Dave Johnson: Forskjell mellom sideversjoner

← Forrige endring

Dave Johnson (vis kilde)

Sideversjonen fra 15. nov. 2023 kl. 21:57

2 408 byte lagt til , 15. nov. 2023

m

Teksterstatting – «[[kategori:» til «[[Kategori:»

Olve Utne

Veiledere, Administratorer

114 951

redigeringer

@@ Linje 1: / Linje 1: @@
-'''[[Dave Johnson]]''' (''David Johnson/Johnsen Kruna'') (døypt 12. november 1815,<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670169.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1807-1837, s. 23] (Digitalarkivet)</ref> død 31. mars 1852) var husmann og innerst i [[Jostedalen]] i [[Sogn og Fjordane]]. Han var frå ein av husmannsplassane på [[Gjerde (Jostedalen)|Gjerde]] under [[Hellegård (Jostedalen)|Hellegård]]. Dave vart alvorleg skadd i ei skredulukke før han tre år seinare omkom i ei ulukke på breen.
+'''[[Dave Johnson]]''' (''David Johnson/Johnsen Kruna'') (døypt 12. november 1815,<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670169.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1807-1837, s. 23] (Digitalarkivet)</ref> død 31. mars 1852) var husmann og innerst i [[Jostedalen]] i [[Sogn og Fjordane]]. Han var frå ein av husmannsplassane på [[Gjerde (Jostedalen)|Gjerde]] under [[Hellegård (Jostedalen)|Hellegård]]. Dave vart alvorleg skadd i ei skredulukke i 1849 før han tre år seinare omkom i ei ulukke på breen.
 ==Foreldre==
 Foreldra var husmann John Andersson Gjerde (1877-1844), opphavleg frå [[Utvik]] i [[Nordfjord]], og Ingeborg Maria Davidsdotter (1773-1846) frå plassen Bøen under Berge i Dale i Luster. Dei var innerstfolk på [[Grov (Jostedalen)|Grov]], plassfolk på [[Baggetun (Jostedalen)|Baggetun]] under [[Haugen (Jostedalen)|Haugen]] og paktarar på [[Jostedal prestegard]] før dei i 1804 fekk hand om den eine husmannsplassen på Gjerde. Dave og tvillingsystera Ingrid var dei to yngste i ein syskenflokk på 10 der alle voks opp.
-==Viktige hendingar i familien 1844-46==
+==Dreng i Sperla?==
-Lite er kjent om kva Dave tok seg til før han var kring 30 år. Men åra 1844-46 vart hendingsrike for han. Den 3. juni 1844 fekk han sonen Nils med Cecilia Pedersdotter (1816-1880) frå Bergheim i Luster.<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670272.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 21] (Digitalarkivet)</ref> I 1841 hadde dei fått kvart sitt barn med andre partnerar. I desember 1844 døydde fyrst faren John (68 år) av "nervefeber" og fire veker seinare storebroren Anders Johnson (47 år), som var husmann i Sperla.<ref>  Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, [http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670336.jpg s. 110] og [http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670337.jpg s. 111] (Digitalarkivet)</ref> Den 7. juli 1845 gifte så Dave og Cecilia seg, same året som dei fekk hand om [[Daveplassen (Jostedalen)|Daveplassen]] under [[Kruna (Jostedalen)|Kruna]]. I februar 1846 døydde Dave si mor Ingeborg (74 år),<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670338.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 112] (Digitalarkivet)</ref>, og i november same året fekk Dave og Cecilia dottera Ingeborg.
+Lite er kjent om kva Dave tok seg til før kring 1845. Men det er ikkje urimeleg om han var i [[Sperla (Jostedalen)|Sperla]] ei stund. Heile fire av dei eldre syskena hans vart plassfolk på ymse plassar under Sperla og [[Fossøyane]] under Fossen mellom 1827 og 1840.<ref>Øyane 1994, s. 156 og 202 (''John''), 206 (''Anders''), 200 (''Britha''), 204 (''Ole'')</ref>
