Veiledere, Administratorer, Skribenter
7 190
redigeringer
Lesjaskog kornmagasin: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
m
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring |
mIngen redigeringsforklaring |
||
| (17 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude> | <onlyinclude> | ||
{{thumb|KornmagasinLesjaskog.jpg|Kornmagasinet på Lesjaskog|Arnfinn Kjelland}} | {{thumb|KornmagasinLesjaskog.jpg|Kornmagasinet på Lesjaskog.|[[Arnfinn Kjelland]]|2009}}</onlyinclude> | ||
'''[[Lesjaskog kornmagasin]]''' vart bygd i 1818 på | {{thumb|Molme_Magasinhaugen.jpg|Magasinhaugen ved Mølme.|Arnfinn Kjelland|2009}} | ||
<onlyinclude>'''[[Lesjaskog kornmagasin]]''' vart bygd i 1818 på ''Magasinhaugen'' ved [[Mølme]]. Same året vart det òg bygd tilsvarande [[Leksikon:Magasin|magasin]] i dei andre sokna i [[Lesja prestegjeld]]: hovudsoknet og [[Dovre]], etter at prestegjeldet hadde mottatt 200 tønner korn i gåve frå kongen, [[Karl III Johan|Karl Johan]]. Bygdefolket måtte hente kornet sjølv på [[Akershus festning]], så det vart ikkje ei heilt gratis gåve. Av gåva til prestegjeldet gjekk 18 tønner hit til magasinet på Lesjaskog. </onlyinclude> | |||
<onlyinclude>Kornbehaldninga i magasinet skulle lånast ut som såkorn til dei bøndene som ikkje hadde nok sjølv. Renta var 12,5 % p.a. fram til 1854, da ho vart sett ned til det halve. Utlåna kunne vera små, berre ei [[Leksikon: | <onlyinclude>Kornbehaldninga i magasinet skulle lånast ut som såkorn til dei bøndene som ikkje hadde nok sjølv. Renta var 12,5 % p.a. fram til 1854, da ho vart sett ned til det halve. Utlåna kunne vera små, berre ei [[Leksikon:Skjepper|skjeppe]]. Kornet skulle halde ei viss minstevekt, men vart lånt ut etter mål ([[Leksikon:T%C3%B8nne|tønner]]). </onlyinclude> | ||
Kornmagasina var til stor hjelp i bygdene tiåra etter dei vart etablert, særleg på [[Lesjaskogen]]. Denne delen av bygda vart særleg utsett i dei sju dårlege åra sist på 1830-talet, og i 1840 hadde magasinet her uteståande krav på 106 tønner. | Kornmagasina var til stor hjelp i bygdene tiåra etter dei vart etablert, særleg på [[Lesjaskogen]]. Denne delen av bygda vart særleg utsett i dei sju dårlege åra sist på 1830-talet, og i 1840 hadde magasinet her uteståande krav på 106 tønner. | ||
| Linje 11: | Linje 12: | ||
Behaldninga voks etter som kommunikasjonane vart forbetra og det vart høve til å få billegare korn annanstads frå. Dei fleste kornmagasina vart derfor avvikla frå 1860 og utover. Salet av kornet vart ofte nytta som grunnfond i dei nye sparebankane som etter kvart kom opp. Dette tok til på Lesjaskogen. I 1873 er det opplyst at lageret var så stort at det ikkje fekk plass i magasinet. Samstundes søkte dei om løyve til å selja kornet og nytte overskotet som grunnfond i ein eigen sparebank for soknet. det løyvet fekk dei ved kongeleg resolusjon i 1874, og ved salet kom det inn kr 6.844,38. | Behaldninga voks etter som kommunikasjonane vart forbetra og det vart høve til å få billegare korn annanstads frå. Dei fleste kornmagasina vart derfor avvikla frå 1860 og utover. Salet av kornet vart ofte nytta som grunnfond i dei nye sparebankane som etter kvart kom opp. Dette tok til på Lesjaskogen. I 1873 er det opplyst at lageret var så stort at det ikkje fekk plass i magasinet. Samstundes søkte dei om løyve til å selja kornet og nytte overskotet som grunnfond i ein eigen sparebank for soknet. det løyvet fekk dei ved kongeleg resolusjon i 1874, og ved salet kom det inn kr 6.844,38. | ||
Desse pengane gjekk inn som del av grunnfondet i [[Lesjaskog | Desse pengane gjekk inn som del av grunnfondet i [[Lesjaskog Sparebank]] da han vart etablert i 1908. | ||
Magasinhuset vart seld til [[Skiri]] i Romsdalen og stod som stabbur der til menighetsrådet i 1962 tok initiativ til å kjøpe det attende og sette det opp att ved [[Lesjaskog kyrkje]]. | Magasinhuset vart seld til [[Skiri]] i Romsdalen og stod som stabbur der til menighetsrådet i 1962 tok initiativ til å kjøpe det attende og sette det opp att ved [[Lesjaskog kyrkje]]. [[Lesjaskog bygdesamling]] stelte til utstillingar i huset på 1970-talet. | ||
I 2008 inngjekk [[Lesja bygdemuseum - eigarstiftinga]] som eigar av kornmagasinet avtale med [[Lesja kyrkjelege fellesråd]] om at fellesrådet fekk disponere magasinet som [[gravminnehus]] mot ansvar for hus og inventar. | |||
Kornmagasinet inngår i [[Kulturminneområdet kring Lesjaskogskyrkja]]. | |||
==Litteratur== | ==Litteratur== | ||
*[[Ola Skotte|Skotte, Ola]] og [[Sigurd Einbu]] 1949: ''Lesja. Litt frå den kommunale soga 1838-1938 og ymse anna''. Lesja kommune s. 129-135 og s. 144. | *[[Ola Skotte|Skotte, Ola]] og [[Sigurd Einbu]] 1949: ''Lesja. Litt frå den kommunale soga 1838-1938 og ymse anna''. Lesja kommune s. 129-135 og s. 144. | ||
* | * ''Gåmålt frå Lesja og Lesjaskog'', 1986. s. 71-72. | ||
{{f1}} | {{f1}} | ||
[[Kategori:Kornmagasin]] | [[Kategori:Kornmagasin]] | ||
[[Kategori:Lesjaskog]] | |||
[[Kategori:Lesja kommune]] | [[Kategori:Lesja kommune]] | ||
[[Kategori:Etableringer i 1818]] | [[Kategori:Etableringer i 1818]] | ||
[[Kategori:Opphør i 1874]] | [[Kategori:Opphør i 1874]] | ||
{{artikkelkoord|62.23273|N|8.34648|Ø}} | |||
{{nn}} | |||