322 840
redigeringer
Eidsvollsbåten: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
{{nn}}
Ingen redigeringsforklaring |
({{nn}}) |
||
| (12 mellomliggende versjoner av 6 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''«[[Eidsvollsbåten]]»''' har sidan tidleg på [[1800-talet]] vore namnet var ein [[vengbåt]] som vart bygd kring [[1770 | <onlyinclude>{{thumb|Eidsvollsbaaten paa Puddefjorden.jpg|Eidsvollsbåten på [[Puddefjorden]], truleg tidleg i [[1890-åra]]|fotograf= Olaf Svane}} | ||
'''«[[Eidsvollsbåten]]»''' har sidan tidleg på [[1800-talet]] vore namnet var ein [[vengbåt]] som vart bygd kring [[1770]] for [[fut]]en [[Hans Thiis Nagel]] eller sonen hans, [[Jens Worm Nagel]], på [[Svanøy i Sunnfjord|Svanøy]] i [[Sunnfjord]]. Båten hadde fem par årar og var opphavleg [[råsegl]]rigga på [[Leksikon:jekt|jekt]]evis. Båten hadde [[akterspegel]], og mellom [[bakrong]]a og [[bakband]]et var [[veng]]en som fungerte som lugar for dei som vart skyssa. </onlyinclude> | |||
Da enkja etter Nagel gifte seg med [[hoffagent]] | <onlyinclude>Da enkja etter J.W. Nagel gifte seg med [[hoffagent]] [[Herman Dietrich Janson]] på [[Damsgaard]] i [[Bergen]] i 1791 (eller 1798?), vart vengbåten med som [[medgift]]. Frå den tida av var denne vengbåten Janson-slekta sin eigedom. </onlyinclude> | ||
Namnet «Eidsvollsbåten» fekk båten etter at han vart bruka til å skysse bergensrepresentantane frå [[Bergen]] til [[Lærdalsøyri]] på veg til [[Eidsvoll]] i samband med [[riksforsamlinga på Eidsvoll i 1814]]. Dei som vart skyssa var Motzfeldt, Christie, Rein og Rolfsen, som alle skulle representerte Bergen på riksforsamlinga, og i tillegg [[børsforstandar]] [[Fredrik Meltzer]], som skulle vera med i bank- og pengekomitéen. | <onlyinclude>Namnet «Eidsvollsbåten» fekk båten etter at han vart bruka til å skysse bergensrepresentantane frå [[Bergen]] til [[Lærdalsøyri]] på veg til [[Eidsvoll]] i samband med [[riksforsamlinga på Eidsvoll i 1814]]. </onlyinclude> Dei som vart skyssa var [[artillerikaptein]] [[Peter Motzfeldt]], [[Wilhelm Frimann Koren Christie]], [[sokneprest]] [[Jonas Rein]] og grosserar [[Jens Rolfsen]], som alle skulle representerte Bergen på riksforsamlinga, og i tillegg [[grosserar]] (seinare [[børsforstandar]]) [[Fredrik Meltzer]], som skulle vera med i bank- og pengekomitéen. Reisa begynte den [[25. mars]] [[1814]], og dei kom fram til Lærdalsøyri den [[28. mars]]. Med seg på denne ferda hadde dei to tenarar, og mannskapet var ti [[rorskar]]ar og ein [[styrmann]]. I tillegg til sjølve vengbåten hadde dei med seg to båtar med til saman ni manns mannskap til å transportere kleda dei hadde med seg. Frå Lærdalsøyri gjekk turen vidare med hest og vogn til [[Eidsvoll]]. | ||
[[image:Vengbaat ved Rosendal 1890-aara ukjent fotograf (crop).jpg|thumb|left|250px|Denne vengbåten frå Rosendal gjev eit inntrykk av korleis Eidsvollsbåten truleg såg ut føre ombygginga. {{byline|Ukjent, truleg i 1890-åra}}]] | |||
Etter 1814 fekk vengbåten rolla som paradebåt, og han vart noko ombygd på eit tidspunkt: Han fekk [[gallionsfigur]] og [[baugspryd]], og det vart innsett ny [[master]] som ikkje var seglførande. Gallionsfiguren og baugsprydet gjorde båten svært framtung, noko som vart delvis kompensert ved at det vart påsett ein bakke. | Etter 1814 fekk vengbåten rolla som paradebåt, og han vart noko ombygd på eit tidspunkt: Han fekk [[gallionsfigur]] og [[baugspryd]], og det vart innsett ny [[master]] som ikkje var seglførande. Gallionsfiguren og baugsprydet gjorde båten svært framtung, noko som vart delvis kompensert ved at det vart påsett ein bakke. | ||
| Linje 10: | Linje 12: | ||
== Kjelder == | == Kjelder == | ||
* http://www.bergenkystlag.no/ENIGHETEN.doc | |||
* {{Færøyvik 1987}} | * {{Færøyvik 1987}} | ||
[[kategori:sunnfjordsbåter]] | [[kategori:sunnfjordsbåter]] | ||
[[kategori:vengbåter]] | [[kategori:vengbåter]] | ||
[[kategori:fartøy | [[kategori:fartøy]] | ||
[[ | [[Kategori:Sogn og Fjordane fylke]] | ||
[[kategori:Bergen kommune]] | [[kategori:Bergen kommune]] | ||
[[kategori:1814]] | [[kategori:1814]] | ||
[[Kategori:Vengbåter]] | |||
{{F1}} | |||
{{nn}} | |||