+Den 28. juli 1840 fekk "ungkarl" Dave sitt fyrste born, Anna, i lag med tenestejenta Johanna Larsdotter (1821-1907) frå [[Reina (Jostedalen)|Reina]] i [[Krundalen]].<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670260.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 11] (Digitalarkivet)</ref> Kyrkjeboka opplyse "Begge første Leiermaal". Det er uvisst kvar Dave og Johanna heldt seg på denne tida.
+Derimot peikar det mot Sperla at Dave den 12. mars 1841 fekk sonen Rasmus med "Pige" Anna Rasmusdotter Sperla.<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670262.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 11] (Digitalarkivet)</ref> Kyrkjeboka fortel at farsskapen vart opplyst av Anna i kyrkja. Den eine fadderen var Dave sin bror John, ein annan var Hermund Torbjørnson som i 1841 tok over plassen Knurrøyane etter John.<ref>Øyane 1994, s. 156 og 202</ref> Anna Rasmusdotter (1813-1877) var frå plassen Haugen under [[Leirmo (Gaupne)|Leirmo]] og vart gift med [[Hans Olson Nedrelid]] i 1852. Ho levde siste del av livet hjå sonen Rasmus, som var husmann på Øyagjerdet under Leirmo frå kring 1873.<ref>Øyane 1994, s. 257; Øyane 1991, s. 901 og 905</ref>
+Den 16. februar 1841, ein månad før Dave og Anna fekk Rasmus, hadde Cecilia Pedersdotter (1816-1880) frå Bergheim i Luster fått dottera Øllegaard med husmannen Andreas Nitter (Anders Pederson) på Gardsendteigen under [[Nedrelid (Jostedalen)|Nedrelid]].<ref>Øyane 1994, s. 272 og 834; ikkje attfunne i kyrkjeboka</ref>
+Me veit såleis at Dave og Cecilia har opphalde seg i same del av bygda på same tid, og at dei på same tid gjorde seg dei same røynslene med å få born utanfor ekteskap.
+==Hendingar i familien 1844-46==
+Det ugifte paret Dave Johnson og Cecilia Pedersdotter fekk 3. juni 1844 sonen Nils.<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670272.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 21] (Digitalarkivet)</ref> I desember 1844 døydde fyrst faren John (68 år) av "nervefeber" og fire veker seinare storebroren Anders Johnson (47 år), som var husmann i Sperla.<ref>  Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, [http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670336.jpg s. 110] og [http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670337.jpg s. 111] (Digitalarkivet)</ref> Den 7. juli 1845 gifte så Dave og Cecilia seg, same året som dei fekk hand om [[Daveplassen (Jostedalen)|Daveplassen]] under [[Kruna (Jostedalen)|Kruna]]. Dei vart då nære grannar med Dave si storesyster Ingeborg som hadde gift seg med Anders Tøgerson frå Kruna i 1839 og vorte plassfolk på Kronøygarden under Kruna, som Anders hadde hatt sidan 1830.<ref>Øyane 1994, s. 835-36</ref>
+I februar 1846 døydde Dave si mor Ingeborg (74 år),<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670338.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 112] (Digitalarkivet)</ref>, og i november same året fekk Dave og Cecilia dottera Ingeborg.
 Då dei gifte seg i 1845, vert Dave oppgjeven å vere "Tjener". Trulovarane til Dave var "Anders Andersen Hougen" og "John Andersen Hougen", som truleg er brørne [[Anders Andersson Haugen (1809-1882)|Anders A. Haugen]] og [[John Andersson Haugen|John A. Haugen]].<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670311.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 78] (Digitalarkivet)</ref>
@@ Linje 20: / Linje 33: @@
 ==Born==
-Dei fem borna til Dave og Cecilia var:
+Desse borna etter Dave og/eller Cecilia er kjende:
+Born av Dave og Johanna Larsdotter Reina (1821-1907):
