Skribenter
1 565
redigeringer
m
Meir tumemål
m (Merkelege greier. Lenkeretting) |
m (Meir tumemål) |
||
| Linje 127: | Linje 127: | ||
Engelsk: 1 fot = 12 tomar = 0,0254 m x 12 = 0,3048 m = 30,48 cm | Engelsk: 1 fot = 12 tomar = 0,0254 m x 12 = 0,3048 m = 30,48 cm | ||
'''OBS! Det som kjem under her er av litt eksperimentell art. Grunn: Målesystem har sine grunnversjonar/hovedrevisjonar, seinare blir dei tilpassa, tolka og reviderte på nytt.''' | |||
===Norsk-dansk tume (0,0262 m), grunnversjon ved revisjon 1615 (?):=== | |||
{| class="wikitable" | |||
|- | |||
! 1. Namn/type | |||
! 2. Tumar, gl. norsk | |||
! 3. Del av | |||
! 4. Meter | |||
! 5. Kommentar | |||
! 6. Opplysningar frå | |||
|- | |||
| Famn | |||
| 72 | |||
| | |||
| 1,883 | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
| Aln | |||
| 24 | |||
| 1/3 famn | |||
| 0,627 | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
|Fot | |||
| 12 | |||
| 1/2 aln | |||
| 0,314 | |||
| | |||
| | |||
|- | |||
| Tume | |||
| 1 | |||
| 1/12 fot | |||
| 0,0262 | |||
| | |||
| | |||
|} | |||
Det kjem til praktiske løysingar/kompensasjon frå det gamle systemet: Loven x 3 = 1 fot, stuttspann x 2 = 1 fot. Systemet misser dem gode delen for ei lite utdanna befolkning i dette å telje seg mellom tumen og famna ved to-deling eller dubling av kjend lengde. Båtalna fortsette og i bruk, men i det nye systemet med 21 tumar. Denne revisjonen starta nok eit fire-hundre-årig mareritt i lengdemål. | |||
Der var ei trøyst for dei som arbeidde med jern (seinare kalla stål), det engelske målesystemet. Engelske fot ved handel av båt har nok og løyst ein del flokar: | |||
=== Fabel kring den gamle norske tumen på 2,75 cm: === | === Fabel kring den gamle norske tumen på 2,75 cm: === | ||
Med tumen si to-deling som utgangspunkt og kompensasjon frå dei gamle alnemåla kjem det til syne eit komplett målesystem frå ei famn til eit strå. | Med tumen si '''to-deling''' som utgangspunkt og kompensasjon frå dei gamle alnemåla kjem det til syne eit komplett målesystem frå ei famn til eit strå. | ||
Kan ein samtidig tillate seg å kalle den ”Nordsjø-tumen” frå rundt år tusen e.kr.? Vikingane handla (og slost) i desse tider rundt Nordsjøen og vidare. '''Dette gamle målesystemet har det vore tidkrevjande å ta livet av, ref. båtalna'''. Men det har fått omregning til nyare mål, då var det ikkje logisk lenger og der med vanskeleg å forstå. | Kan ein samtidig tillate seg å kalle den ”Nordsjø-tumen” frå rundt år tusen e.kr.? Vikingane handla (og slost) i desse tider rundt Nordsjøen og vidare. '''Dette gamle målesystemet har det vore tidkrevjande å ta livet av, ref. båtalna'''. Men det har fått omregning til nyare mål, då var det ikkje logisk lenger og der med vanskeleg å forstå. | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Linje 196: | Linje 242: | ||
|} | |} | ||
Med kompensasjon ut frå dei andre kjende, gamle alnene, ser det ut som eit komplett målesystem. Som lesaren ser er her konstruerte namn som "reknemeisteren" ikkje har dekning for. Tome ruter, skulle hatt forslag til namn. | Med '''kompensasjon''' ut frå dei andre kjende, gamle alnene, ser det ut som eit komplett målesystem. Som lesaren ser er her konstruerte namn som "reknemeisteren" ikkje har dekning for. Tome ruter, skulle hatt forslag til namn. | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||