276 671
redigeringer
Ingen redigeringsforklaring |
m (Robot: Endrer mal: Bokhylla) |
||
(6 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist) | |||
Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{ | <onlyinclude>{{Thumb|Johan Peter Fugellies sydvestfabrikk.jpg|Kvitsøygt. 18 i Stavanger. Bygd som fabrikklokale og bustad for familien Fugellie ca. 1868.|Erling Jensen 2012.}}'''[[Johan Peter Fugellie]]''', også omtala som Petter Fugellie, (fødd i [[Kristiansand]] 26. november 1829, død i [[Stavanger]] 20. juli 1908) var gardbrukar og fabrikkgründar. Særleg er han kjend for [[Johan Peter Fugellies sydvestfabrikk|sydvest- og oljehyreproduksjon]] som han og mor hans, [[Christiane Fugellie|Christiane Heede Fugellie]], så smått byrja med på 1850-talet, og som var blitt ei betydeleg [[protoindustri|protoindustriell]] verksemd da Fugellie måtte gje tapt i konkurransen mot nye materialar og metodar i 1898. [[Eilert Sundt]] omtalar Fugellie i sin rapport om husfliden i Norge frå 1867, og gjev han følgjande attest: «Manden er en af disse driftige folk, om hvem det heder: ‘Sæt ham paa et bart Fjeld, og han vil faa noget ud deraf’». Fugellie slutta seg til [[Kvekersamfunnet|kvekarsamfunnet]] og var aktiv i det organiserte fredsarbeidet.</onlyinclude> | ||
== Bakgrunn og familie == | == Bakgrunn og familie == | ||
Linje 6: | Linje 6: | ||
Mora var fødd og oppvaksen i Danmark, og kom frå ein urmakarfamilie. Ho var fyrst gift med [[Johan Peter Johnsen]] (ca. 1788-1825), også han fødd i Danmark, og som var fattigforstandar (inspektør) i Kristiansand. | Mora var fødd og oppvaksen i Danmark, og kom frå ein urmakarfamilie. Ho var fyrst gift med [[Johan Peter Johnsen]] (ca. 1788-1825), også han fødd i Danmark, og som var fattigforstandar (inspektør) i Kristiansand. | ||
Far til Johan Peter Fuggelie, Thor Olsen (1794-1854), var fødd på [[Mengshol]] i [[Nes (Hedmark)|Nes]] på [[Hedemarken]] (nåverande [[Ringsaker kommune]]), der foreldra var plassfolk.<ref>[https://media.digitalarkivet.no/kb20070513030144 Klokkerbok for Nes nr. 2, 1785-1813, s. 82-83], jf. Nes bygdebok bd. 2 del 4 s. 496 Mengshoel-eie.</ref> I folketeljinga 1801 har familien ein husmannsplass under garden Faugli i Nes,<ref>{{folketelling | Far til Johan Peter Fuggelie, Thor Olsen (1794-1854), var fødd på [[Mengshol]] i [[Nes (Hedmark)|Nes]] på [[Hedemarken]] (nåverande [[Ringsaker kommune]]), der foreldra var plassfolk.<ref>[https://media.digitalarkivet.no/kb20070513030144 Klokkerbok for Nes nr. 2, 1785-1813, s. 82-83], jf. Nes bygdebok bd. 2 del 4 s. 496 Mengshoel-eie.</ref> I folketeljinga 1801 har familien ein husmannsplass under garden Faugli i Nes,<ref>{{folketelling|pf01058233002018|Thor Olsen Fugellie|1801|Øvre Faugli, Nes på Hedemarken}} jf. Nes bygdebok bd. 2 del 4 s. 443 Faugli-eiet.</ref> og det er sikkert forklaringa på familienamnet Fugellie. Husmannsguten Thor Olsen flytta frå heimbygda og hadde arbeidd seg fram til skipsførar og kjøpmann i Kristiansand da han gifta seg med enkja Christiane Heede Johnsen. Dei fekk altså sin fyrste son Johan Peter i 1829. Familien flytta seinare til Stavanger. Det har truleg samanheng med at ein son av Christiane frå fyrste ekteskap, den seinare publisist, stortingsmann og statsrevisor [[Johan Christian Johnsen]], hadde etablert seg som kjøpmann der i 1837. I 1843 vart Christiane styrar for det nyoppretta [[Stavanger barneasyl]]. Det er ikkje kjent om mannen Thor Olsen dreiv noko eiga verksemd i Stavanger. | ||
