Kjeldearkiv:1891-12-18 Brev frå Kleiven til Prestgard: Forskjell mellom sideversjoner

Nei no bli eg saa laak i smalryggen av aa sitja krøkjast og hefte bøker, at eg lyt gjeva upp for i dag – eg har no nogo gjort au, naar eg ser aat, for der ligg det 5 aarg. av “Børnetidende” hans [[Nordahl Rolfsen|Rolvsen]] og 6te binde av “Nordisk konversasjonsleksikon” – eit fanga mest ei halv alen høgt; men neiggu er det ikkje tjugandeparten av det eg skulde havt ferugt til jul enda! Aanei, det nyttar ikkje tenkje paa, aa faa nogo undagjort, sa’n. Her har eg site i 2 utlange dagar aa senda desse [...] skulmesterom og skul- skul- skulindom – sjaa etter um Knudsen har det orde! – attende timetabellane deres med “anmerkninger og paategninger” fra[a] Vaage skulestyre, søgt det høie departement um statstilskot aat skuleboksamlinga i Nedr-Heiddalen, sport overtilsyne um desse [...] brandane av lærare, som har tent i 15 aar har guds og kongens rett til aa setja seg paa reva og streite imot med aa halde skule i 36 timer veka i storskulen naar dei væl den gamle lønningsmaaten, og saa “referert” siste skulestyremøte aat “Frg”. Enda lyt eg upp før fa’n fær paa seg broka imorgon og skrive aat skulestyrom paa Dovre og Nørdre Fron og spørgja desse vore gode naboer um dei vil gjeva seg ihop med oss um ein fast, 6 maanads fortsættelsesskule. Sjølve søkjer vi um penger av amtskassa til ein paa 2 maanar – meir fær ikkje nogo einslegt herred. Aa ja, bitterdø, har eg beste trua au, eg, paa desse 2 maanads skulane, som vøre lette aa fløtja aat imse sogn, dei vilde bli tilbeste for Per og Paal, dei, men paa ein slik fast halvaars skule hadde ikkje slike kare raad til aa koma. Fekk ein utstyrt skulen med gjilde undervisningsgreior og ein gjild lærar og saa valde berre nogre faa av dei vigtugaste fag, kunde det mone dygtugt paa 8 viker. Ja, du kan da veta det var eg, som fekk skulestyre til aa leggje iveg med dette og eg var saa heppen aa faa herredsstyre til aa gaa med au paa 2 stemmer nær. – Likvæl lyt eg no lye etter korleis dei vil paa Dovre og Fron, for det vart meg paalagt. Og saa skal eg referere fraa sidste møte i herredsstyre aat “Frg.” – altsamen til posten gaar imorgon. Neimen er det ikkje beinspelt aa vera eg, nei! Men saa lyt du no fulla skjøne deg paa det, du, au saa at du er grovt takknemmeleg for dette breve, naar du høyrer (ser), at eg saaleis spandera ein heil time av mi kostbare tid paa høngjætaren paa Sagatun! Men nemnde eg ikkje posten? Der var eg au ute i siste herredsstyremøte og gjorde eit skavarp – eg fekk herredsstyre einstemmugt til, aa, “anbefale paa det bedste” ein søkna fraa meg aat poststyrelsen um aa kjøre posten Otdalen og la døkk Heiddøler faa post 3 gonger i veka. Var ikkje det eit godt kast? Ja, naar eg skal vera ærleg, saa skreiv Filseth aat meg fyrst um detta og fortalde, at han hadde snakka um det ved postmesteren<ref>Theodor Hansen, utnemnd tidlegare same året.</ref> og han let uvandt, sa, at sjølve poststyrelsen hadde spurt etter denna greia nyleg – trudde, at det gjekk med eingong berre det kom krav fraa Lalm og Heddalen. Men saa neiggu er det ikkje nogo aa takke Filseth for detta, lel, for det er eg, som har “horisonteret” han i dessa aspekterne med posten vor, – eg som har synt ’om kor ille det er stelt og da vil eg ha æra, au, dersom posten bli tilskipa etter, som eg peikte paa aat deim i søknaen min. Jamen laut han til paven ved herredsvalge eindagen, lel – han skjenkte oss kaffe au i skilnaen – skal undrast paa, um dei væl han att næste gong, dei kan gjera rare kroker, Heiddølane, enderaa gong.

