Veiledere, Administratorer
114 951
redigeringer
m
Teksterstatting – «[[Kategori: » til «[[Kategori:»
(→Legge saman eit spant: justert tekst) |
m (Teksterstatting – «[[Kategori: » til «[[Kategori:») |
||
| (4 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|Doblingspant - demo.jpg| Bilde er frå kulturvandring 11. september 1994. Tema var mellom anna båt. Denne spantveggen som er oppsett er dimensjonert som ein båt på 60 fot. Plankane er skalma på. Nokre naglehol vart bora, og her ser ein naglen vert slått inn. Håkon Berg svingar mokkerten}}'''[[Doblingspant]]''' er eit dobbelt spant. For folk langs kysten er dette truleg eit kjent begrep. For innlandsbefolkninga seier det kanskje ingen ting. Kort forklart, det er ein tradisjonell byggeteknikk for kravell bygde båtar. Det er bygt av to tømmer med same dimensjon. Tømmer i denne samanheng er den eine delen av det doble spantet. Det eine tømmeret har rot ned på kjølen, det skapar heil binding mellom begge sider. Her kjem gevinsten ved dobbelt spant inn, sefterane overlappa skøytane i spantet. (Sjå legge saman spant lenger ned i stykket.) Lengste enden på rota vender skiftevis til styrbord og babord. På båtar i størrelse 60 – 70 fot er det 6 -7 toms breidde på kvart tømmer. Lengste enden på rota er oftast frå 1,5 meter til opp mot 2 meter. Kortenden mellom 0,7 meter og oppmot 1 meter.</onlyinclude> | <onlyinclude>{{thumb|Doblingspant - demo.jpg| Bilde er frå kulturvandring 11. september 1994. Tema var mellom anna båt. Denne spantveggen som er oppsett er dimensjonert som ein båt på 60 fot. Plankane er skalma på. Nokre naglehol vart bora, og her ser ein naglen vert slått inn. Håkon Berg svingar mokkerten.|Magnar Høydal}}'''[[Doblingspant]]''' er eit dobbelt spant. For folk langs kysten er dette truleg eit kjent begrep. For innlandsbefolkninga seier det kanskje ingen ting. Kort forklart, det er ein tradisjonell byggeteknikk for kravell bygde båtar. Det er bygt av to tømmer med same dimensjon. Tømmer i denne samanheng er den eine delen av det doble spantet. Det eine tømmeret har rot ned på kjølen, det skapar heil binding mellom begge sider. Her kjem gevinsten ved dobbelt spant inn, sefterane overlappa skøytane i spantet. (Sjå legge saman spant lenger ned i stykket.) Lengste enden på rota vender skiftevis til styrbord og babord. På båtar i størrelse 60 – 70 fot er det 6 -7 toms breidde på kvart tømmer. Lengste enden på rota er oftast frå 1,5 meter til opp mot 2 meter. Kortenden mellom 0,7 meter og oppmot 1 meter.</onlyinclude> | ||
Å finna røter som har ein slik dimensjon og med gode armar er ikkje enkelt. Derfor er det antyda litt ymse med lengda. Det tømmeret som har rot vert kalla spant, og er merka med SP og nummer på spantet. Det andre tømmeret heiter sefter, er merka med SF og nummer. Sefterane på styrbord og babord er felt mot hinannan i ein vertikal skøyt midt på kjølen. Heile spantet si annleggsflate mot kjølen er lik kjølbreidda. | Å finna røter som har ein slik dimensjon og med gode armar er ikkje enkelt. Derfor er det antyda litt ymse med lengda. Det tømmeret som har rot vert kalla spant, og er merka med SP og nummer på spantet. Det andre tømmeret heiter sefter, er merka med SF og nummer. Sefterane på styrbord og babord er felt mot hinannan i ein vertikal skøyt midt på kjølen. Heile spantet si annleggsflate mot kjølen er lik kjølbreidda. | ||
| Linje 34: | Linje 34: | ||
Etter ei midtlinjesnor rettar ein inn og set på støtter der ein kan justere med kilar. Vidare montering får ein då feste mot denne midtseksjonen. Siste spanta i kvar ende er kantraspant. Det vil sei dei står ikkje 90 grader på kjølen, men heller 90 grader på båtsida. På det viset slepp ein å saga med så mykje mal, og det sparer også material. I mange høve lagar ein modell til desse spanta på staden. Ein set opp horisontale rier frå sponinga og bak eller framover dei spanta som er opprøyste, då ser ein om litt småjustering trengst. Ei vertikal mjuk ri vert lagd på dei horisontale rier, etter den kan modellen merkast. På kvar side av stamnen vert det sett opp to eller tre breitømmer. Dei er bolta til innerstamnen, og gir ei god lege for fremste endane på hudplankane. Breitømmera går vanlegvis heilt oppunder rekkelining. Eit liknande tømmer er det på akterstamnen, men dei går berre til skandekk. Når dette er oppe vert det klargjort for setgangane, men då er ein over på [[Hud og dekk|huding]]. | Etter ei midtlinjesnor rettar ein inn og set på støtter der ein kan justere med kilar. Vidare montering får ein då feste mot denne midtseksjonen. Siste spanta i kvar ende er kantraspant. Det vil sei dei står ikkje 90 grader på kjølen, men heller 90 grader på båtsida. På det viset slepp ein å saga med så mykje mal, og det sparer også material. I mange høve lagar ein modell til desse spanta på staden. Ein set opp horisontale rier frå sponinga og bak eller framover dei spanta som er opprøyste, då ser ein om litt småjustering trengst. Ei vertikal mjuk ri vert lagd på dei horisontale rier, etter den kan modellen merkast. På kvar side av stamnen vert det sett opp to eller tre breitømmer. Dei er bolta til innerstamnen, og gir ei god lege for fremste endane på hudplankane. Breitømmera går vanlegvis heilt oppunder rekkelining. Eit liknande tømmer er det på akterstamnen, men dei går berre til skandekk. Når dette er oppe vert det klargjort for setgangane, men då er ein over på [[Hud og dekk|huding]]. | ||
Siste nybygget på doblingspant vart levert i 1957. Utover i 1960 åra var det ein del forlengingar på båtar med doblingspant. Då vart det sjølvsagt nytta same teknikk og dimensjon på dei som vart sett inn. | Siste nybygget på doblingspant ved [[Vik Båtbyggeri |L/L Vik Båtbyggeri]] vart levert i 1957. Utover i 1960 åra var det ein del forlengingar på båtar med doblingspant. Då vart det sjølvsagt nytta same teknikk og dimensjon på dei som vart sett inn, slik båten hadde frå før. | ||
==Kjelde== | ==Kjelde== | ||
*[[Bruker: Magnar Høydal|Magnar Høydal]]: Eiga arbeidserfaring frå [[L/L Vik Båtbyggeri]] | *[[Bruker: Magnar Høydal|Magnar Høydal]]: Eiga arbeidserfaring frå [[L/L Vik Båtbyggeri]] | ||
[[Kategori: Høydalen (Volda)]] | [[Kategori:Høydalen (Volda)]] | ||
[[Kategori:Volda kommune]] | [[Kategori:Volda kommune]] | ||
[[Kategori:Maritim terminologi]] | [[Kategori:Maritim terminologi]] | ||
[[Kategori:Båtbygging]] | [[Kategori:Båtbygging]] | ||
[[Kategori: | [[Kategori:Kravellbygging]] | ||
{{f1}} | {{f1}} | ||
{{nn}} | |||