Johan Peter Fugellie: Forskjell mellom sideversjoner

<onlyinclude>{{thumb høyre|Johan Peter Fugellies sydvestfabrikk.jpg|Kvitsøygt. 18 i Stavanger. Bygd som fabrikklokale og bustad for familien Fugellie ca. 1868.|Erling Jensen 2012.}}'''[[Johan Peter Fugellie]]''', også omtala som Petter Fugellie, (fødd i [[Kristiansand]] 26. november 1829, død i [[Stavanger]] 20. juli 1908) var gardbrukar og fabrikkgründar. Særleg er han kjend for [[Johan Peter Fugellies sydvestfabrikk|sydvest- og oljehyreproduksjon]] som han og mor hans, [[Christiane Fugellie|Christiane Heede Fugellie]], så smått byrja med på 1850-talet, og som var blitt ei betydeleg [[protoindustri|protoindustriell]] verksemd da Fugellie måtte gje tapt i konkurransen mot nye materialar og metodar i 1898. [[Eilert Sundt]] omtalar Fugellie i sin rapport om husfliden i Norge frå 1867, og gjev han følgjande attest: «Manden er en af disse driftige folk, om hvem det heder: ‘Sæt ham paa et bart Fjeld, og han vil faa noget ud deraf’». Fugellie slutta seg til [[Kvekersamfunnet|kvekarsamfunnet]] og var aktiv i det organiserte fredsarbeidet.</onlyinclude>

Mora var fødd og oppvaksen i Danmark, og kom frå ein urmakarfamilie. Ho var fyrst gift med [[Johan Peter Johnsen]] (ca. 1788-1825), også han visstnok fødd i Danmark, og som vart fattigforstandar (inspektør) i Kristiansand.

Far til Johan Peter Fuggelie, Thor Olsen (1794-1854), var fødd på [[Mengshol]] i [[Nes (Hedmark)|Nes]] på [[Hedemarken]] (nåverande [[Ringsaker kommune]]), der foreldra var plassfolk.<ref>[https://media.digitalarkivet.no/kb20070513030144  Klokkerbok for Nes nr. 2, 1785-1813, s. 82-83], jf. Nes bygdebok bd. 2 del 4 s. 496 Mengshoel-eie.</ref> I folketeljinga 1801 har familien ein husmannsplass under garden Faugli i Nes,<ref>{{folketelling person|pf01058233002018|Thor Olsen Fugellie|1801|Øvre Faugli, Nes på Hedemarken}} jf. Nes bygdebok bd. 2 del 4 s. 443 Faugli-eiet.</ref> og det er sikkert forklaringa på familienamnet Fugellie.  Husmannsguten Thor Olsen flytta frå heimbygda og hadde arbeidd seg fram til skipsførar og kjøpmann i Kristiansand da han gifta seg med enkja Christiane Heede Johnsen. Dei fekk altså sin fyrste son Johan Peter i 1829. Familien flytta seinare til Stavanger. Det har truleg samanheng med at ein son av Christiane frå fyrste ekteskap, den seinare publisist, stortingsmann og statsrevisor [[Johan Christian Johnsen]], hadde etablert seg som kjøpmann der i 1837. I 1843 vart Christiane styrar for det nyoppretta [[Stavanger barneasyl]]. Det er ikkje kjent om mannen Thor Olsen dreiv noko eiga verksemd i Stavanger.

*Nag, Martin: ''I strid for fred: tre kapitler av fredsbevegelsens pionértid i Norge''. Kvekerforlaget, 1985. {{bokhylla|http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2012060605047}}  

*Sundt, Eilert:  ''Om Husfliden i Norge. Til Arbeidets Ære og Arbeidssomhedens Pris''. 1867. {{bokhylla|NBN:no-nb_digibok_2010020812002}}, Ny utgave ved Gyldendal forlag, Oslo 1975 (bd. 8 av ''Eilert Sundt. Verker i utvalg''.)

[[Kategori:Fødsler i 1822]]

[[Kategori:Kvekere]]