Hylestad kommune: Forskjell mellom sideversjoner

m
Robot: Erstatter mal: Reflist
m (→‎Namnet: lenke)
m (Robot: Erstatter mal: Reflist)
 
(13 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
{{under arbeid}}
'''[[Hylestad kommune]]''' er ein tidlegare kommune i [[Setesdal]] i [[Aust-Agder]]. Den var ein del av Valle [[formannskapsdistrikt]] frå 1838 til [[1. juli]] [[1915]], då den vart skild ut til ein eigen kommune med kommunenummeret 0939. 1. januar 1962 vart kommunane Hylestad og Valle på ny slegne saman til [[Valle kommune]]. I løpet av desse åra hadde Hylestad hatt [[Ordførarar_i_Valle_kommune#Hylestad|elleve ordførarar]].  
'''[[Hylestad]]''' er ein tidlegare kommune i [[Setesdal]] i [[Aust-Agder]]. Den var ein del av Valle [[formannskapsdistrikt]] frå 1873 til [[1. juli]] [[1915]], då den vart skild ut til ein eigen kommune med kommunenummeret 0939. 1. januar 1962 vart kommunane Hylestad og Valle på ny slegne saman til [[Valle kommune]]. I løpet av desse åra hadde Hylestad hatt [[Ordførarar_i_Valle_kommune#Hylestad|elleve ordførarar]].  


Hylestad ligg lengst sør i Valle, og tettstaden [[Rysstad]] var kommunens senter. Kommunen var ved samanslåinga 570 km² stor<ref>[http://www.snl.no/Hylestad «Hylestad» i ''Store Norske Leksikon''] (vitja 29. juni 2010)</ref> og folketalet hadde vakse frå 658 i 1915 til 662 i 1962.<ref>{{Juvkam 1999}}</ref>  
Hylestad ligg lengst sør i Valle, og tettstaden [[Rysstad]] var kommunens senter. Kommunen var ved samanslåinga 570 km² stor<ref>[http://www.snl.no/Hylestad «Hylestad» i ''Store Norske Leksikon''] (vitja 29. juni 2010)</ref> og folketalet hadde vakse frå 658 i 1915 til 662 i 1962.<ref>{{Juvkam 1999}}</ref>  
Linje 10: Linje 9:
Sentralt på Rysstad ligg den [[Hylestad nye kyrkje|nyaste]] av kyrkjene på Hylestad. Ho er den fyrste på denne tomta der ho vart bygd av Anders «Kirkebygger» Thorson Syrtveit i 1838. Den eldste kyrkja på Hylestad er nemnd fyrste gong i pavelege rekneskap og dagbøker i 1328 (Ecclesia de Hulesta)<ref>Ruud, Erling: «Kirkeliv og kirker» i ''Bygd og by i Norge: Agder'', s. 316-317, Gyldendal 1977, ISBN 8205094063</ref>  
Sentralt på Rysstad ligg den [[Hylestad nye kyrkje|nyaste]] av kyrkjene på Hylestad. Ho er den fyrste på denne tomta der ho vart bygd av Anders «Kirkebygger» Thorson Syrtveit i 1838. Den eldste kyrkja på Hylestad er nemnd fyrste gong i pavelege rekneskap og dagbøker i 1328 (Ecclesia de Hulesta)<ref>Ruud, Erling: «Kirkeliv og kirker» i ''Bygd og by i Norge: Agder'', s. 316-317, Gyldendal 1977, ISBN 8205094063</ref>  


[[Hylestad stavkyrkje|Stavkyrkja]] stod nede ved elva [[Otra]] på garden [[Bjørgum (Hylestad)|Bjørgum]] frå omkring 1200 fram til ho vart riven i 1644. I staden kom ei [[lafting|lafta]] langkyrkje som blei ståande fram til 1838. På [[Nomeland (Hylestad)|Nomeland]] ligg dessutan eit [[Nomeland bedehus|bedehus]]. Hylestad er ein del av [[Valle og Hylestad fellesråd]] i [[Otredal prosti]].
[[Hylestad stavkyrkje|Stavkyrkja]] stod nede ved elva [[Otra]] frå omkring 1200 og fram til ho vart riven i 1644. Fyrst låg grunnen til prestegarden [[Hylje (Hylestad)|Hylje]], men etter svartedauen vart den lagd til [[Bjørgum (Hylestad)|Bjørgum]]. I staden for stavkyrkja kom ei [[lafting|lafta]] langkyrkje som blei ståande fram til 1838. På [[Nomeland (Hylestad)|Nomeland]] ligg dessutan eit [[Nomeland bedehus|bedehus]]. Hylestad er ein del av [[Valle og Hylestad kirkelige fellesråd]] i [[Otredal prosti]].