+*Anne Davidsdotter (1840-etter 1911),<ref>Øyane 1994, s. 842</ref> utvandra til Amerika i 1866 og gifte seg der
 Born av Dave og Anne Rasmusdotter Sperla (farsskapet oppgjeve av ho):
-*Rasmus (f. 1841)<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670262.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 11] (Digitalarkivet); ikkje nemnd i Øyane 1994</ref>
+*Rasmus Davidson Leirmo (1841-1922), vart husmann på Øyagjerdet under [[Leirmo (Gaupne)|Leirmo]]<ref>[http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070509670262.jpg Ministerialbok for Jostedalen 1837-1848, s. 11] (Digitalarkivet); Øyane 1991, s. 901</ref>
 Born av Cecilia og husmann Andreas Nitter (1808-1854) frå Garsendteigen under [[Nedrelid (Jostedalen)|Nedrelid]]:<ref>Øyane 1994, s. 272; ikkje attfunne i kyrkjeboka</ref>
@@ Linje 34: / Linje 50: @@
 ==Tradisjon==
-Det har funnest ein tradisjon om den uheldige Dave heilt opp til nyare tid, men nokre faktafeil har snike seg inn. [[Matthias Foss]] nemner i 1750 ei soge om ein kar som i 1742 skulle over breen til Nordfjord for "at betle sitt Brød", men omkom og aldri vart funnen.<ref>[http://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=190 Foss 1802, s. 22]</ref> I seinare framstillingar har det heitt at dette "var truleg husmannen Dave Gjerde",<ref>Næss m.fl. 1989, s. 72; Bruaset 1993, s. 136</ref> men det stemmer ikkje.
+Det har funnest ein tradisjon i Jostedalen om den uheldige Dave heilt opp til nyare tid, men nokre faktafeil har snike seg inn. [[Matthias Foss]] nemner i 1750 ei soge om ein kar som i 1742 skulle over breen til Nordfjord for "at betle sitt Brød", men omkom og aldri vart funnen.<ref>[http://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=190 Foss 1802, s. 22]</ref> I seinare framstillingar har det heitt at dette "var truleg husmannen Dave Gjerde",<ref>Næss m.fl. 1989, s. 72; Bruaset 1993, s. 136</ref> men det stemmer ikkje.
-Øyane og Skrednett.no plasserer skredulukka på Daveplassen i 1848, eitt år for tidleg.<ref>Øyane, s. 834; [http://www.ngu.no/website/common92/frames_wms.htm?Cmd=http://geo.ngu.no/mapserver/SkredHendelserWMS?VERSION=1.1.1&REQUEST=GetFeatureInfo&SERVICE=WMS&SRS=EPSG%3A32633&FORMAT=IMAGE/PNG&TRANSPARENT=TRUE&BGCOLOR=0xeeeeee&STYLES=default&LAYERS=Skredhendelser - skredtype&QUERY_LAYERS=Skredhendelser - skredtype&INFO_FORMAT=text/html&BBOX=87271.7662651577,6857472.18939046,89418.9928273611,6858935.84195346&WIDTH=801&HEIGHT=546&X=149&Y=265&FEATURE_COUNT=50& oppføring på skrednett.no]</ref>
+Øyane og ei oppføring på skrednett.no plasserer skredulukka på Daveplassen i 1848, eitt år for tidleg.<ref>Øyane 1994, s. 834; [http://www.ngu.no/kart/skrednett/?&Box=87509:6858101:88029:6858456&map=Skredhendelser%2E%2E%2Eskredtype  oppføring på skrednett.no] (16.5.2011)</ref>
 ==Notar==
@@ Linje 42: / Linje 58: @@
 ==Litteratur==
+*Øyane, Lars E. (1991). ''Gaupne sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune.'' (Bd. 4). Gaupne: Luster kommune.
 *Øyane, Lars E. (1994). ''Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune.'' (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune, s. 811-12 og 834. ([http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2008020701034 Digital utgåve, NBdigital])
+*Næss, Stein, m.fl. (1989). ''Jostedalsbreen og bygda den fikk navn etter.'' Oslo: Grøndahl.
+*Bruaset, Oddgeir. (1996). ''Jostedalsbreen.'' Oslo: Samlaget.
 {{DEFAULTSORT:Johnson, Dave}}
 [[Kategori:Jostedalen]]
-[[Kategori:Personer fra Luster kommune]]
+[[Kategori:Personer]]
+[[Kategori:Luster kommune]]
+[[Kategori:Husmenn]]
+{{nn}}