Veiledere, Administratorer
20 126
redigeringer
litt om skipinga og kjelder
(miniskrivefeil) |
(litt om skipinga og kjelder) |
||
| Linje 4: | Linje 4: | ||
Møtetida for tinget var opphavleg på våren, og i kristen tid var det sett til torsdag i påskeveka, altså fyrste torsdagen etter påskedagen. Tida vart seinare flytta. I 1274 er [[botolvsmesse]] den 16. juni nemnd, og frå 1325 vart tinget samla til [[jonsok]]. | Møtetida for tinget var opphavleg på våren, og i kristen tid var det sett til torsdag i påskeveka, altså fyrste torsdagen etter påskedagen. Tida vart seinare flytta. I 1274 er [[botolvsmesse]] den 16. juni nemnd, og frå 1325 vart tinget samla til [[jonsok]]. | ||
==Skipinga av Gulatinget== | |||
Ifølge [[Knut Helle]] er det truleg at Gulatinget fyrst vart skipa i [[Harald Hårfagre]]s dagar (872-932), og at det var ein parallell ordning med [[Leidang]] og [[Lagting]] under [[Håkon den gode]]. Dei skrivne kjeldene er av seinare dato. Gulatinget er fyrst nemnd i Are Frodes Íslendingabók frå 1120-åra. | |||
<blockquote>Men då Island var vorte vidt busett, då hadde ein austrøn mann [nordmann] som heitte Ulvljot, fyst lover hit frå Noreg (...) og dei var då kalla Ulvljotslovene (...) Og dei fleste av dei vart fastsette etter det som då var Gulatingslovene, og Torleiv den spake [kloke], som til Horda-Kåre, hadde gjeve råd om hvar ein skulle leggje til eller ta vekk eller fastsetje på anna vis (...) Alltinget var sett etter råd av Ulvljot og alt landsfolket der det no er. <ref>(Íslendingabók Sitat i Knut Helle, ''Gulatinget og gulatingslova'', Leikanger: Skald 2001. {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2012011306082}}</ref></blockquote> | |||
Også den islandske [[Egils saga]] står det at Gulatinget var i funksjon i 930-åra. Her er det ei skildring av tingstaden. | |||
<blockquote>Men då det skulle tingast om sakane til folk, gjekk begge partar dit domstolen var sett for å føre fram saksgrunnane sine (...) Men der domstolen var sett, var det ein slett voll, og hasselstenger var sette ned i vollen i ein ring og snøre lagt omkring, det vart kalla veband [heilag-band]. Men innanfor i ringen sat dommarane, tolv frå Firdafylke og tolv frå Sygnafylke, tolv frå Hordafylke. Dei tre tylftene skulle der dømme i sakene til folk.<ref>(Egils saga. Sitat i Knut Helle, ''Gulatinget og gulatingslova'', Leikanger: Skald 2001. {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2012011306082}}</ref></blockquote> | |||
Ifølge Knut Helle er det truleg at forfattaren av Egils Saga har nytta kunnskapane sine om Islandsk tingskipnad når hen har skrivi denne skildringa. Samstundes ser han det som truleg at forfatteren kjende Gulatingets tingstad i si eiga samtid. | |||
==Tingstaden== | ==Tingstaden== | ||
| Linje 15: | Linje 26: | ||
I Gulafjordane fann dei eit allereie utvikla samfunn, der folket som budde der, i trange dalar og uframkommeleg terreng, hadde organisert seg, så dei var sjølvhjelpne med det meste. Det måtte vere sikkert for åttak utanfrå. Guløy var lett å vakte frå landsida og oversiktleg frå sjøsida. Det er bygd vardar på på fjellet over Svaberg, på Midtunfjellet, Stevnebøfjellet og Næverdalsfjellet, 4 vardar med Guløy i midten. På andre sida av fjorden ligg Glosvik, kjem av gløse, glo, sjå, der held dei vakt, der hadde dei god utsyn til tingstaden. | I Gulafjordane fann dei eit allereie utvikla samfunn, der folket som budde der, i trange dalar og uframkommeleg terreng, hadde organisert seg, så dei var sjølvhjelpne med det meste. Det måtte vere sikkert for åttak utanfrå. Guløy var lett å vakte frå landsida og oversiktleg frå sjøsida. Det er bygd vardar på på fjellet over Svaberg, på Midtunfjellet, Stevnebøfjellet og Næverdalsfjellet, 4 vardar med Guløy i midten. På andre sida av fjorden ligg Glosvik, kjem av gløse, glo, sjå, der held dei vakt, der hadde dei god utsyn til tingstaden. | ||
===Namn på Flolid/Guløy som | ===Namn på Flolid/Guløy som kan vere knytta til tinget=== | ||
* Domsteinen: ligg på toppen av Guløy. Namnet seier kva han vart brukt til. Når du står ved steinen, vendt mot landsida, ser du berget slik det var før det grodde til for mykje, eit fint amfi. | * Domsteinen: ligg på toppen av Guløy. Namnet seier kva han vart brukt til. Når du står ved steinen, vendt mot landsida, ser du berget slik det var før det grodde til for mykje, eit fint amfi. | ||
* Tingvollane: det var vel tingvollane. | * Tingvollane: det var vel tingvollane. | ||