Veiledere, Administratorer
9 134
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{Under arbeid}} | |||
<onlyinclude>'''[[Hans Schikkelstad|Hans Hansen Schikkelstad]]''' (fødd i [[Vardal]] i nåverande [[Gjøvik kommune]] [[4. september]] [[1789]], død same stad [[29. mars]] [[1843]]) var gardbrukar, handverkar, industrigründer og politikar. Hans liv og næringsverksemd teiknar eit klassisk bilete av den tidlege industrialiseringa, frå handverk og [[husindustri]] over [[forlag|forlagsorganisering]] av produksjonen til moderne fabrikkdrift. Han grunnla [[Brusveen Staaltraad og Spigerfabrik]], som over dei neste to-tre generasjonane skulle utvikle seg til industribedrifta [[Mustad & Søn]], som i dag er eit verdsomspennande konsern. | <onlyinclude>'''[[Hans Schikkelstad|Hans Hansen Schikkelstad]]''' (fødd i [[Vardal]] i nåverande [[Gjøvik kommune]] [[4. september]] [[1789]], død same stad [[29. mars]] [[1843]]) var gardbrukar, handverkar, industrigründer og politikar. Hans liv og næringsverksemd teiknar eit klassisk bilete av den tidlege industrialiseringa, frå handverk og [[husindustri]] over [[forlag|forlagsorganisering]] av produksjonen til moderne fabrikkdrift. Han grunnla [[Brusveen Staaltraad og Spigerfabrik]], som over dei neste to-tre generasjonane skulle utvikle seg til industribedrifta [[Mustad & Søn]], som i dag er eit verdsomspennande konsern. | ||
| Linje 4: | Linje 5: | ||
== Bakgrunn og familie == | == Bakgrunn og familie == | ||
Hans Schikkelstad var fødd på garden [[Nedre Bråstad (Gjøvik)|Nedre Bråstad]] i Vardal, der foreldra hans var gardbrukarar. Foreldra var Hans Haldorsen Bråstad (1734-1800) og Mari Pedersdt. Ådnes. Faren hadde vore gift ein gong før, med Margrete Jensdt. Sogstad frå Toten (1734-1763). Hans hadde to halvsysken (Jens, fødd 1762, som vart far til stortingsmann [[Peder Fauchald]], og Margrete, 1763-1839, som vart gardbrukarkone på [[Nordre Bråstad (Gjøvik)|Nordre Bråstad]]). Han hadde tre heilsysken, og han var den yngste i syskenflokken.<ref> | Hans Schikkelstad var fødd på garden [[Nedre Bråstad (Gjøvik)|Nedre Bråstad]] i Vardal, der foreldra hans var gardbrukarar. Foreldra var Hans Haldorsen Bråstad (1734-1800) og Mari Pedersdt. Ådnes. Faren hadde vore gift ein gong før, med Margrete Jensdt. Sogstad frå Toten (1734-1763). Hans hadde to halvsysken (Jens, fødd 1762, som vart far til stortingsmann [[Peder Fauchald]], og Margrete, 1763-1839, som vart gardbrukarkone på [[Nordre Bråstad (Gjøvik)|Nordre Bråstad]]). Han hadde tre heilsysken, og han var den yngste i syskenflokken.<ref>Lauvdal, T. 1941:297.</ref> | ||
Nedre Bråstad var ein gard av solid storleik. I følgje folketeljinga 1801 låg det fem husmannsplassar til garden.<ref>{{folketelling person|pf01058259001515|Hans Hansen Nedre Bråstad|1801|Vardal}}</ref> Det budde tre [[innerst|innerstar]] (leigebuarar) der. Den eine av dei var spinnerske, og to karar var dagleigarar. Det var fem tenestefolk. På det tidspunktet hadde Hans Hansens halvbror Peder overteke drifta, da faren var død året før. Hans var 14 år gammal og budde heime. I 1808 var det registrert 8 hestar, 20 kyr og 20 sauer på garden.<ref>Pryser, T. 2013:76</ref> | Nedre Bråstad var ein gard av solid storleik. I følgje folketeljinga 1801 låg det fem husmannsplassar til garden.<ref>{{folketelling person|pf01058259001515|Hans Hansen Nedre Bråstad|1801|Vardal}}</ref> Det budde tre [[innerst|innerstar]] (leigebuarar) der. Den eine av dei var spinnerske, og to karar var dagleigarar. Det var fem tenestefolk. På det tidspunktet hadde Hans Hansens halvbror Peder overteke drifta, da faren var død året før. Hans var 14 år gammal og budde heime. I 1808 var det registrert 8 hestar, 20 kyr og 20 sauer på garden.<ref>Pryser, T. 2013:76</ref> | ||
| Linje 21: | Linje 22: | ||
== Politikar == | == Politikar == | ||
Hans Schickelstad engasjerte seg allereie som ung mann i politikk og samfunnsliv, og fekk raskt ein posisjon i bygda. Det kan ein sjå mellom anna av at han var med blant underskrivarane på adressa til Christian Frederik da Vardal avla eid til sjølvstendepolitikken 4. mars 1814.<ref>[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/39775/294/ Vardals adresse til Christian Frederik 4. mars 1814, kopi av original] og [http://1814.arkivverket.no/#mandate/120/transcribed transkribert] | Hans Schickelstad engasjerte seg allereie som ung mann i politikk og samfunnsliv, og fekk raskt ein posisjon i bygda. Det kan ein sjå mellom anna av at han var med blant underskrivarane på adressa til Christian Frederik da Vardal avla eid til sjølvstendepolitikken 4. mars 1814.<ref>[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/39775/294/ Vardals adresse til Christian Frederik 4. mars 1814, kopi av original] og [http://1814.arkivverket.no/#mandate/120/transcribed transkribert]</ref> | ||
</ref> | |||
== Referansar == | == Referansar == | ||
<references/> | <references/> | ||
== Kjelder og litteratur == | |||
*Lauvdal, T.: ''Lauvdal bygdebok.'': bd. I (1941), bd III (1930) og bd IV (1933). | |||
*Lindstøl, Tallak: ''Stortinget og statsraadet 1814-1914'', bd. 1, Kristiania 1914. | |||
*Pryser, Tore: ''1814 i Oppland. Bønder, øvrighet og soldater,'' Pax forlag, Oslo 2013. | |||
*Tranberg, Anna: «Husindustri i totenbygdene på 1700- og 1800-tallet», i ''[[Heimen]]'' nr. 3 2007. | |||