==Folketeljingar==
==Folketeljingar==
Linje 22: Linje 21:


==Gardane==
==Gardane==
I 2010 er det tolv gardar i bygda, men det har vore minst tretten. Etter [[svartedauen]] blei [[Hylje (Hylestad)|Hylje]] som gav namnet sitt til kommunen dela mellom [[Hovet (Hylestad)|Hovet]] og [[Bjørgum (Hylestad)|Bjørgum]]. Oppe i dalsida, vest for Otra og midt i bygda ligg [[Brokke (Hylestad)|Brokke]], [[Berg (Hylestad)|Berg]] og [[Haugeland (Hylestad)|Haugeland]] som har samnamnet [[Gardan (Hylestad)|Gardan]].
I 2010 er det tolv gardar i bygda, men det har vore minst tretten. Etter [[svartedauen]] blei [[Hylje (Hylestad)|Hylje]] dela mellom [[Hovet (Hylestad)|Hovet]] og [[Bjørgum (Hylestad)|Bjørgum]]. Oppe i dalsida, vest for Otra og midt i bygda ligg [[Brokke (Hylestad)|Brokke]], [[Berg (Hylestad)|Berg]] og [[Haugeland (Hylestad)|Haugeland]] som har samnamnet [[Gardan (Hylestad)|Gardan]].


