Elsa Laula Renberg: Forskjell mellom sideversjoner

- realskolen, jfr Johansen 2015
(→‎Åra i Noreg: reindriftsutøvar)
(- realskolen, jfr Johansen 2015)
Linje 3: Linje 3:


== Oppveksten og åra i Sverige ==
== Oppveksten og åra i Sverige ==
<onlyinclude>''Elsa Stina Larsdotter Laula''<noinclude><ref>Andre namneformer inkluderer Elsa Kristina og Else Kristine.</ref></noinclude> vart fødd den [[29. november]] [[1877]] på [[Gardfjäll]]<noinclude><ref>Bo Lundmark: [http://www.samefolket.se/index.php?option=com_content&view=article&id=548:apropa-elsa-laulas-foedelseort&catid=17&Itemid=33 «Apropå Elsa Laulas födelseort»], publ. på Samefolket.se 25.04.2013</ref></noinclude> ved grensa mellom [[Vilhelmina kommun]] og [[Storumans kommun]] av mora Kristina Josefina Larsdotter (1847&ndash;1912) og faren Lars Thomasson Laula (1846&ndash;1899, frå [[Susendalen]] i [[Hattfjelldal kommune|Hattfjelldal]]). Ho voks opp i Suofo (Såafoe) ved [[Dikanäs]] i Vilhelmina kommun. Av ''Folkräkningen 1890'' går det fram at ''Elsa Stina'' hadde ein eldre bror (Tomas Leonard, f. 1874) og fire yngre søsken (Jonas Petter Ture (f. 1880), Maria Katarina (f. 1882), Klemet Eugénius (f. 1886) og Kristofer Damanius (f. 1887)).<noinclude><ref>[http://www2.foark.umu.se/folk/ac/person.asp?lannr=24&forsnr=27&pnr=5152&selarkbild=Vilhelmina Folkräkningen 1890 - Västerbottens län, Wilhelmina församling]</ref></noinclude> Som heimstad er oppgjeve ''Lappska allmogen''. I [[1891]] fikk ho ein bror til, Mattias Larsson Laula. Mattias og faren drukna i 1899. Realskulen tok Elsa i [[Örebro]]. </onlyinclude>
<onlyinclude>''Elsa Stina Larsdotter Laula''<noinclude><ref>Andre namneformer inkluderer Elsa Kristina og Else Kristine.</ref></noinclude> vart fødd den [[29. november]] [[1877]] på [[Gardfjäll]]<noinclude><ref>Bo Lundmark: [http://www.samefolket.se/index.php?option=com_content&view=article&id=548:apropa-elsa-laulas-foedelseort&catid=17&Itemid=33 «Apropå Elsa Laulas födelseort»], publ. på Samefolket.se 25.04.2013</ref></noinclude> ved grensa mellom [[Vilhelmina kommun]] og [[Storumans kommun]] av mora Kristina Josefina Larsdotter (1847&ndash;1912) og faren Lars Thomasson Laula (1846&ndash;1899, frå [[Susendalen]] i [[Hattfjelldal kommune|Hattfjelldal]]). Ho voks opp i Suofo (Såafoe) ved [[Dikanäs]] i Vilhelmina kommun. Av ''Folkräkningen 1890'' går det fram at ''Elsa Stina'' hadde ein eldre bror (Tomas Leonard, f. 1874) og fire yngre søsken (Jonas Petter Ture (f. 1880), Maria Katarina (f. 1882), Klemet Eugénius (f. 1886) og Kristofer Damanius (f. 1887)).<noinclude><ref>[http://www2.foark.umu.se/folk/ac/person.asp?lannr=24&forsnr=27&pnr=5152&selarkbild=Vilhelmina Folkräkningen 1890 - Västerbottens län, Wilhelmina församling]</ref></noinclude> Som heimstad er oppgjeve ''Lappska allmogen''. I [[1891]] fikk ho ein bror til, Mattias Larsson Laula. Mattias og faren drukna i 1899. </onlyinclude>


{{sitat|
{{sitat|
Linje 15: Linje 15:
}}
}}


<onlyinclude>Elsa begynte på [[jordmor]]utdaninga ved [[Södra barnbördshuset]] i [[Stockholm]], men fullførte av ukjente grunnar aldri den utdaninga. Derimot vart ho kjent for foredraga sine i Stockholm.<noinclude><ref>{{Dahlstedt 1965}}</ref></noinclude> </onlyinclude> I [[1906]] gav ho ut skriftet ''Inför lif och död: Sanningsord i de lapska förhållandena'', der ho blant anna argumenterte for at samane burde ha betre tilgang til utdaning så vel som betre rettsvern &mdash; inkludert eigedomsrett til [[skatteland]]a og rett til å drive jordbruk. Ho var òg med på å grunnlegge [[Lapparnas Centralförbund]] &mdash; den første riksdekkjande sameorganisasjonen i Sverige.
<onlyinclude>Elsa begynte på [[jordmor]]utdaninga ved [[Södra barnbördshuset]] i [[Stockholm]], men fullførte av ukjente grunnar aldri den utdaninga. Derimot vart ho kjent for foredraga sine i Stockholm.<noinclude><ref>{{Dahlstedt 1965}}</ref></noinclude> </onlyinclude> I [[1906]] gav ho ut skriftet ''Inför lif och död: Sanningsord i de lapska förhållandena'', der ho blant anna argumenterte for at samane burde ha betre tilgang til utdaning så vel som betre rettsvern &mdash; inkludert eigedomsrett til [[skatteland]]a og rett til å drive jordbruk. Ho var òg med på å grunnlegge [[Lapparnas Centralförbund]] &mdash; den første sameorganisasjonen i Sverige.


== Åra i Noreg ==
== Åra i Noreg ==
Veiledere
706

redigeringer