Øygardane]] i [[Nordberg (Skjåk)|Nordberg]] sokn. I matrikkelen heiter garden Hov engeland. Det namnet dukkar opp i kjeldene på 1600-talet, og ''kan'' vere ein indikasjon på at staden har ei busetjingshistorie som går attende til førkristen tid. «Dagsgardsøygarden» er eit mykje nyare namn, truleg teke i bruk rundt 1800. Det namnet vitnar likevel om tilhøve som går attende til øydetida etter [[Svartedauden]] 1350. Det var øydegarden som vart nytta av [[Dagsgard (Skjåk)|Dagsgard]]. | ||
I aust grensar matrikkelgarden mot Hovkvea, som er skilt ut frå [[Uppigard Skjåk]], og mot ein skogteig som framleis tilhøyrer den garden på [[Skjåkstronda]]. I vest går grensa mot gnr. 94 Nyhus ( | I aust grensar matrikkelgarden mot Hovkvea, som er skilt ut frå [[Uppigard Skjåk]], og mot ein skogteig som framleis tilhøyrer den garden på [[Skjåkstronda]]. I vest går grensa mot gnr. 94 Nyhus (Plassen i lokal daglegtale) og gnr 95 Stubbesletten (Søre Bysjet) og mot [[Skjåk Almenning]] eller bruk som er skilde ut frå ålmenninga. I sør grensar Dagsgardsøygarden mot snaufjellet og i nord mot storelva Otta. | ||
[[Nordberg kyrkje]] er bygd på grunn som er utskild frå Dagsgardsøygarden. | [[Nordberg kyrkje]] er bygd på grunn som er utskild frå Dagsgardsøygarden. | ||
«Vatningsingeniøren» [[Vass-Per]] budde på Dagsgardsøygarden mot slutten av livet sitt. Bygdeoriginalen [[Pål Frelsar]] skal ha vore oppsitjar på det nå nedlagde småbruket | «Vatningsingeniøren» [[Vass-Per]] budde på Dagsgardsøygarden mot slutten av livet sitt. Bygdeoriginalen [[Pål Frelsar]] skal ha vore oppsitjar på det nå nedlagde småbruket Espet (bnr. 6) på Dagsgardsøygarden.</onlyinclude> | ||
| Linje 57: | Linje 57: | ||
I matriklar og skattelister på 1600-talet er Hov engeland oppført som underbruk under Dagsgard. [[Oluf Rygh]]<ref>[http://www.dokpro.uio.no/perl/navnegransking/rygh_ng/rygh_visetekst.prl?s=n&Vise=Vise&KRYSS57695%4013142=on Norske Gaardnavne]</ref> foreslår at namnet Hov engeland tyder at staden tidlegare har høyrt til [[Hove]] på [[Ramstadstronda]]. Det finst ikkje noko belegg i kjeldene for dette. Ei alternativ tolking er at namnet har samanheng med ein førkristen kultstad. Det er liten tvil om at stroket var busett i førkristen tid. Gardsnamn i nærleiken på austsida ([[Eiesar]], [[Flekkøy]] og det forsvunne [[Skodin (Skjåk)|Skodin]]) viser det. På Eiesar, [[Prestgardsøygarden]], [[Vetløygarden]] og [[Austin]] er det gjort gjenstandsfunn frå yngre jernalder. Rett vest for Dagsgardsøygarden er det ein enno ein synleg gravhaug. Gardsnamnet Åbue er også frå gammalnorsk tid (av àbuð i tydinga bustad). | I matriklar og skattelister på 1600-talet er Hov engeland oppført som underbruk under Dagsgard. [[Oluf Rygh]]<ref>[http://www.dokpro.uio.no/perl/navnegransking/rygh_ng/rygh_visetekst.prl?s=n&Vise=Vise&KRYSS57695%4013142=on Norske Gaardnavne]</ref> foreslår at namnet Hov engeland tyder at staden tidlegare har høyrt til [[Hove]] på [[Ramstadstronda]]. Det finst ikkje noko belegg i kjeldene for dette. Ei alternativ tolking er at namnet har samanheng med ein førkristen kultstad. Det er liten tvil om at stroket var busett i førkristen tid. Gardsnamn i nærleiken på austsida ([[Eiesar]], [[Flekkøy]] og det forsvunne [[Skodin (Skjåk)|Skodin]]) viser det. På Eiesar, [[Prestgardsøygarden]], [[Vetløygarden]] og [[Austin]] er det gjort gjenstandsfunn frå yngre jernalder. Rett vest for Dagsgardsøygarden er det ein enno ein synleg gravhaug. Gardsnamnet Åbue er også frå gammalnorsk tid (av àbuð i tydinga bustad). | ||
Øygardane, grenda som vi reknar frå Flekkøy i vest til og med | Øygardane, grenda som vi reknar frå Flekkøy i vest til og med Åbusgardane i vest, vart lagt heilt øyde i seinmellomalderen, derav grendenamnet. Opphavlege gardsnamn gjekk i gløymeboka, og nye namn peikte på tilhøyrsla til gardar i hovudsoknet som nå tok til å nytte jorda der til slåtteng og til beite vår og haust ([[Forbergsøygarden]], Prestgardsøygarden, [[Grimstadøygarden]], [[Skjåkøygarden]] og altså Dagsgardsøygarden/Hov engeland). | ||
Hov engeland vart nytta av Dagsgard. Iallfall frå midten av 1700-talet var det ein husmannsplass der, slik ein [[Kjeldearkiv:Husmannskontrakt, Dagsgard i Skjåk 1751|kontrakt frå 1751]] viser. I folketeljinga 1801 er Erik Olsen og Lars Olsen oppførde som gardbrukarar der.<ref>[http://digitalarkivet.no/cgi-win/webcens.exe?slag=visbase&sidenr=3&filnamn=f18010514&gardpostnr=205&merk=205#ovre Folketeljinga 1801]</ref> Da er gardsnamnet framleis «Hof Engeland». I folketeljinga 1825 er det oppført fire gardsbruk med namnet «Dagsgaardsødgr»., og det er ein merknad i margen om at alle fire er fråkjøpte Dagsgard. | Hov engeland vart nytta av Dagsgard. Iallfall frå midten av 1700-talet var det ein husmannsplass der, slik ein [[Kjeldearkiv:Husmannskontrakt, Dagsgard i Skjåk 1751|kontrakt frå 1751]] viser. I folketeljinga 1801 er Erik Olsen og Lars Olsen oppførde som gardbrukarar der.<ref>[http://digitalarkivet.no/cgi-win/webcens.exe?slag=visbase&sidenr=3&filnamn=f18010514&gardpostnr=205&merk=205#ovre Folketeljinga 1801]</ref> Da er gardsnamnet framleis «Hof Engeland». I folketeljinga 1825 er det oppført fire gardsbruk med namnet «Dagsgaardsødgr»., og det er ein merknad i margen om at alle fire er fråkjøpte Dagsgard. | ||