Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
Tilleggsopplysningar
(Ny side: <onlyinclude>'''Ivar Blekastad''' (fødd i Sel 4. oktober 1850, død i Gausdal 20. januar 1936), var friskolelærar, bonde og handelsmann. Han vaks opp i Sel, men budde i Ga...) |
(Tilleggsopplysningar) |
||
| Linje 2: | Linje 2: | ||
== | == Familie og slektskrins - eit politisk-kulturelt nettverk == | ||
Blekastad var fødd og oppvaksen på garden [[Blekastad]] rett ved Otta, på austsida av Lågen, i nåverande Sel kommune. Foreldra var gardbrukarparet Ivar Olsen frå Nigard Bu og Guro Syversdotter Hyrve frå [[Skjåk]]. Dei hadde kjøpt Blekastad i 1840. | Blekastad var fødd og oppvaksen på garden [[Blekastad]] rett ved Otta, på austsida av Lågen, i nåverande Sel kommune. Foreldra var gardbrukarparet Ivar Olsen frå Nigard Bu og Guro Syversdotter Hyrve frå [[Skjåk]]. Dei hadde kjøpt Blekastad i 1840. | ||
| Linje 10: | Linje 10: | ||
I 1879 gifta Ivar Blekastad seg med Torø Hallvorsdotter Ofigsbø frå Lom (1857-1936). Dei fekk åtte born: Ivar f. 1880, [[Hallvard Blekastad|Hallvard ]] f. 1883-1966, Sigurd f. 1885, Gudrun f. 1887, Gunnhild f. 1889, Margit f. 1891, Torbjørg f. 1894 og Olav f. 1896. | I 1879 gifta Ivar Blekastad seg med Torø Hallvorsdotter Ofigsbø frå Lom (1857-1936). Dei fekk åtte born: Ivar f. 1880, [[Hallvard Blekastad|Hallvard ]] f. 1883-1966, Sigurd f. 1885, Gudrun f. 1887, Gunnhild f. 1889, Margit f. 1891, Torbjørg f. 1894 og Olav f. 1896. | ||
Ivar Blekastads næraste familie og slektskrinsen oppover, nedover og til sides, kan seiast å ha danna eit mangemaska kulturelt og politisk nettverk. Det strekker seg bakover og framover i tid, og inkluderer haugiansk kulturarv, 1800-tals patriotisk liberalisme, grundtvihianisme, norskdom og venstrenasjonalisme sist på 1800-talet og fyrst på 1900-talet, antroposofiske islett og bondepartipolitikk litt lenger inn på det nye århundret. Foreldra til Ivar kom båe frå aktive haugianarmiljø. Mora hadde sjølv vore ei tid på Bredtvedt, Hans Nielsens Hauges eigen gard i Aker. | |||
Morbrørne var bladmannen og Wergelands kampfelle [[Sylvester Sivertson]] og den meir lokale venstremannen [[Ole Sivertsen Hyrve]]. Ivar var bror til [[Sigurd Blekastad]], stortingsmann for Venstre. Gjennom ekteskapet med Torø Ofigsbø kom Ivar i svogerskap med folkehøgskolemannen og lesebokforfattaren [[Andreas Austlid]], og med [[Halvor Ofigsbø]], som gjorde seg gjeldande i Landmannsforbundet/Norges bondelag. | |||
Dottera Gudrun var gift med diktaren og folkehøgskolemannen [[Olav Aukrust]]. Gjennom desse to strekkjer nettverket seg inn i [[det antroposofiske miljøet i Gudbrandsdalen]] i fyrste halvparten av 1900-talet. Eine sonen til Ivar og Torø Blekastad, kunstmålaren [[Hallvard Blekastad]], tilhøyrde saman med kona [[Milada Blekastad]], den krinsen av kunstnarar og litteratar som vart naboar i den grenda i Østre Gausdal som på folkemunne vart kalla [[Åndsreppen]]. Utanom Blekastad-familien talde krinsen namn som [[Inge Krokann]], [[Sparre Olsen]] og ein periode også [[Sigurd Hoel]]. | |||
Blekastad-familiens kulturelle nettverk blir enn større om ein legg til at det var nært vennskap og samvirke med [[Christopher Bruun]], [[Bjørnstjerne Bjørnson]], [[Kristoffer Jansson]] og fleire kjende kulturpersonlegdomar. | |||
== Allmugeskole og folkehøgskole == | == Allmugeskole og folkehøgskole == | ||
Ivar gjekk første skoleåra sine i omgangsskolen. Så vart det fastskole i bygda med ein lærar som var seminarutdanna, [[J. H. Jordhøi]]. Hjå han fekk Ivar også privatundervisning. Han fekk likeins privatundervisning hjå presten i bygda over ein toårsperiode. | Ivar Blekastad gjekk første skoleåra sine i omgangsskolen. Så vart det fastskole i bygda med ein lærar som var seminarutdanna, [[J. H. Jordhøi]]. Hjå han fekk Ivar også privatundervisning. Han fekk likeins privatundervisning hjå presten i bygda over ein toårsperiode. | ||
I 1867 starta [[Christopher Bruun]] sin [[folkehøgskole]] på [[Romundgard]] i Sel. Der gjekk Ivar i to vintrar, 1867-1868 og 1869-1870. Sommaren 1870 hadde Ivar dessutan eit opphald ved folkehøgskulane [[Askov]] og [[Vallekilde]] i Danmark. | I 1867 starta [[Christopher Bruun]] sin [[folkehøgskole]] på [[Romundgard]] i Sel. Der gjekk Ivar i to vintrar, 1867-1868 og 1869-1870. Sommaren 1870 hadde Ivar dessutan eit opphald ved folkehøgskulane [[Askov]] og [[Vallekilde]] i Danmark. | ||