Nei, no har eg da aldrig høyrt det saa gale nogon gong – umsetja meg! Og paa dansk! Ja, naar fa’n skjit saa skjit han i haug: trur du kanskje ikkje, at eg har havt fuldt med anfektelser fraa den vonde sia ihaust, som gjekk ut paa, at eg skulde freiste aa skrive “ritsê” mine paa dansk og faa dei selt antel aat “Folkebladet”<ref>Illustrert vekeblad, utgjeve frå 1880 i Kristiania. Bladet var ått og styrt av Jacob Breda Bull 1883–91 og redigert av Hartvig Lassen 1891–97. Gjekk inn i 1921.</ref> eller eit anna liknande! Eg tenkte som saa: detta gaar, djeven kluve meg, ikkje an lenger, du lyt freiste aa faa dessa “avritsê” du har tulla med saalengje ut iblandt folk saa dei fær sjaa, um det er slike saker, at dei er væl fire skilling. Er dei ikkje det, saa kan du da eingong faa rista av deg denna innbillinga, at det skal stinge nogo slags bokskrivarneme i deg, og saa kan du baketter med større dug og hjertlag leggje hande paa plogen forutta aa sjaa deg um<ref>Fritt etter Luk. 9,62.</ref>. (Ja eg sa vist saa: gripe um greve og møkjareka og kløne i lorten av hjertens grunn, men det er ikkje saa høgtideleg, det, i eit brev, forstaar seg.) Lengje gjekk eg med planer um aa skrive “barneminder” aat Nordahl Rolvsens “Børnetidende” – han skal betale bra, han; men saa var eg halvrædd, at eg skulde ha gløymt den stakkars dansken eg ein gong mestsom kunna au. Nei saa gauv eg paa ’n “Gamel Hans”, skreiv ein kladd med blyant, saa ein med pen – saa reinskreiv eg – og smorde inn aat ’om Lars Holst, bau det fram for “sedvanligt honorar” aat Dagbladet helst aat – – julenomre! – ein skal aldrig vera bluge, den som er um seg han fø’r seg. Han “Gamel-Hans” var da paa dette kraakemaale, eg skriv til dagleg og eg tykte sjøl, at det var som nogo “originalt” ved’n og at han ikkje var reint ille ihopsett. Men kva han Lars tykkjer, det veit sakte ikkje eg; det er no ein maanad trast, sia eg senda’n, men enno har eg ikkje faat han att, som eg ba um. Du kan tenkje eg gaar og verkjer – skulde det hende, at han tok avritse upp i “Dagbl.” saa vørte eg fulla jaalot – kjyste radt lorten der han Lars hadde trakka paa Karl Johan! Og da kan du veta eg kom til aa ruske i ’om Storola og ’om Vetlkristen og alle desse andre foster eg ber paa! Millom oss sagt har eg elles ikkje stor von um, at han Lars skal let han “Gamel Hans” finne naade “for sine øine” – det er det bele, ser du, at det ikkje lenger er bruk for slike naturgjevnaer (um eg elles er nogon) som eg – det er nogo [...] som heiter konst, psykologi og kunnskap alle, som byd til aa skriv nogo slikt no, endeleg skal ha. Og korleis […] det flaska seg med det psykologiske hjaa ’m Gamel-Hans, ja det veit eg ikkje meir greie paa ’enn han Maks, hjelp ikkje det fannst ingen, som kjende han betre enn eg. Men, men sa’n – det bêgjê seg altid snart.