{|class="wikitable"
{|class="sortable wikitable"
|+ ''Gardanes plassering frå syd til nord i bygda''<ref>Om ikkje anna er angjeve: [[Ryningen, Alfred]]: ''Valle kommune I og II'', Gards- og ættesoge Hylestad; Valle kommune 1985, ISBN 82-991334-0-8 og ISBN 82-991334-1-6.</ref>
|+ ''Gardanes plassering frå syd til nord i bygda''<ref>Om ikkje anna er angjeve: [[Ryningen, Alfred]]: ''Valle kommune I og II'', Gards- og ættesoge Hylestad; Valle kommune 1985, ISBN 82-991334-0-8 og ISBN 82-991334-1-6.</ref>
!G.nr.
!G.nr.
!Gard
!Gard
!Ligging
!Plassering
!Fyrst<br />nemnd
!Fyrst<br />nemnd
!Merknader
!Merknader
Linje 34: Linje 33:
|60
|60
|[[Oppstad (Hylestad)|Oppstad]]  
|[[Oppstad (Hylestad)|Oppstad]]  
|heilt nord, vestafor Otra
|heilt nord, vest for Otra
|
|
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
Linje 40: Linje 39:
|61
|61
|[[Haugeland (Hylestad)|Haugeland]]
|[[Haugeland (Hylestad)|Haugeland]]
|nordafor Nomeland, synnafor Oppstad
|nordafor Nomeland, sør for Oppstad
|
|
|1668 - skild ut frå Nomeland<br />ein av [[Gardan (Hylestad)|Gardan]]
|1668 - skild ut frå Nomeland<br />ein av [[Gardan (Hylestad)|Gardan]]
Linje 46: Linje 45:
|62
|62
|[[Brokke (Hylestad)|Brokke]]
|[[Brokke (Hylestad)|Brokke]]
|nordafor Rysstad, vestafor Berg
|nordafor Rysstad, vest for Berg
|1401 - ''Brekka''
|1401 - ''Brekka''
|ein av [[Gardan (Hylestad)|Gardan]]
|ein av [[Gardan (Hylestad)|Gardan]]
Linje 52: Linje 51:
|63
|63
|[[Berg (Hylestad)|Berg]]
|[[Berg (Hylestad)|Berg]]
|nordafor Rysstad, vestafor Nomeland
|nordafor Rysstad, vest for Nomeland
|
|
|til 1838 g.nr. 65<br />1838-1889 g.nr. 60<br />frå 1889 g.nr. 63.<br />ein av [[Gardan (Hylestad)|Gardan]]
|til 1838 g.nr. 65<br />1838-1889 g.nr. 60<br />frå 1889 g.nr. 63.<br />ein av [[Gardan (Hylestad)|Gardan]]
Linje 58: Linje 57:
|64
|64
|[[Nomeland (Hylestad)|Nomeland]]
|[[Nomeland (Hylestad)|Nomeland]]
|nordafor Rysstad, vestafor Otra
|nordafor Rysstad, vest for Otra
|
|
|1601 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
|1601 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
Linje 64: Linje 63:
|65
|65
|[[Hovet (Hylestad)|Hovet]]
|[[Hovet (Hylestad)|Hovet]]
|nordafor Bjørgum, austafor Otra
|nordafor Bjørgum, aust for Otra
|
|
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
Linje 70: Linje 69:
|66
|66
|[[Haugen (Hylestad)|Haugen]]
|[[Haugen (Hylestad)|Haugen]]
|nordafor Bjørgum, vestafor Otra
|nordafor Bjørgum, vest for Otra
|
|
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
Linje 76: Linje 75:
|67
|67
|[[Bjørgum (Hylestad)|Bjørgum]]
|[[Bjørgum (Hylestad)|Bjørgum]]
|nordafor Straume, austafor Otra
|nordafor Straume, aust for Otra
|
|
|til 1838 g.nr. 61<br />1838-1889 g.nr. 64<br />frå 1889 g.nr. 67.
|til 1838 g.nr. 61<br />1838-1889 g.nr. 64<br />frå 1889 g.nr. 67.
Linje 82: Linje 81:
|68
|68
|[[Rysstad (Hylestad)|Rysstad]]
|[[Rysstad (Hylestad)|Rysstad]]
|nordafor Helle, vestafor Otra
|nordafor Helle, vest for Otra
|1576 - ''Røssestadt''
|1576 - ''Røssestadt''
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]
Linje 88: Linje 87:
|69
|69
|[[Straume (Hylestad)|Straume]]
|[[Straume (Hylestad)|Straume]]
|heilt syd, austafor Otra
|heilt syd, aust for Otra
|1405 - ''Strvm''
|1405 - ''Strvm''
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]<br />til 1838 g.nr. 58<br />1838-1889 g.nr. 66<br />frå 1889 g.nr. 69.
|1593 - [[leksikon:fullgård|fullgard]]<br />til 1838 g.nr. 58<br />1838-1889 g.nr. 66<br />frå 1889 g.nr. 69.
Linje 94: Linje 93:
|70
|70
|[[Helle (Hylestad)|Helle]]
|[[Helle (Hylestad)|Helle]]
|nordafor Besteland, vestafor Otra
|nord for Besteland, vest for Otra
|1479 - ''i Hellee''
|1479 - ''i Hellee''
|1593 - 1623: [[leksikon:fullgård|fullgard]]<br />til 1838 g.nr. 63<br />1838-1889 g.nr. 67<br />frå 1889 g.nr. 70.
|1593 - 1623: [[leksikon:fullgård|fullgard]]<br />til 1838 g.nr. 63<br />1838-1889 g.nr. 67<br />frå 1889 g.nr. 70.
Linje 100: Linje 99:
|71
|71
|[[Besteland (Hylestad)|Besteland]]
|[[Besteland (Hylestad)|Besteland]]
|heilt sør, vestafor Otra
|heilt sør, vest for Otra
|1437 - ''Bestaland''
|1437 - ''Bestaland''
|1601 - 1647: [[leksikon:Ødegård|øydegaard]]<br />til 1838 g.nr. 66<br />1838-1889 g.nr. 68<br />frå 1889 g.nr. 71.
|1601 - 1647: [[leksikon:Ødegård|øydegaard]]<br />til 1838 g.nr. 66<br />1838-1889 g.nr. 68<br />frå 1889 g.nr. 71.
Linje 107: Linje 106:
<!--
<!--
==Kjende hylstringar==
==Kjende hylstringar==
*[[Olav Olson Faremo]] (fødd 1786), spelemann[[Ryningen, Alfred]]: ''Valle kommune I'', Gards- og ættesoge Hylestad; Valle kommune 1985, s. 364 ff. ISBN 82-991334-0-8.
*[[Olav Olson Faremo]] (fødd 1786), spelemann [[Ryningen, Alfred]]: ''Valle kommune I'', Gards- og ættesoge Hylestad; Valle kommune 1985, s. 364 ff. ISBN 82-991334-0-8.
*[[Knut Jonson Heddi]]-->
*[[Knut Jonson Heddi]]
Torleif H. Bjørgum
Halvard T. Bjørgum
Sigurd Brokke
Bjørgulv Straume
Aani Rysstad
Kirsten Bråten Berg
Olav Bjørgum
Gunnar T. Rysstad
Gunnar Stubseid
-->


==Kjelder og fotnoter==
==Kjelder og fotnoter==
{{reflist}}
<references />


[[Kategori:Tidligere kommuner i Aust-Agder]]
==Eksterne lenkjer==
[[Kategori:Grender og bygdelag i Aust-Agder]]
 
* {{arkivportalen|aktør=no-AAKS_arkiv000000055098|Hylestad kommune}}
 
[[Kategori:Tidligere kommuner]]
[[Kategori:Valle kommune]]
[[Kategori:Valle kommune]]
[[Kategori:Hylestad| ]]
{{nn}}