Gardsnamn: Forskjell mellom sideversjoner

Hopp til navigering Hopp til søk
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring
(5 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist)
Linje 7: Linje 7:
===Gardsnamn med eitt ledd===
===Gardsnamn med eitt ledd===


Mange av de eldste gardsnamna hadde berre eitt ledd, som Ås, Lund, Dal, Nes osb. Gardar med slike namn ligg ofte nær det historiske sentrum for ei bygd, og er ofte den eldste garden på staden. Nokre av endingane nedanfor vart òg brukt usamansett.  
Mange av de eldste gardsnamna hadde berre eitt ledd, som Ås, Lund, Dal, Nes osb. Dei fleste av desse er av indoeuropeisk opphav, men ein del stader finst det òg usamansette gardsnamn med opphav i uralske ord (Baggan, Nautan, Soløy(a) (protosamisk ''sōlōj'', 'øy; utmark')) så vel som gardsnamn som vi ikkje kjenner opphavet til (Sola, Oma, Goma). Gardar med slike namn ligg ofte nær det historiske sentrum for ei bygd, og er ofte den eldste garden på staden. Nokre av endingane nedanfor vart òg brukt usamansett.


===-býr/bær===
===-býr/bær===
Linje 19: Linje 19:
===-heimr===
===-heimr===


Namneleddet –heimr tyder «bygd», «grend», «bustad» og kanskje «liggjestad». Dei blei særlig brukt frå byrjinga av vår tidsrekning til krign år 600/800. Dei er vanlege over heile landet, men særlig i [[Trøndelag]], [[Oppland]], [[Buskerud]] og [[Akershus]]. Det er kjend kring 1000 gardar med slike namn, alle med samansette namn. Desse har no gjerne endingane –em, -om, -øm eller –åm. Forledda er gjerne dyrenamn, plantenamn eller gudenamn.
Namneleddet –heimr tyder «bygd», «grend», «bustad» og kanskje «liggjestad». Dei blei særlig brukt frå byrjinga av vår tidsrekning til krign år 600/800. Dei er vanlege over heile landet, men særlig i [[Trøndelag]], [[Oppland]], [[Buskerud]] og [[Akershus]]. Det er kjend kring 1000 gardar med slike namn, alle med samansette namn med unntak av [[Heim (Hemne)|Heim]] i [[Sør-Trøndelag]] og [[Heim (Sand)|Heim]] i [[Ryfylke]]. Desse har no gjerne endingane –em, -om, -øm eller –åm. Forledda er gjerne dyrenamn, plantenamn eller gudenamn.


===-land===
===-land===
Linje 27: Linje 27:
===-staðir===
===-staðir===


Leddet - staðir tyder «stad» og «bustad», og kan også brukast om «mjølkeplass». Dei blei brukt frå kring 400 e.Kr. til kring år 1000, særleg på [[Austlandet]] og i [[Trøndelag]], [[Vest-Agder]] og [[Rogaland]]. Det blei brutk i samansette namn, som det er kjend kring 2500 av. Dei har i dag endingane –sta, -st, -stå, -sto eller –stø. Forledda var gjerne personnamn, elvenamn eller trenamn.  
Leddet - staðir tyder «stad» og «bustad», og kan også brukast om «mjølkeplass». Dei blei brukt frå kring 400 e.Kr. til kring år 1000, særleg på [[Austlandet]] og i [[Trøndelag]], [[Vest-Agder]] og [[Rogaland]]. Det blei brukt i samansette namn, som det er kjend kring 2500 av. Dei har i dag endingane –sta, -st, -stå, -sto eller –stø. Forledda var gjerne personnamn, elvenamn eller trenamn.  


===-setr===
===-setr===
Linje 73: Linje 73:
* Mellom, Mellem (kan truleg i nokre døme også vise til storleiken).
* Mellom, Mellem (kan truleg i nokre døme også vise til storleiken).
* Der inne, Innistog.
* Der inne, Innistog.
* Utistog.
* Utistog, Utigarden, Utistua.
* Der uppe.
* Der uppe, Øvergarden, Oppistua.
* Der nere, Der nede.
* Der nere, Der nede, Nergarden, Nigarden, Nistua.
* Der hite.
* Der hite.
* Bortigarden, Bortistua.
===Brukarnamn===
* Pestua.
* Olagarden, Olastua.


==Litteratur==
==Litteratur==
Linje 85: Linje 91:
[[Kategori:Stedsnavn]]
[[Kategori:Stedsnavn]]
[[Kategori:Datering]]
[[Kategori:Datering]]
{{nn}}

Navigasjonsmeny