Krågeland (Kvinesdal gnr. 180): Forskjell mellom sideversjoner

| fylke        = [[Vest-Agder]]

Krågeland er den vestlegaste av gardane i Fjotland sokn. Mot sør og vest grensar garden til Gyland sokn i Flekkefjord, og mot vest til Tonstad sokn i Sirdal. Hella i Skaret – ein varde av kampestein med ei flat steinhelle over – markerer skifte mellom dei to sokna og dagens Flekkefjord og Sirdal kommunar. Denne steinen er eit såkalla «leibyte» for Krågeland, som skiftar med Lindeland litt lenger nord, også ein plass som er avmerkt på kartet som «Hella i Skaret». Herfrå skiftar Krågeland med Lindefjell til rett nord for Stedjefjeddet. Mot aust skifter Krågeland med Stakkeland, bortsett frå eit lite stykke heilt sør mot Øvre Kvinlaug.

Utmarka er særmerkt av hei og fjell og blir avskoren av dei nord-sørgåande dalane Djupedalen, Hestedalen og Josdalen. Sjølve garden ligg søraustvend mot Krågelandsvatnet. Rv42 avskjer garden frå vatnet. Krågeåne renn austover frå Krågelandsvatnet, på Selandsmonen møter ho Selandsbekken og renn vidare gjennom Stakkeland og ut i Storåne ved Toddemonen.

Namnets første ledd, ''Kråge'', kjem ifølgje tradisjonen frå elvenamnet ''Kraka'', som vi kjenner som ''Krågeåne'' i dag. Ei tyding er at elva på har fått namn etter fuglelyden.

Her er det følgjeleg elva som har gjeve namnet til garden. På den andre sida har garden gjeve namn til vatna i nærleiken, eitt på kvar side av kommunegrensa, Øvre og Nedre Krågelandsvatn.  

Dei historiske kjeldene, som jordbruksteljingane og matrikkelarbeida, fortel at dei har sådd bygg, havre og jordeple på Krågeland. Produksjonen auka frå 1 ¼ tønne korn i 1665 til 6 ¾ tønner korn og 11 tønner jordeple i 1865. Men i røynda var det nok ikkje alltid like enkelt å få ei god avling. Særleg 1700-talet og starten av 1800-talet var kaldare enn det ein kjenner til i dag. Kommentarane frå matrikkelkommisjonen som synte gardane i 1802, talar for seg. Først får me vita at foldtalet (det ein får igjen pr. sådd eining) var på 5, både for jordeple og korn, noko som var ganske dårleg også på den tida. Vidare skreiv dei: «[Krågeland] er en høy heye Gaard, der i kolde Aarringer neppe faaer udsæden igjen». Dei hadde ingen skog og mådde mala hos andre, får me også vita.  

For slike plassar var jordepla ei velsigning då dei blei innførte i Noreg i siste halvdel av 1700-talet. På Krågeland må dei også ha satsa på jordeple etter dei kalde åra på starten av 1800-talet. Tek vi utgangspunkt i foldtalet frå 1802, auka produksjonen frå omkring 5 tønner i 1802 til 55 tønner i 1865. Truleg fekk dei enda betre utbyte i 1865.  

Dei registrerte kulturminna knytte til aktiviteten på Krågeland er pussig nok lokaliserte på eller utanfor gardens grenser. Krågelands kvednehus, som framleis står i dag, ligg på Stedjan langs med Krågeåne på Stakkelands grunn. Det var likevel Krågeland som hadde stemrett her.<ref>https://kulturminnesok.no/minne?queryString=https://data.kulturminne.no/askeladden/lokalitet/158151</ref> Setervollane Indre og Ytre Stølen ligg også rett over grensa til Hamar i Flekkefjord kommune (tidlegare Gyland).

At desse kulturminna ligg utanfor grensa, kan ikkje skyldast uklare grensegangar. Endestaven i sørvest mot det gamle Gylandsgodset (Urdal, Hamar og Gyland) på andre sida av kommunegrensa er markert med ei røys, Dåberøysa. Ein finn ei avklaring av denne grensa i eit skifte frå Gyland i 1624. Her er perspektivet sett i frå Gyland. Endestavane var «(…)i nordøst Krågeknuden, og så nordvester Dabesteenen».<ref>Nuland, Lars Fr. 1973 ''Bygdebok for Gyland'', Flekkefjord: Eige forlag, s. 306 <nowiki>http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2012042508052</nowiki></ref>

==== Kor mange bebuarar (M: Berre vaksne menn) ====

|

Krågeland har vore i bondeeige så langt tilbake me har kjelder. Grensegangane tyder på at garden har kome frå Øvre Kvinlaug, og ifølgje tradisjonen var Krågeland øydegard under Nordigarden nettopp her. I ei rettssak frå 1703 framkom påstandar om at Krågeland skulle ha høyrt under Seljord i Gyland, og det kan han  sjølvsagt ha gjort ei tid. I alle tilfelle  blei garden tatt inn i leidangsregisteret som sjølvstendig skatteobjekt i 1625. I 1635 opptrer første gong ein namngitt person i kjeldene; Knud Krageland står i skattemanntalet i lensrekneskapa, og han var på Krågeland i alle fall til 1639.  

==== Matrikkelopplysningar ====

I 1962 og 1965 blei det skilt ut ein del tomter, som seinare skulle bli fritidsbustadar og campingplass. Bustadeigedomen Austheim (bnr. 10) blei skilt ut i 1973, medan ein ny bustadeigedom kom til i 2014 som bnr. 46

[[kategori:Garder]]

[[kategori:Kvinesdal kommune]]

[[kategori:Fjotland]]