Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
(Justering) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 26: | Linje 26: | ||
Det vart fastskuleordning for alle krinsane i Skjåk i løpet av året for lova som påbaud dette i 1860. Det inneber at dei to-tre yngste i familien, dermed altså inklusive Lina, fekk nyte godt av dette. Frå 1868/69 var det tilbod om kveldsskule (tilsvarande den seinare [[Framhaldsskole|framhaldsskulen]]) for konfirmert ungdom i bygda, der jenter frå fyrst av kunne sleppe inn dersom ikkje plassane vart oppfylte av mannlege søkjarar. I tillegg kom det i stand ein ambulerande [[amtsskule]] med fyrste stoppestad i Skjåk 1875–76. Dei fyrste åra var visstnok denne reservert for gutar, og det er mindre sannsynleg at Lina kunne gjere seg nytte av dette. | Det vart fastskuleordning for alle krinsane i Skjåk i løpet av året for lova som påbaud dette i 1860. Det inneber at dei to-tre yngste i familien, dermed altså inklusive Lina, fekk nyte godt av dette. Frå 1868/69 var det tilbod om kveldsskule (tilsvarande den seinare [[Framhaldsskole|framhaldsskulen]]) for konfirmert ungdom i bygda, der jenter frå fyrst av kunne sleppe inn dersom ikkje plassane vart oppfylte av mannlege søkjarar. I tillegg kom det i stand ein ambulerande [[amtsskule]] med fyrste stoppestad i Skjåk 1875–76. Dei fyrste åra var visstnok denne reservert for gutar, og det er mindre sannsynleg at Lina kunne gjere seg nytte av dette. | ||
Kva så med den tannlegefaglege opplæringa? Da Lina avla tannlegeeksamen i 1883, var ho altså den fjerde kvinna i landet som gjorde det. (Den fyrste var [[Petra Lie]] (1872), den andre [[Sara Selvig]] (1881) og den tredje [[Richarda Landmark]] (1882).)<ref>Johansen, I.M. 2021 s. 35–36.</ref> Reglementet for den offentlege tannlegeeksamenen, fastsett ved kgl. res. 9. september 1857, føreskreiv ikkje nokon formell og obligatorisk utdanningsveg dit, men kravde realkompetanse av høg standard, teknisk og medisinsk. Mellom anna skulle eksaminanden konstruere eit fullgodt gebiss for ein klient i løpet av fire veker. Ein måtte også ha innsikt i tannsjukdomar og mogleg behandling av desse. Korleis tileigna så Breck seg desse nødvendige kunnskapane på det som like mykje var eit handverk som ein akademisk disiplin? Det fanst ikkje noko tannlegeskule før [[Statens Poliklinikk for Tandsykdomme]], forløparen for tannlegehøgskulen, vart etablert same året som Lina Breck tok sin eksamen. Utan tvil må ho ha fått opplæring i ei privat lærlingordning hjå ein eller fleire kvalifiserte tannlegar. Lina | Kva så med den tannlegefaglege opplæringa? Da Lina avla tannlegeeksamen i 1883, var ho altså den fjerde kvinna i landet som gjorde det. (Den fyrste var [[Petra Lie]] (1872), den andre [[Sara Selvig]] (1881) og den tredje [[Richarda Landmark]] (1882).)<ref>Johansen, I.M. 2021 s. 35–36.</ref> Reglementet for den offentlege tannlegeeksamenen, fastsett ved kgl. res. 9. september 1857, føreskreiv ikkje nokon formell og obligatorisk utdanningsveg dit, men kravde realkompetanse av høg standard, teknisk og medisinsk. Mellom anna skulle eksaminanden konstruere eit fullgodt gebiss for ein klient i løpet av fire veker. Ein måtte også ha innsikt i tannsjukdomar og mogleg behandling av desse. Korleis tileigna så Breck seg desse nødvendige kunnskapane på det som like mykje var eit handverk som ein akademisk disiplin? Det fanst ikkje noko tannlegeskule før [[Statens Poliklinikk for Tandsykdomme]], forløparen for tannlegehøgskulen, vart etablert same året som Lina Breck tok sin eksamen. Utan tvil må ho ha fått opplæring i ei privat lærlingordning hjå ein eller fleire kvalifiserte tannlegar. Slik opplæring skal Lina ha fått hjå broren Gulbrand Julius, den fyrste av syskena som hadde teke norsk tannlegeeksamen.<ref>Sørbye, O. 2000 s. 50. Det blir ikkje gjeve nærare kjeldeopplysningar der.</ref> Rimelegvis må Lina også ha fått ei viss vidaregåande allmennutdanning. I medhald av eit revidert reglement for tannlegeeksamen i 1881 skulle det f.o.m. 1884 innførast [[Middelskole|middelskuleeksamen]] som opptaksvilkår.<ref>S 40: Sørbye, O. 2000 s. 40. Jf. ''Norske kvinder 1914'' s. 157.</ref> I den knappe biografien i ''Norges tannlæger'' (1929) er det berre opplyst at Lina Breck før tannlegeeksamen hadde tre år som guvernante, altså privatlærar i ein familie. Kanskje hadde ho gått [[Guvernanteeksamen|guvernanteskulen]] ved [[Hartvig Nissens skole|Hartvig Nissens Pigeskole]]? | ||
== Praktiserande tannlege == | == Praktiserande tannlege == | ||