Johan Peter Fugellie var gift tre gonger. Det fyrste ekteskapet var inngått i 1853 med [[Dorthea Olena Pedersdatter Tasta]] frå Hetland (1835-1862). Som enkjemann gifta han seg i 1864 med [[Anna Karine Olsdatter Regelstad]] frå [[Finnøy]] (1846-1870). Han vart enkjemann på nytt, og gifta seg for tredje gong i 1879 med [[Elen Olene Pernille Olsen Thorp]] (1841-1921). Fugellie vart far til i alt 13 born i dei tre ekteskapa. | Johan Peter Fugellie var gift tre gonger. Det fyrste ekteskapet var inngått i 1853 med [[Dorthea Olena Pedersdatter Tasta]] frå Hetland (1835-1862). Som enkjemann gifta han seg i 1864 med [[Anna Karine Olsdatter Regelstad]] frå [[Finnøy]] (1846-1870). Han vart enkjemann på nytt, og gifta seg for tredje gong i 1879 med [[Elen Olene Pernille Olsen Thorp]] (1841-1921). Fugellie vart far til i alt 13 born i dei tre ekteskapa. | ||
Linje 28: | Linje 28: | ||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||
*Bang-Andersen, Arne: ''Stavanger. Historien om Østre bydel.'' Dreyer Bok, Stavanger 1985. | *Bang-Andersen, Arne: ''Stavanger. Historien om Østre bydel.'' Dreyer Bok, Stavanger 1985. | ||
* {{hbr1-1|pf01038207006428|Johan Peter Fugellie}}. | |||
*{{folketelling|bf01038207006427|Leikvoll|1865|Randaberg}} | *{{folketelling|bf01038207006427|Leikvoll|1865|Randaberg}} | ||
*Jensen, Erling: "Johan Peter Fugellie" på [http://erlingjensen.net/Personer/Fugelli.htm erlingjensen.net], skrive 2012, lese 9.11.2017. | *Jensen, Erling: "Johan Peter Fugellie" på [http://erlingjensen.net/Personer/Fugelli.htm erlingjensen.net], skrive 2012, lese 9.11.2017. | ||
*Nag, Martin: ''I strid for fred: tre kapitler av fredsbevegelsens pionértid i Norge''. Kvekerforlaget, 1985. {{ | *Nag, Martin: ''I strid for fred: tre kapitler av fredsbevegelsens pionértid i Norge''. Kvekerforlaget, 1985. {{Nb.no|http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2012060605047}} | ||
*Olsen, Bente Gro: «Sydvestfabrikant Johan Peter Fugellie - hans mor Christiane Fugellie og deres liv og virke», i ''[[Ætt og Heim. Lokalhistorisk årbok for Rogaland]]'' 2002, [[Rogaland historie- og ættesogelag]], Stavanger 2003. | *Olsen, Bente Gro: «Sydvestfabrikant Johan Peter Fugellie - hans mor Christiane Fugellie og deres liv og virke», i ''[[Ætt og Heim. Lokalhistorisk årbok for Rogaland]]'' 2002, [[Rogaland historie- og ættesogelag]], Stavanger 2003. | ||
*Pahr-Iversen, Engwall: "Bonden som ble sydvestfabrikant" [http://www.sørfylket.no/det-hendte/stavanger/2779-bonden-som-ble-sydvestfabrikant.htm sørfylket.no], lese 9.1.2017. | *Pahr-Iversen, Engwall: "Bonden som ble sydvestfabrikant" [http://www.sørfylket.no/det-hendte/stavanger/2779-bonden-som-ble-sydvestfabrikant.htm sørfylket.no], lese 9.1.2017. | ||
*Sundt, Eilert: ''Om Husfliden i Norge. Til Arbeidets Ære og Arbeidssomhedens Pris''. 1867. {{ | *Sundt, Eilert: ''Om Husfliden i Norge. Til Arbeidets Ære og Arbeidssomhedens Pris''. 1867. {{Nb.no|NBN:no-nb_digibok_2010020812002}}, Ny utgave ved Gyldendal forlag, Oslo 1975 (bd. 8 av ''Eilert Sundt. Verker i utvalg''.) | ||
{{DEFAULTSORT:Fugellie, Johan Peter}} | {{DEFAULTSORT:Fugellie, Johan Peter}} | ||
[[Kategori:Fødsler i | [[Kategori:Fødsler i 1829]] | ||
[[Kategori:Dødsfall i 1908]] | [[Kategori:Dødsfall i 1908]] | ||
[[Kategori:Kristiansand kommune]] | [[Kategori:Kristiansand kommune]] | ||
Linje 44: | Linje 45: | ||
[[Kategori:Gardbrukere]] | [[Kategori:Gardbrukere]] | ||
[[Kategori:Industrigründere]] | [[Kategori:Industrigründere]] | ||
[[Kategori: | [[Kategori:Kvekersamfunnet]] | ||
{{F1}} | |||
{{nn}} |