L/L Vik Båtbyggeri: Forskjell mellom sideversjoner

<onlyinclude><includeonly>{{thumb|Arne_Longva_setgangane 2.jpg | Fra båtbyggeriet i 1955.}}</includeonly>'''[[L/L Vik Båtbyggeri]]''' vart etablert som lutlag (aksjeselskap) i [[Høydalen (Volda)|Høydalen]] i [[Volda]] i 1946 av brørne Rasmus J. Høydalsvik (1910-2005) og Håkon J. Høydalsvik (f. 1922) og nokre mindre aksjonærar. Minst to generasjonar før desse to brørne frå Jakobgarden i Høydalsvikane dreiv med båtbygging i kombinasjon med gardsdrift og vinterfiske.

Utover 1900-talet dreiv dei med båtbygging både under stabburet og i kjellaren på våningshuset i Jakobgarden. Det var helst færingar dei produserte. Rasmus Høydalsvik arbeidde ved [[Brastads Skipsbyggeri]] i [[Brattvåg]] frå 1937 for å lære å bygge større båtar, og da krigen kom flytta han attende til Høydalen og begynte å bygge båtar i naustet på garden.</onlyinclude>

Dette var utgangspunktet for stiftinga av lutlaget, som dreiv omfattande med 10-15 mann i arbeid først i 1950-åra under dei gode tidene for sildefisket. Dei dreiv både nybygg, reparasjonar og ombyggingar. Nybygga var kravellbygde kryssarar.  Men da det fisket gjekk attende, vart òg verksemda redusert. Over tid har arbeidsmåtar vorte utvikla frå å vere reint handverk og litt etter litt ta i bruk nye hjelpemiddel, men fortsatt eit handtverk.  

 

==Om båtar og båtbygging==

'''Den vanlege byggjemåten ved Vik''' var med [[doblingspant]] og røter på kvart av desse. I Høydalen er ikkje furuskog, så all materialen var innkjøpt frå andre bygder. Storparten av materialen vart kjøpt frå [[Bjørkedalen]] i Volda, men det hende at det også vart kjøpt frå andre stader. Ikkje all material til hud er like god å arbeide med. For å hude akterskipet, treng ein material som toler godt å verte forma. Det er særleg rundt kvistebrigde ein ser at overflata vil slitne så den må '''låsast'''. Dette kunne gjerast på ymse vis, mellom anna slik det er gjort på bilde ved sida her. Sjå dei to tvingene til høgre på bildet.

{{thumb|Arne_Longva_setgangane_2.jpg | Karane til høgre er i gang med å feste planke nummer to. Dei til venstre skal  ta malane for neste planke. Røyken bak skroget kjem frå den vedfyrte stimkjelen.}}  

Framdrifta under bygging var om lag slik: Når spanta var røyste la ein setgangane, dei tre øvste hudgangane. Under huding vert kvar hudplanke festa permanent '''berre''' i kvar ende. Resten av planken vert sett fast med [[Ord og uttrykk knytt til kravellbygging#skalmebolt|skalmebolt]]. Slik vart det gjort på heile skroget.  Etter det vart det lagt bjelkevegar med eventuell undervegar, eller revisè og bjelkevegar, bjelkar og garnering. Når ein byrja å leggje dekk, vart det sett opp ei form for tak, anten presenning eller bølgeblekk. Det var viktig å verne dekket  mot nedbør til det var ferdig drive og smurt. I artikkelen [[Hud og dekk]]  vert det forklart litt meir om dette.  

Først i 1970-åra gjekk så Vik Båtbyggeri i gang med å [[Båtbygging på laminerte spant, Vik Båtbyggeri|bygge båtar med laminerte spant]], som det første på Sunnmøre. Men trebåtbygginga leid mot slutten, og sjølv om bedrifta prøvde seg med å bygge både i plast og aluminium, vart ho avvikla i 1995.

==Båtlista på Vik==

''Ved å klikke på båtnamn med blå farge, i lista under, kjem du til båt du kan lese meir om.'' Nokre årstal er vanskeleg å dokumentere.

| [[MB «Gjerdsvik»|Gjerdsvik]] M-15-S

| [[MB «Ekvator»|Ekvator]] M-100-H

| [[MB «Mot»|Mot]] M-38-A

| [[MB «Nymo»|Nymo]] M-59-G

| [[MB «Nilfisk»|Nilfisk]] M-4-G

*[[Bruker: Magnar Høydal|Magnar Høydal]]: Eiga arbeidserfaring frå [[L/L Vik Båtbyggeri]]

[[Kategori: Båtbygging]]

[[Kategori:Båtbyggerier]]

[[Kategori:Volda kommune]]

[[Kategori:Etableringer i 1946]]

[[Kategori:Opphør i 1995]]

[[Kategori:Høydalen (Volda)]]